Formannskapet

Stord Kommune Rådmannen sitt framlegg til budsjett og økonomiplan 2018-2021

Foto: Brit Seldal Myklebust

Rådmannen sitt framlegg til budsjett og økonomiplan 2018-2021

Kommunestyret vedtek budsjett og økonomiplan for åra 2018-2021 med desse endringane: …
Skatteøre vert sett lik maksimal sats i samsvar med Stortinget sitt vedtak om kommunalt skatteøre.
a) I medhald av eigedomsskattelova §§ 2 og 3 bokstav a) skal følgjande utskrivingsalternativ for eigedomsskatt nyttast for skatteåret 2018: Eigedomsskatt på faste eigedomar i heile kommunen.
b) Skattesatsen vert sett til 2 ‰ av omsetnadsverdien for bustader og fritidseigedomar. Skattesatsen vert sett til 4 ‰ av omsetnadsverdien for verk og bruk, annan næringseigedom og ubebygd grunneigedom.
c) I medhald av eigedomsskattelova § 7 bokstav a) opnar kommunestyret for fritak av eigedomar som er eigde av stiftingar eller institusjonar som tek sikte på å gagna ein kommune, eit fylke eller staten. Eigedomar som kvalifiserar for fritak etter bestemmelsen og som er eigde av idrettslag, ungdomslag, bedehuslag og liknande skal ha fritak for eigedomsskatt i Stord kommune. Sakkunnig nemnd legg fram oversyn over kva eigedomar dette kan gjelda. I tillegg kan eigedom tilhøyrande andre stiftingar/organisasjonar bli vurdert fritekne av kommunestyre på grunnlag av søknad.
Dei eigedomar som tidlegare år er innvilga fritak for eigedomsskatt av kommunestyret i medhald av eigedomsskattelova § 7, jf. vedlegg 12.10 til budsjettdokumentet, skal ha fritak for eigedomsskatt også i 2018.
d) Eigedomsskatten skal betalast i fire terminar. Det vert opna for at dette kan fordelast på 12 terminar.
e) Ved taksering og utskriving av eigedomsskatt nyttar kommunen tidlegare vedtekne skattevedtekter.
f) Botnfrådrag vert for 2018 sett til kr 400 000
Komunestyret vedtek å ta opp inntil 370 641 000 kr i lån i 2018 som serielån.

Låneopptaket er fordelt slik:

Startlån til vidare utlån kr 30 000 000

Lån til investering i vatn og avlaup kr 162 420 000

Andre lån kr 178 221 000

Lånegjelda skal nedbetalast med minimumsavdrag.

Kommunestyret vedtek at låneporteføljen til Stord kommune, og alle lån i porteføljen (sjå tabell 12.9) kan refinansierast i inneverande år og i budsjettåret. Rådmannen står fritt til å betale budsjetterte avdrag på dei lån han finn føremålstenleg, uavhengig av opphavleg vedtak.
Kommunestyret vedtek satsar for gebyr og avgifter med verknad frå 1. januar 2018 slik det går fram av eige hefte ”Betalingssatsar for Stord kommune” for: Kommunale eigedomsavgifter – Gebyr for regulerings-, byggesaks-, og oppmålingssaker – Betalingssatsar for feiing og tilsyn – Avgift for vatn, avlaup og renovasjon
Som eit ledd i å få meir automatiserte tenester vedtek kommunestyret at det skal innførast fakturgebyr på papirfaktura. Gebyret vert sett til kr 45. Desse er unntatt frå gebyr: – Foreldrebetaling barnehage , sjølvkostområda, dagopphald og korttidsopphald institusjon – Elektronisk faktura
Kommunestyret fastset slike førebels tilskotssatsar for 2018 til private barnehagar i Stord kommune:

Ordinære private barnehagar

Små born/full plass Kr 199 049

Store born/full plass Kr 95 249

Satsar for familiebarnehagar og refusjon kapitalkostnader skal vera tilsvarande retningsgjevande satsar frå departementet.
Kommunestyret avviklar drifta i Sagvåg og Litlabø barnehage avdeling Litlabø frå og med 1. august 2018. Avdelinga på Nysæter vert administrativt slått samane med Tjødnalio barnehage, til Sagvåg barnehage. Det skal haldast stengt ei avdeling i Skogatufto barnehage også barnehageåret 2018-2019.
Kommunestyret ber rådmannen i 2018 fremja ei sak om ein ny kommunal barnehage i bydel Sagvåg.
Stord kommune vil i 2018 busetta 30 flyktningar medrekna familiesameiningar.
Stord kommune gjev Stord kyrkjelege fellesråd eit driftstilskot for 2018 på kr 8 269 176. Kr 90 000 av tilskotet er øyremerka tilskotsordninga til kremering. Kommunestyret legg til grunn at fellesrådet fastset ein tilskotssum for etterletne som vel kremasjon og forvaltar ordninga med kremasjonsstønad innanfor den fastsette ramma.

Det vert for 2018 fordelt driftstilskot/-støtte til kultur- og idrettsorganisasjonar m.m. slik:


Sunnhordland museum	kr 100 000
Friluftsrådet vest	kr 325 192
Stord sogelag	kr 10 000
Sunnhordland kammerorkester	kr 25 000
Teaterlaget	kr 10 000
Venskap Stord-Comalapa	kr 20 000
17. mai Leirvik, Sagvåg og Huglo	kr 76 000
Falturiltu barnebokfestival	kr 100 000
Gards- og ættesoge	kr 75 000
Arrangementet 100 dagar (underskotsgaranti)	kr 25 000

Det skal fordelast 400 000 til lag og organisasjonar, med kr 150 000 til idrettslaga og kr 250 000 til andre lag og organsasjonar etter kommunestyret sine retningsliner. Komité for næring, miljø og kultur får fullmakt til å disponera løyving på kr 250 000 til kulturføremål.

Stord kommune løyver følgjande tilskot over 2018-budsjettet i til samarbeidstiltak og næringsføremål:


Hordaland olje og gass, driftstilskot	kr 50 000
Haukelivegen AS, driftstilskot	kr 30 000
Samarbeidsrådet for Sunnhordland	kr 613 400
Samarbeidsrådet, reiselivssatsinga	kr 228 100
Medlemskontingent Stord næringsråd	kr 30 000
Atheno AS, Maritim industriinkubator	kr 150 000
Atheno AS, Ungt entreprenørskap	kr 65 000
Kjøp av førstelinetenester for næringsetablering	kr 400 000

Komité for næring, miljø og kultur får i tillegg fullmakt til å disponera løyving på kr 100 000 til næringsføremål. Søknad frå Samarbeidsrådet for Sunnhordland dagsett 11. september 2017 om å auka tiltaksmidlane frå kr 2 per innbyggjar til kr 7 for å styrka reiselivssatsinga, vert ikkje imøtekomen.

Kommunestyret viser til budsjettsituasjonen og finn ikkje å kunna imøtekoma søknad frå Stord maritime museum om tilskot for 2018. Kommunestyret viser samstundes til sitt vedtak av 16. februar 2017, og ber styret i Stiftinga Stord maritime museum om å vurdera grunnlaget for stiftinga og gåva frå Oma-familien på bakgrunn av endra rammevilkår og at det ikkje lenger er samarbeid med Sunnhordland museum.
Kommunestyret ber styret i Stord kommunale eigedom AS om å justera ned husleiga i Ske-bygget i sentrum med kr 1 000 000 i 2018. Kommunestyret vil vidare ta ut kr 1 000 000 i ekstraordinært utbytte av Stord kommunale eigedomsselskap i 2018.
Stord kommune takkar nei til å delta i finansieringsordninga for digitaliseringsprosjekt, jf. invitasjon frå KS dagsett 8. september 2017.
Kommunestyret ber rådmannen gå i tingingar med arbeidstakarorganisasjonane med sikte på å avvikla ordninga med antesipert (føregripen) lønsansiennitet. Kommunestyret legg til grunn at spørsmålet også vert vurdert i trepartssamarbeidet.
Kommunestyret ønskjer å avvikla ordninga med betalt matpause for tilsette innanfor kontoradministrasjon i Stord kommune og ber rådmannen om å drøfta spørsmålet med arbeidstakarorganisasjonane. Kommunestyret legg til grunn at spørsmålet også vert vurdert i trepartssamarbeidet. Driftsstyret får fullmakt til å gjera vedtak i saka.
Kommunestyret ber om at rådmannen i løpet av første halvår 2018 fremjar ei sak om drifta av dei nye sjukeheimsplassane i Bandadalen. Saka skal ta opp i seg i kva takt plassane skal takast i bruk, og finansiering og opprusting av «gamle» Stord sjukeheim. Saka skal vurdera mogelege konsekvensar for heimebaserte tenester og sengeavdelinga på Rehabiliteringssenteret.

Innleiing og samandrag

Budsjettprosess

Rådmannen sitt framlegg til budsjett og økonomiplan for åra 2018-2021 tek utgangspunkt i gjeldande økonomiplan og utviklinga i 2017. Budsjettforslaget følgjer opp kommunestyret sitt vedtak om at inntektene frå eigedomsskatt i all hovudsak skal nyttast til investeringar. Vidare følgjer det i all hovudsak opp økonomiplanen sitt investeringsprogram, med 48 nye sjukeheimsplassar i 2019 og ny Nysæter ungdomsskule og idrettshall i 2020.

Skatteanslaget byggjer på skatteinngangen dei siste tre åra og så langt i 2017, og regjeringa sitt kommuneopplegg for 2018. Det er i budsjettforslaget lagt til grunn at den den positive utviklinga i skatteinngangen hausten 2017 vil halda fram ut året og at Stord kommune i 2018 vil få ein skatteinngang på 95,1 prosent av landsgjennomsnitt. Det tilsvarar ein auke på 6,6 prosent. Skatteanslaget inneber ei meirinntekt på 12,44 mill. kr. i høve til regjeringa sitt kommuneopplegg.

Veksten i frie inntekter dekkar likevel ikkje veksten i løn og sosiale kostnader. Auka kostnader som følgje av demografiske endringar er rekna til ca. 15,26 mill. kr og pensjonskostnadene er venta å auka med 2,2 mill. kr i 2018. Økonomiplanen legg opp til eit rimeleg ekspansivt investeringsprogram. I 2018 vil renter og avdrag belasta driftsbudsjettet med 11,9 mill. kr meir enn i 2017. Ved utgangen av 2021 vil kapitalkostnadene belasta driftsbudsjettet med nær 30 mill. kr meir enn ved inngangen til 2018

Budsjettforslaget har ei investeringsramme på 408 mill. kr og brutto driftsutgifter på 1,341 mrd. kr. Det vil bli ytt mange og gode tenester til innbyggjarane, men driftsbudsjettet må karakteriserast som svært stramt. Mange av einingane vil også vera sårbare for overskridingar i 2018. Det er ikkje funne rom for å prisjustera elevressursen i Stord-skulen eller til å styrka budsjetta til dei kommunale barnehagane. Stord sjukeheim får ikkje ekstra ressursar til å handtera ressurskrevjande pasientar og heimebaserte tenester går inn i 2018 med knappare rammer enn for 2017. NAV-budsjettet tek ikkje fullt ut høgde for veksten i utbetalingar av økonomisk sosialhjelp i 2017, og det er ikkje lagt inn marginar for auka tenesteyting frå barnevernet. Det er trekt inn lønsmidlar for i overkant av fire administrative stillingar.

Det er lagt opp til at kommunen tek inn 25 lærlingar også i 2018. Trepartssamarbeidet «Saman om» og «Stillingsgruppa» er i samsvar med økonomiplanen vidareført med eit innsparingskrav på til saman 7 mill. kr. Det er forslag om å løyva kr 300 000 i 2018 for å nå målet til trepartsarbeidet.

Det er forslag om å avvikla ordninga med betalt lunsj for kontorpersonale, og at det vert sett i gang tingingar med sikte på å avvikla ordninga med føregripen lønsansiennitet, dvs. at ein del stillingsgrupper automatisk vert løna med 4-8 års ansiennitet ved tilsetting.

Budsjettforslaget vidarefører delingstala på 30 for ungdomssteget og 28 for barnesteget. Avtalen med MOT er vidareført. Det vil bli sluttført ein pilot i 2018 for eventuelt å kunna utstyra kvar elev med datamaskin, innanfor dagens budsjettrammer.

Budsjettforslaget følgjer opp vedtaket om at SFO skal vera sjølvfinansierande. Foreldrebetalinga er ikkje foreslått auka. Auka lærartettleik på 1.-4. steg vert vidareført, og administrasjonsressursen til skulane er auka. Det er lagt opp til at Litlabø skule også skal vera få-delt skuleåret 2018-19. Ny Stord ungdomsskule skal vera ferdig januar 2018. Ny Nysæter ungdomskule og fleirbrukshall ligg inne med 200 mill. kr i 2019-20.

Stord kommune vil i 2018 ha ein nedgang i tal barn i barnehagealder. Ein ser at redusert søknad til barnehagane først rammar kommunale barnehagar, der mykje av bygningsmassen er eldre og mindre eigna for moderne barnehagedrift. Ledig kommunal barnehagekapasitet får store økonomiske konsekvensar, og budsjettframlegget legg opp til at ei avdeling i Skogatufto står tom også i 2018. Ein gjer i tillegg framlegg om å leggja ned Sagvåg og Litlabø barnehage sin avdeling på Litlabø. Avdelinga i Nysæter kyrkje vert foreslått slått saman med Tjødnalio barnehage. Eininga får arbeidstittel Sagvåg barnehage.

Budsjettforslaget har lagt inn 124,6 mill. kr. i overføring til private barnehagar. Rådmannen vil fremja ei sak om ny kommunal barnehage i Sagvåg bydel i løpet av 2018. Ein bør då vurdera å innlemma kapasiteten i Trodlahaugen barnehage i ein ny og større barnehage i Sagvåg bydel.

Eigenbetalinga i Stord kulturskule er foreslått auka med 2,6 prosent. Eining for vaksenopplæring er i budsjett for 2018 lagt inn med ei forventa inntekt på 8,8 mill. kr. Bemanninga ved eininga er redusert med 2 årsverk.

Budsjettet til helsestasjon for ungdom er, som eit sparetiltak, redusert med 0,2 mill.kr. Rådmannen har ikkje funne rom for å styrka budsjetta for helsestasjonar og skulehelsetenest, men vidareført denne på 2017 nivå. Det er ikkje funne rom til å rekruttera psykolog i 2018. Det er lagt til grunn innsparingar på PPT gjennom vakansar og/eller auka inntekt. Spesialpedagogisk team er redusert med ein stilling.

Kapasiteten i barnevernet er auka dei seinare åra, finansiert med statstilskot. Rammene har likevel vore knappe. Bufetat har stramma inn på refusjonsordningar og kommunen sine eigendelar har auka. Budsjettforslaget for barnevernet for 2018 byggjer på kjende vedtak. Innmelde saker til barnevernet har det siste året auka med 30 prosent.

Satsinga på kr 400 000 til lag og organisasjonar er følgt opp i budsjettframlegget. Det ligg inne kr 100 000 til Sunnhordland museum. Det er ikkje funne rom for løyvingar til Stord maritime museum. Det ligg inne kr 100 000 til revisjon av Kommunedelplan for kulturminne og kulturmiljø og 1,1 mill. årleg til fornying av utstyr i kulturhuset. Det er forslag om at Litlabø fritidsklubb i Litlabø- og Sagvåg samfunnshus og Harri fritidsklubb i Utbygdo grendahus vert lagt ned når dei avsluttar vårhalvåret 2018.

Det er lagt inn 0,5 mill. årleg til ballplassar og nærmiljøanlegg og 2,4 mill. til friluftsareal og turstiar. Ein vil følgja opp rehabiliteringsplanen for Vikahaugane. Det ligg inne 3 mill. til kunstgrasbanen på Hystad og 14 mill. til rackethallen. Det endelege omfanget av sistnemnde prosjekt skal definerast i samarbeid med Hordaland fylkeskommune, som er ein stor brukar av hallen.

Prioritert planarbeid i 2018 er ferdigstilling av kommunedelplan for Sagvåg-Litlabø, og revisjon av kommuneplanen sin areal- og samfunnsdel, «Den tette byen» og planarbeid for Øvre Sæ-Tysevegen og prosesjonsveg. Løyvinga til overordna planarbeid er vidareført med kr 500 000.

Budsjettforslaget legg opp til å auka gebyr oppmåling med 2 prosent og plangebyr med 40 prosent. Det er ikkje framlegg om å auka gebyra på byggjesaker.

Stord kommunale eigedom vil også i 2018 nytta deler av kapasiteten til å følgja opp den statlege tiltakspakken. Drifts- og vedlikehaldsbudsjettet til eininga er redusert med kr 800 000. 2,5 mil. av vedlikehaldsmidlane er finansiert over eigedomsskatten. Det ligg inne ei årleg løyving på 7,5 mill. til enøk og brannsikring m.m. Det er framlegg om å redusera husleiga i SKE-bygget i sentrum med 1 mill. i 2018 og ta ut eit ekstraordinært utbyte frå Stord kommunale eigedom AS på kr. 1 mill. i 2018.

Arbeidet med nytt dagtilbod på Sæbø gard er planlagt ferdig hausten 2018, men opninga er utsett til 2019 som eit sparetiltak. Arbeidet med forprosjekt på bufellesskap for funksjonshemma og avlastingstilbod vert vidareført. I begge desse prosjekta er det lagt vekt på stordrift.

Nye sjukeheimsplassar er planlagd ferdigstilla i 2018. Ein vil over nyttår fremja ei sak der ein vurderer korleis (i kva takt) dei nye plassane skal takast i bruk og finansierast. I ei slik vurdering må ein også sjå på organisering og dimensjonering av heimebaserte tenester og sengeavdelinga på Stord kommunale rehabiliteringssenter.

Heimerehabilitering og demensteamet er prioritert innanfor Eining for aktivitet og rehabilitering. Det er framlegg om å avvikla Frisklivssentralen frå 1. april 2018. Som eit sparetiltak er også 40 prosent stilling som ergoterapeut sett vakant til 1. september.

Heimebaserte tenester legg opp til vidare utprøving og innføring av velferdsteknologi, satsing på heimerehabilitering og førebyggjande heimebesøk.

Bemanninga ved NAV er redusert med 1 ½ årsverk som eit sparetiltak. Ved inngangen til 2018 er det eit rekordhøgt tal deltakarar i introduksjonsprogrammet. Det er forslag om å ta imot 30 flyktningar i 2018, ei halvering i høve til 2017. Det er lagt inn ressursar til oppfølging av vedtaket om å oppretta eit kontaktutval med særleg ansvar for innvandrarspørsmål.

Kirkens bymisjon er foreslått avvikla frå 1. mai 2018. Det er trekt inn ei avdelingsleiarstilling ved Hamna kontaktsenter. Som sparetiltak er det vidare forslag om å sei opp avtala med eit vaktselskap om tilsyn med kommunale bustader og å avvikla ordninga med erfaringsmedarbeidar. Eining for habilitering er bemanna ned med to årsverk.

Det ligg inne løyving i 2018 og 2019 for nye omsorgsbustadar og aktivitetssenter i Bandadalen og til «nye Furulyvegen 51».

Det vil bli gjort ei ny vurdering av spørsmålet om dagkasernering av brannvesenet i 2018. Investeringane i vassforsyning og avlaup er tufta på tiltaksprogramma i kommunedelplanane. Det er i tillegg sett av ei ramme for samarbeidsprosjekt med utbyggjarar. Det er forslag om at vassavgifta aukar med kr 486 til kr 4 069 og at avlaupsavgifta aukar med kr 374 til kr 4 113.

Budsjettet føl opp Hovudplan veg med 6,8 mill. kr. Det det er sett av 28,1 mill. til ny veg til Grunnavågen i 2018 og 2019. Det er lagt inn kr. 1,5 mill. til oppfølging av Kommunedelplan Trafikksikring. ½ årsverk på avdeling veg er sett vakant som eit innsparingstiltak

Driftstilskotet til Kyrkjeleg fellesråd er budsjettert på 2017-nivå og er ikkje justert for løns- og prisauke. Regulering av prosesjonsveg til gravplassen i Frugarden vil bli ferdig i 2018, det ligg inne 12 mill. kr. til gjennomføring av prosjektet. Det ligg årleg inne 1,5 mill. til rehabilitering av kyrkjene og 0,2 mill. til utstyr.

Forslaget følgjer opp kommunestyret sitt vedtak om økonomiske handlingsreglar. Driftsresultatet er ca. 2 prosent, og budsjettforslaget legg opp til at kommunen i løpet av økonomiplanperioden byggjer opp eit disposisjonsfond på 2 prosent (29,3 mill. 2018-kroner). 2,5 mill. kr eller ca. 6 prosent av eigedomsskatten er som nemnt foreslått brukt til vedlikehald.

Rådmannen legg også i år fram ei skisse til eit ti-års investeringsprogram, til og med 2027. Skissa tek utgangspunkt i budsjettforslaget og vedtekne sektorplanar. Programmet viser at kommunen vil får stor auke i kapital- og driftskostnader som følgje av eit relativt omfattande investeringsprogram.

Budsjettprosess

Det er lagt opp til slik handsaming av budsjett og økonomiplan 2018-21:

Aktivitet:	Tid:
Rådmannen legg fram sitt budsjettforslag	26.okt
Formannskapet legg budsjettet ut til alminneleg ettersyn, jf. kommunelova § 45	08.nov
Budsjetthøyringar i komiteane	14.-16. november
Kommunestyret vedtek budsjett og økonomiplan	23.nov
Komiteane handsamar detaljbudsjett	12.-14. desember

Prosessen og sjølve budsjettdokumentet er lagt opp i samsvar med etablert praksis og kommunen sitt økonomireglement, vedteke i kommunestyret i sak 18/16. Etter dette har kommunestyret slikt ansvar og mynde i budsjettsaker:

Kommunestyret skal innan utgangen av året i samsvar med kommunelova vedta årsbudsjettet for komande kalenderår og ein økonomiplan for dei tre påfølgjande budsjettåra.
Kommunestyret vedtek skatteanslag, rammetilskot, statlege overføringar, andre overføringar, netto avsetningar og finansinntekter og –utgifter. Kommunestyret fastset avgifter og prisar på varer og tenester når slik vedtaksrett ligg til kommunestyret etter lov eller føresegner.
Kommunestyret vedtek nettoramme drift i samsvar med budsjettskjema 1A, fordelt på formannskapet og, komiteane , spesifisert etter ansvar og tenesteområde.
Kommunestyret vedtek investeringsbudsjettet som hovudregel per investeringsprosjekt i samsvar med budsjettskjema 2A og 2B.

Rådmannen skal etter same reglement utarbeida eit samla framlegg til økonomiplan og budsjett som grunnlag for kommunestyret si behandling. Budsjettet skal vera realistisk, fullstendig og i balanse. Driftsbudsjettet skal vise netto driftsramme pr. komité og tenesteområde. Rådmannen sitt framlegg skal byggja på vedteken økonomiplan og andre føresetnader vedtekne av kommunestyret, og vera konsekvensvurdert i høve endra føresetnader og vilkår. Komiteane skal i sin tur fordela nettorammer drift i vedteke rammebudsjett på dei ulike resultateiningane.

Rammevilkår og føresetnader

Demografi og kommuneøkonomi

3.1 Overordna analyse

3.1.1 Demografi og kommuneøkonomi

Kommunen har ansvar for m.a. barnehagar, grunnskule og pleie- og omsorgstenester. Dette er tenester som i hovudsak er retta mot bestemte aldersgrupper. Utgiftene til kommunen vert difor påverka av samansettinga og utviklinga innanfor desse gruppene og utviklinga i folketal – den såkalla demografiske utviklinga.

Ved årsskiftet 2016-17 var det 18 821 innbyggjarar i Stord kommune, ein auke på 46 eller 0,2 prosent frå året før. Kommunen er venta å ha 21 323 innbyggjarar i 2027. Ved utgangen av økonomiplanperioden i 2021 er kommunen venta å ha eit folketal på over 20 000.

Stord kommune. Utvikling i folketal 2011-2042 fordelt på aldersgrupper. Kjelde:SSB
	2012	2017	2022	2027	2032	2037	2042
Barnehage (0,5 år)	1 456	1 438	1 604	1 661	1 644	1 631	1 640
Grunnskule (6-15 år)	2 579	2 493	2 649	2 802	2 982	3 046	3 045
Vidaregåande (16-19 år)	1 120	1 114	1 011	1 084	1 106	1 197	1 261
Vaksen (20-66 år)	10 723	11 218	11 946	12 395	12 852	13 143	13 466
Eldre (67 år og eldre)	2 079	2 558	2 965	3 401	3 868	4 428	4 929
Total	17 957	18 821	20 175	21 343	22 452	23 445	24 341

Innvandring utgjer ein vesentleg del av befolkningsutviklinga. Stord hadde i 2016 ei netto reduksjon i innvandring på 67 personar. Den største nasjonaliteten utanom nordmenn i Stord kommune er Polen med 425 innbyggjarar, etter det kjem Litauen (112 innbyggjarar). 221 vart fødde i kommunen i 2016. Også i Stord er delen på innbyggjarar i låginntektshushald aukande. Stord er fortsatt ein relativt «ung» kommune.

Prosentdel av innbyggjarane i ulike aldersgrupper 1.1.2017 (kjelde SSB)
	Stord	Hordaland	Landet
0-5 år	7,6	7,4	7,0
6-15 år	13,2	12,2	12,0
16-66 år	65,5	66,5	66,4
67-79 år	9,7	9,7	10,4
80-89 år	3,2	3,3	3,4
90 år og eldre	0,7	0,9	0,8
0-66 år	86,4	86,1	85,4
67 år og eldre	13,6	13,9	14,6

Kommunen er venta å få vekst i dei yngste aldersgruppene dei neste åra. Den største veksten kjem likevel blant eldre innbyggjarar; aldersgruppa 67-79 år vil auka heller kraftig dei neste åra.

Framskriving av folketalet i Stord kommune, økonomiplanperioden 2018-2022 fordelt på aldersgrupper (kjelde SSB)
	2018	2019	2020	2021	2022
0-5 år	1 500	1 515	1 567	1 576	1 604
6-15 år	2 563	2 578	2 586	2 632	2 649
16-19 år	1 054	1 055	1 019	981	1 011
20-66 år	11 494	11 606	11 728	11 857	11 946
67 år og eldre	2 639	2 728	2 818	2 899	2 965
Total	19 250	19 482	19 718	19 945	20 175

Folketalsutviklinga og alderssamansettinga har stor innverknad på dei statlege overføringane til kommunen. Meininga er at rammetilskotet skal reflektera at dei ulike aldersgruppene ikkje kostar kommunekassa det same. Yrkesaktive klarar seg stort sett sjølve, medan dei yngste skal ha skule- eller barnehageplass. Dei eldste skal ha tilbod om omsorgstenester.

I perioden 2017-2021 er det berekna at Stord kommune får auka demografikostnader på om lag 82,5 mill. kr. Fleire unge i gruppa 0-5 år inneber auka utgifter til barnehage (11,7 mill. kr). Det er likevel auken i gruppa eldre, særleg gruppa 67-79 år (18,5 mill. kr ) og 80-89 år (16 mill. kr) som bidreg til kostnadsauken.

Berekna meir-/mindreutgifter 2017-20 knytt til den demografiske utviklinga i Stord kommune. Faste 1000 2016-kroner (kjelde SSB/TBU)
Aldersgruppe	2018	2019	2020	2021	2018-2021
Barnehage (0-5 år)	8 410	1 820	8 310	993	11 777
Grunnskule (6-15 år)	10 206	2 187	1 166	6 707	16 913
Vidaregåande (16-19 år)	-1 345	41	-779	-898	-3 037
Vaksne (20-66 år)	4 531	1 760	1 831	2 027	10 149
Eldre (67 år og eldre)	7 606	9 345	8 629	7 861	46 714
Total	29 409	15 154	19 158	16 690	82 516

KOSTRA- og effektivitetsanalyse

Ifølgje KOSTRA dreiv Stord kommune i 2016 om lag 56 mill. kr billegare enn landsgjennomsnitt på dei tenesteområda som inngår i inntektssystemet. Men då er det ikkje teke omsyn til at kommunen også har eit lågare berekna utgiftsbehov. Det er rekna til 1,8 prosent lågare enn «gjennomsnittskommunen», og reduserer kommunen sitt «mindreforbruk» til 33,6 mill. kr. Når ein i tillegg justerer for at kommunen har mindre inntekter enn landsgjennomsnittet (98 prosent), har kommunen likevel berre eit samla «overforbruk» på rundt 2,7 mill. kr (sjå tabell under).

Ressursbruk/prioritering sett i sammanheng med berekna utgiftsbehov. Stord kommune 2016. Kjelde: KOSTRA (konsern)/KRD, berekningar ved Stord kommune

		Netto driftsugifter 2016			Meir-/mindreutgifter iht.
Formål	Berekna utgiftsbehov 2016	Stord kommune	Lands-gjennomsnittet	Stord «normert nivå»	Lands-gjennomsnittet		«Normert utgiftsnivå»
		kr per innbyggjar			mill. kr	prosent	mill. kr	prosent
Grunnskule	1,079	12 915	13 447	11 883	-10	-4	-25	-11
Pleie og omsorg	0,912	16 287	16 888	17 851	-11	-4	24	7
Barnevern	0,984	1 727	1 936	1 850	-4	-12	-2	-7
Barnehage	1,088	8 766	7 955	8 106	15	9	0	0
Kommunehelse	0,963	2 427	2 544	2 560	-2	-5	1	3
Sosiale tenester	0,75	2 792	2 486	3 508	6	11	12	19
Kultur og idrett		1 516	2 097		-11	-38	-11	-38
Plan, kulturminner, natur og nærmiljø		223	632		-8	-183	-8	-183
Adm, styring og fellesutgifter	0,953	3 536	4 500	3 711	-18	-27	-13	-19
Brann og ulykkesvern		677	807		-2	-19	-2	-19
Kommunale boliger		-65	-34		-1	0	-1	0
Samferdsel		541	898		-7	-66	-7	-66
Næringsforv. og konsesjonskraft		7	-10		0	243	0	243
Kirke		494	655		-3	-33	-3	-33

Sum	0,98				-56		-33,6
Sum inntektsjustert							2,73

Ein kan etter dette seia at kommunen sine utgifter er godt tilpassa inntektene. Her har det vore ei positiv utvikling ved at kommunen dei siste tre åra har hatt godt tilpassa utgiftsnivå. I 2012 hadde kommunen eit «overforbruk» på 31 mill. kr når ein tok omsyn til både utgiftsbehov og inntektsnivå. I 2013 var dette redusert til nær 12 mill. kr, medan det dei tre siste åra altså har vore tilnærma balanse mellom utgifter og inntekter.

Det må likevel understrekast at dette byggjer på gjennomsnittsbetraktningar. Det tek ikkje høgde for at Stord, som alle andre kommunar, på mange område vil avvika frå «normalkommunen». Berekningane tek ikkje høgde for Stord sine meirkostnader knytt til regionsenterfunksjonar. Eller at Stord har eit stort tal unge mottakarar av pleietenester.

	2012	2013	2014	2015	2016
Utgifter i høve landssnitt	-36 522	-44 915	-36 973	-76 273	-55 673
Korrigert for utg.nivå	-19 072	-32 529	-18 152	-11 921	-33 600
Korrigert for innt. nivå	31 601	11880	298	129	2 730

Frie inntekter

Frie inntekter består av rammetilskot, skatteinntekter, momskompensasjon og andre ikkje øyremerka statlige tilskot. Regjeringa reknar i framlegget til statsbudsjett med ein nominell skatteauke frå 2017 til 2018 på 2,4 prosent. Dette byggjer mellom anna på ein pårekna sysselsettingsvekst på 1,1 prosent og lønsvekst på 3 prosent. Det er regjeringa sitt forslag til statsbudsjett lagt opp til at det kommunale skatteøyret blir 11,8 prosent også i 2018 og at skattedelen av kommunane sine inntekter skal vera 40 prosent.

Den samla kostnadsveksten (deflatoren) som er lagt til grunn i regjeringa sitt budsjettforslag er 2,6 prosent. Lønsveksten tel om lag 2/3 og er rekna til 3 prosent. Venta prisvekst er 1,9 prosent. Deflatoren vert nytta til justering av rammetilskot og øyremerka tilskot.

Pårekna skatteinntekter og inntektsutjamning byggjer på kommunane sin reelle skatteinngang i 2016, justert for pårekna utvikling i 2017 og 2018. Veksten frå 2017 til 2018 vil variera mellom kommunane etter m.a.:

Verknader av omlegginga av inntektssystemet
Oppdatering av nøklar i utgiftsutjamninga
Endring i kriteriegrunnlag, t.d. som for Stord kommune monaleg færre born i barnehagealder

Regjeringa legg for sine skatteprognosar for 2018 til grunn same prosentvise endring for alle kommunane, uavhengig av den lokale utviklinga i kvar kommune etter 2016. Budsjettforslaget byggjer på Stord kommune sin skatteinngang i 2017, som har vore svakare enn landsgjennomsnitt. Ved utgangen av september hadde kommunen ein skattevekst på 1,9 prosent i høve til same periode i fjor. Gjennomsnitt for landet var 4 prosent. Skatteinntektene har likevel teke seg opp i haust, og budsjettframlegget legg til grunn at Stord kommune i 2017 vil ha ein vekst i skatteinngangen på 4 prosent. For landet er det i statsbudsjettet anslått ein vekst på 3,3 prosent.

Skatteanslaget for 2018 skal byggja på den faktiske skatteinngangen i 2017. I tillegg skal det ta høgde for lokale forhold. Statsbudsjettet er ifølgje regjeringa eit budsjett for vekst og auka sysselsetting. Tilskotet til vedlikehald og rehabilitering til kommunar på Sør- og Vestlandet vert ikkje vidareført. Mykje tyder på at også Stord får del i oppsvinget i norsk økonomi. Budsjettforslaget legg til grunn at Stord kommune i 2018 vil få ein skattevekst på 6,6 prosent, som tilsvarar 95,1 prosent av gjennomsnitt skatteinngang for landet eller gjennomsnitt skatteinngang i Stord kommune dei seinaste tre åra.

Budsjettframlegget legg til grunn frie inntekter på 983,355 mill. kr. Det vil gje ei meirinntekt på 12,444 mill. kr i høve til regjeringa sitt kommuneopplegg.

Enkeltelementa i frie inntekter (skatt og rammetilskot), 1000 kr	2017	2018	2019	2020	2021
Innbyggartilskot	438 094	446 476	453 665	464 433	477 660
Utgiftsutjamning	-8 133	-8 788	– 9 162	-9 501	-9 910
Overgangs- og nyordningar (INGAR)	-1 896	-1 345	-941	-753	-753
Særskilt fordeling	3 490	3 401	3 401	3 401	3 009
Ordinære skjønsmidlar	2 300	2 200	2 200	2 200	2 200
Ekstra skjønsmidlar «ufrivillig åleine»	2 578	2 645
Budsjettavtale H, FrP, KrF, V, Stortinget	-1 541
Revidert nasjonalbudsjett 2017	1 167
Sum rammetilskot ekskl. inntektsutjamning	436 059	444 589	449 160	459 780	472 206
Netto inntektsutjamning	22 611	9 564	9 902	10 130	10 405
Sum rammetilskot	458 670	454 153	459 062	469 910	482 611
Skatt på inntekt og formue, vårt anslag	508 265	541 688	560 800	573 721	589 324
Sum frie inntekter, avrunda, ekskl. eigedomsskatt	966 900	995 800	1 019 900	1 043 600	1 071 900
Eigedomsskatt	41 300	41 300	41 300	41 300	41 300
Sum frie inntekter, avrunda inkl. eigedomsskatt	1 008 500	1 037 100	1 061 200	1 084 900	1 113 200
Endring i dei frie inntektene ekskl. eigedomsskatt (%)	3,9	3,0	2,4	2,3	2,7
Endring i dei frie inntektene (%) inkl. eigedomsskatt	3,9	3,1	2,3	2,2	2,3

Ved berekning av frie inntekter i økonomiplanperioden er det lagt til grunn ein realvekst på 2,4 prosent, 2,3 prosent og 2,7 prosent i perioden 2019-2021. Det byggjer på SSB sine prognosar for befolkningsendring og dei endringane i rammetilskot som skuldast omlegging av inntektssystemet.

Stord kommune vil også i 2018 få eit ekstraordinært skjønstilskot for at kommunen er «ufrivillig aleine». Dette skal delvis kompensera ein reduksjon i basistilskotet på ca. kr 5,3 mill. Dette som følgje av ei endring i inntektssystemet der Stord vert trekt fordi kommunen er relativt konsentrert og har korte reiseavstandar.

Ifølgje regjeringa sitt budsjettforslag er det frå 2017 til 2018 lagt opp til ein realvekst ut over løns- og prisjustering i kommunane sine frie inntekter på 3,6 mrd. kr. Innanfor denne inntektsauken er det venta at kommunane finansierer («mild øyremerking»):

Pårekna meirutgifter som følgje av befolkningsutviklinga (demografi) med 2,2 kr
Auka pensjonskostnader ut over venta kostnadsutvikling (300 mill.)
Satsingsområde innanfor rusomsorg (300 mill. kr), tidleg innsats i grunnskulen (200 mill. kr.), førebyggjande tiltak til barn og unge (200 mill. kr)

Fylkesmannen gjer i sitt brev om kommuneopplegget også greie for «aktuelle saker» som skal vera finansiert over rammetilskotet:

Opptrappingsplan for rus (1 mrd. kr.)
Helsestasjon og skulehelseteneste (753,5 mill.)
Innlemming av bustadsosiale tilskot i rammetilskotet (44 mill.)
Tilskot frivilligsentralar (169,9 mill.)
Tidleg innsats barnehage og skule (200 mill.)
Barnevern (200 mill.)
Barnehagelærarar (172,2 mill.)
Auka foreldrebetaling (-301,5 mill.)

Ordninga med øyremerkte tilskot for ressurskrevjande tenester gjeld for tenestemottakarar til og med det året dei blir 67 år. Utbetaling av tilskot til kommunane i 2018 er basert på direkte lønsutgifter i 2017 knytte til tenestemottakarar. Statsbudsjettet legg opp til følgjande for 2018:

Kompensasjonsgrad vidareført med 80 prosent
Innslagsnivået blir auka frå kr. 1,157 mill. til kr. 1,235 mill., ein auke på kr. 50 000 utover pårekna lønsvekst
Kompensasjonen som blir utbetalt i 2018 skal inntektsførast i 2017, medan utgiftene skal førast det året dei påløper. Tilskot for psykisk utviklingshemma og eventuelle øyremerka tilskot blir trekte frå berekningsgrunnlaget

Desse innstrammingane på ordninga for ressurskrevjande tenester gjev Stord kommune ei mindreinntekt i 2018 på 3 mill. kr.

Skjønsmidlar

Fylkesmannen har tildelt kommunen 2,2 mill. kr. i skjønstilskot for 2018, 0,1 mill. kr. mindre enn i 2017. Fylkesmannen grunngjev tildelinga slik:

«Kommunen er eit regionsenter og blir nytta av innbyggjarar frå nabokommunane, m.a. i sam-band med ulike fritidstilbod for funksjonshemma. Kommunen har stor innpendling av studentar og arbeidstakarar. Kommunen har høge utgifter til rusomsorg for personar med rusproblem.

Kommunen har høg grad av sysselsetjing innanfor leverandørindustrien til oljeverksemda. Kommunen har difor hatt store variasjonar i skatteinntektene og det har vore ei svak skatte-utvikling i år.

Kommunen står føre store investeringar i dei komande åra, både i skulesektoren, nye sjukeheimsplassar og gravplass.

Kommunen har i år fått eigen kompensasjon (kr. 2,6 mill.) for å ha blitt ufrivillig åleine etter kommunereforma.»

Momskompensasjon

Momskompensasjonsordninga vart innført frå og med 2004. Kommunen får refundert moms på kjøp av varer og tenester. Føremålet med innføring av ordninga var å likestilla eigenproduksjon med privat produksjon av varer og tenester. Kommunen budsjetterer momskompensasjon lik meirverdiavgift både i drifts- og i investeringsbudsjettet. I driftsbudsjettet utgjer dette kr 19,67 mill. kr, i investeringsbudsjettet kr. 45,8 mill.

Asylmottak, mottak flyktningar

Kommunen har budsjettert med ei tilskot på 3,0 mill. kr i 2018. Dette legg til grunn same tal bebuarar på asylmottak som ved utgongen av 2017. Inntekta skal kompensera Stord sine meirutgifter som vertskommune for dei to mottaka.

Kommunen har budsjettert med eit integreringstilskot på 32,7 mill. kr. i 2018. Tilskotet er justert i samsvar med forslag til statsbudsjett. Det er varsla kraftig nedgang i tal busetjingar. I 2017 har ein budsjettert med busetnad av 48 flyktningar, og reknar med å nå dette målet. Ein legg til grunn busetnad av 30 flyktningar i 2018, inklusive eventuell familisameiing. Talet er usikkert, og ein forventar oppmodingsbrev om tal busetjingar i veke 44. Ved busetting av flyktningar mottek kommunen 804 100 kr for einslege vaksne og 754 100 kr for andre vaksne, einslege mindreårige og born som vert busett. Integreringstilskotet vert utbetalt over 5 år. Ein kan og få barnehagetilskot, særskilt tilskot til einslege mindreårige, eldretilskot og ekstra tilskot til personar med kjende funksjonshemmingar. Budsjettforslaget for asyl- og flyktningmottak byggjer på gjeldande ordningar.

Ressurskrevjande tenestemottakarar

Ordninga med øyremerka tilskot for ressurskrevjande tenester gjeld for tenestemottakarar til og med det året dei fyller 67 år. Forslag til statsbudsjett legg opp til følgjande for 2018:

Kompensasjonsgraden blir vidareført med 80 prosent av netto lønsutgifter ut over innslagsnivået.
Innslagspunktet for kompensasjon er auka frå kr. 1 157 000 til kr. 1 235 000 for netto utgifter i 2017. Innslagspunktet er løns- og prisjustert og auka med kr. 50 000 utover det.
Kompensasjonen som blir utbetalt frå staten til kommunane i 2018 skal kommunane inntektsføra i sine rekneskap for 2017. Kommunane skal inntektsføra den pårekna kompensasjonen i same året som utgiftene har vore.

Kommunen er venta å ha 38 brukarar i 2017 som samla vil gje eit tilskot på 45 mill. kr. Innslagspunktet for kompensasjon er justert for lønsvekst med 2,4 prosent for netto utgifter i 2017. Nivået på tilskotet er vidareført i planperioden.

Rente og avdragskompensasjon

Kommunen får rentekompensasjon på skuleanlegg, husbanken antar at denne vert på kr. 0,658　 mill. i 2018. Rente og avdragskompensasjon for omsorgsbustader og institusjonsplassar utgjer kr. 2,740　 mill. i inntekt. Av dette er kr. 2,351 mill. for avdrag og kr. 0,388 mill. rente. Rehabilitering av kyrkjebygg gir rentekompensasjon med kr. 0,103 mill. i 2018. Samla rente- og avdragskompensasjon er budsjettert med kr. 3,496 millionar.

Lønsvekst og pensjonskostnad

Statsbudsjettet legg opp til ein årslønsvekst for kommunesektoren på 3,0 prosent i 2018. Med eit overheng frå 2017 på 1,6 prosent og lønsgliding på 0,2 prosent, får dette ein heilårsverknad på 1,2 prosent, og eit datolønstillegg på. Rådmannen sitt framlegg til budsjett byggjer på føresetnadane i statsbudsjettet og KS sine berekningar om lønsgliding og overheng. Det er sett av kr. 17,8 mill. i lønsreserve i 2018, inklusive sosiale kostnader. Berekna samla lønsvekst i 2018 inklusive overheng frå 2017 utgjer om lag 50,7 mill. kroner inklusive sosiale kostnader.

Kommunen budsjetterer pensjonskostnader i samsvar med kommunaldepartementet sine reglar for pensjonsføring med sju års avdragstid på premieavviket. Premieavvik opparbeida før 2014 vert amortisert over ti år. Premieavvik opparbeida før 2012 vert amortisert over 15 år. Kommunen har motteke budsjettoppgåver frå KLP og Statens pensjonskasse. Kommunen har eigenrisiko på AFP-ordninga. Pensjonsleverandørane har berekna premien for 2018 utifrå erfaringstal, forventa lønsvekst og avkasting på pensjonsmidlane. Berekna pensjonspremie for sjukepleiarane i KLP-ordninga er budsjettert med 19,91 prosent, for andre tilsette i KLP-ordninga 19,52 prosent av pensjonsgrunnlaget. Det er også budsjettert med ein reguleringspremie på kr 39,6 mill. kr. Det inneber at pensjonskostnaden til KLP i 2018 er om lag 3,0 mill. kr. høgare enn i 2017. Redusert amortiseringstid og auka rentegarantipremie gjer at samla pensjonskostand aukar. Dei tilsette dekkjer 2 prosent av pensjonsgrunnlaget.

Statens pensjonskasse (SPK) har varsla om ein premie på 12,25 prosent inklusiv tilsette sin 2 prosent-del. Pensjonskostnaden til SPK er redusert med 0,8 mill. kr.

Premieavviket for 2018 er budsjettert med 32,96 mill. kr, i tillegg kjem 4,6 mill. kr. i arbeidsgjevaravgift. Dette vert ført til inntekt i budsjettet for 2018 og amortisert (utgiftsført) over sju år frå og med 2018, saman med premieavvik frå tidlegare år. Høg lønsvekst og låge renter har over tid bidrege til auka pensjonskostnader. Kostnaden med amortisering av tidlegare års premieavik er budsjettert til 11,275 mill. kr i 2018.

1000 kr (inkludert arbeidstakardel 2 %)	Sum 2017 (revidert budsjett)	KLP 2018	SPK 2018	Sum 2018	Endring i høve til 2017
Premie (pensjonsutgift)	101 121	100 405	16 262	116 667	15 645
Berekna pensjonskostnad	92 697	79 637	15 346	94 983	2286
Premieavvik	-18 922	-31 566	-1 393	-32 959	-14 038
Amortisering av tidlegare premieavvik	10 498	10 798	477	11 275	777

Utgifta (premien) er det me vert fakturert frå pensjonsleverandøren og utgjer ein likviditetsmessig belasting.

Kostnaden er det som vert bokført i rekneskapen, og påverkar årsresultatet.

Premieavviket er ein funksjon av desse to elementa, og reduserer utgifta frå 116,6 mill. til 95 mill. kr. i kostnad.

Eigedomsskatt

Det er ikkje lagt opp til å auka skattesatsane. På bakgrunn av innkoma i 2017 er det budsjettert med slike brutto skatteinntekter i 2018:

Budsjetterte inntekter eigedomsskatt
Bustader og fritidseigedomar 2 ‰	24 075
Tomter 4 ‰	1 020
Verk og bruk 4 ‰	7 910
Annan næringseigedom 4 ‰	8 295
Sum	41 300

Det vert gjort framlegg om at skatten skal betalast inn i fire terminar. Innkrevjinga vert samordna med kommunen sine øvrige eigedomsavgifter. Det vert opna for at dette kan fordelast på 12 betalingsterminar.

Kommunen sitt eigedomsskattekontor er administrativt organisert under økonomiavdelinga. Det er inngått rammeavtale med takseringsfirma for å gjennomføra løpande taksering av nybygg og endringar. Årskostnad med forvaltning av ordninga med eigedomsskatt er rekna til 1,3 mill. kr.

Budsjettforslaget legg opp til at eigedomar som tidlegare (i perioden 2013-2017) har fått fritak etter eigedomsskattelova § 7 også skal ha fritak i 2018.

Kommunestyret vedtok som del av budsjettvedtaket for 2013, pkt h), at etter nedbetaling av akkumulert underskot skal inntekter frå eigedomsskatt gå til investeringar innanfor helse/omsorg og skule. Kommunestyret vedtok 18.5.17 handlingsreglar for økonomiforvaltninga i kommunen frå og med budsjettåret 2018 som også har vore styrande for budsjettframlegget, sjå avsnitt 4.1.

Konsekvensjustert drifts- og investeringsbudsjett 2018-2027

Det er også i år utarbeida ei skisse til eit ti-års investeringsprogram, fram til og med 2027. Programmet tek utgangspunkt i budsjettforslaget og vedtekne sektorplanar, og syner konsekvensar av tiltaka i form av kapital- og driftskostnader.

Føremålet med å utarbeida ein slik prognose er at det skal vera eit hjelpemiddel for handsaming av budsjett og økonomiplan ved at ein får synleggjort driftskonsekvensane av investeringsprogrammet ut over økonomiplanperioden. Samstundes gjev det eit oversyn over prosjekt som ligg i sektorplanar m.m. Skissa vert følgjeleg eit konsekvensjustert drifts- og investeringsbudsjett for dei neste seks åra. Det gjev eit samla oversyn over planlagde investeringstiltak og konsekvensane av desse for driftsbalansen, og syner at det planlagde investeringsprogrammet vil gje monalege utfordringar for driftsbalansen.

Målstyring og overordna målekart

Målstyring

Kommunen sine overordna målsettingar ligg i kommuneplanen for 2010-2021. Kommunen skal i planperioden stimulera til at visjonen om å vera saman om utvikling og velferd vert realisert, ved å følgje opp målsetjingane innanfor desse områda:

Byutvikling, senterstruktur og samferdsle
Miljø, estetikk og trivsel
Arbeid og næringsliv
Oppvekst
Rehabilitering, helse og omsorg
Areal

Kommunen innførte i 2013 eit målstyringssystem med utgangspunkt i Kommunebarometeret. Barometeret er utarbeida av Kommunal Rapport og tek i tillegg til KOSTRA-tal opp i seg data frå Utdanningsdirektoratet, Helsedirektoratet og Kommunal- og moderniseringsdepartementet. Det er utarbeida mål for dei fleste tenesteområda.

Det overordna målekartet er i hovudsak basert på brukar- og medarbeidarundersøkingar. Undersøkingane gjev eit bilete av kva brukarane meiner om tenestene og kva arbeidstakarane meiner om arbeidsplassen. Måleskalaen på brukarundersøkingane er 1-6, der 6 er best. Det er frå 2017 teke i bruk ein ny medarbeidarundersøking (10Faktor) som gjer at ein ikkje har samanlikningstal frå føregåande år. Måltala er i staden tufta på gjennomsnittet av 100 kommunar som hittil i år har gjennomført undersøkinga. Undersøkinga har måleskala 1-5, der 5 er best

Elevundersøkinga vert gjennomført årleg og er obligatorisk for 7. og 10. steget. Det er Utdanningsdirektoratet sine undersøkingar som vert nytta. Måleskalaen Utdanningsdirektoratet, er 1-5, der 5 er best.

Stord kommune gjennomfører annakvart år brukarundersøkingar og medarbeidarundersøkingar. I 2016 vart det gjennomført brukarundersøking blant pårørande av bebuarar i　institusjon og mottakarar av heimetenester og blant foreldre og føresette i barnehagar. Det vart gjennomført medarbeidarundersøking i 2017.

Kommunen har i 2017 ei målsetting om eit lågare sjukefråvær enn 7,5 prosent. Sjukefråværet i kommunen har dei siste åra hatt ein positiv trend. Kommunen opplevde ein nedgong i sjukefråværet i 2015 og første halvår i 2016. Siste halvår 2016 og første halvår i 2017 har ein derimot hatt eit høgare langtidsfråvær.

MÅLEKART
BRUKAR (I skala frå 1-6, er 6 best)	Mål 2018	2016 Stord	2016 landet	2014 Stord
Brukarane er nøgd med samarbeid og brukarmedverknaden	>4,50	4,50	4,57	4,9
Brukarane og brukarrepresentantar opplever å bli møtt med respekt	>5,00	4,90	5,07	5,6
Brukarane er nøgd med tilgjenge på tenestene	>4,90	4,83	5,03	4,8
Brukaren er nøgd med tilgangen på informasjon om innhaldet i tenestene	>4,80	4,63	4,70	4,8
Brukaren er nøgd med den totale kvaliteten på tenestene (Heilskapsvurdering)	>4,90	4,87	4,90	5,0
ELEVAR (I skala frå 1-5, er 5 best)	Mål 2017/18	2016/17 Stord	2016/17 Landet	2015/16 Stord
I klassen min meiner me det er viktig å jobbe godt med skulearbeidet	4,1	4,1	4,1	4,2
Trivs du på skulen?	4,4	4,2	4,4	4,5
Lærarane hjelper meg slik at eg forstår det eg skal læra	4,0	4,4	4,5	4,6
MEDARBEIDARAR (I skala frå 1-5, der 5 best)	Mål 2017	2017 Stord	2017 Landet	2016 Stord
Deltakarprosent på medarbeidarundersøkinga	74 %	76 %	–	72 %
Faktor 1 – Indre motivasjon	4,3	4,2	4,3	–
Faktor 2 – Meistringstru	4,3	4,2	4,3	–
Faktor 3 – Autonomi	4,2	4,1	4,2	–
Faktor 4 – Bruk av kompetanse	4,2	4,1	4,2	–
Faktor 5 – Meistringsorientert leiing	3,9	3,8	3,9	–
Faktor 6 – Rolleklarhet	4,2	4,1	4,2	–
Faktor 7 – Relevant kompetanseutvikling	3,7	3,4	3,7	–
Faktor 8 – Fleksibilitetsvilje	4,4	4,3	4,4	–
Faktor 9 – Meistringsklima	4,0	3,9	4,0	–
Faktor 10 – Prososial motivasjon	4,7	4,5	4,7	–
HMT – Helse, miljø, tryggleik	Mål 2017	2016 Snitt Stord	2015 Snitt Stord
Sjukefråvær (i prosent)	7,5 %	8,49 %	7,68 %
Av dette korttidsfråvær <16 dagar	2,4 %	2,56 %	2,4 %
AUF meldingar registrert i Compilo	500	418	379
Hendingar med arbeidsrelatert skade	0	0	0
Netto driftsresultat	1,75 %		4 %
Kommunebarometeret	Mål 2017	2016
Rangering blant landet sine kommunar	<194	194

Økonomiske handlingsreglar

Kommunestyret vedtok følgjande økonomiske handlingsreglar 18. mai 2017 (sak 22/17):

Stord kommune har som mål at netto driftsresultat skal tilsvara nettoinntekter frå eigedomsskatten, men har opning for at inntil 11% av eigedomsskatten kan brukast til verdibevarande vedlikehald og frivillige organisasjonar. Minimum netto driftsresultat skal vera 1,75% av driftsinntektene.
Stord kommune har som målsetting å byggja opp eit disposisjonsfond tilsvarande 2 prosent av driftsinntektene.
Kommunestyret har som målsetting at premieavviket ikkje skal auka ut over nivået ved årsskiftet 2016-2017, maksimalt kr. 69,252 millionar.

Budsjettforslaget er lagt opp i samsvar med desse handlingsreglane: 2,5 mill. kr eller ca. 6 prosent av eigedomsskatten er foreslått brukt til vedlikehald. Driftsresultatet er ca. 2 prosent, og budsjettforslaget legg opp til at kommunen i økonomiplanperioden byggjer opp eit disposisjonsfond på 2 prosent (29,3 mill. 2018-kroner). Premieavviket vil venteleg vera 66,971 mill. kr ved utgangen av 2017.

Budsjettområda, drift og investeringar

Samla inntektsramme for driftsbudsjettet for 2018 er 1,460　mrd. kr. Tekstdelen – budsjettkommentarane – seier først og fremst noko om endringane i høve til dagens situasjon; endra vilkår/rammer for drift og/eller endringar i tenestetilbodet.

Framlegg til investeringsbudsjett for økonomiplanperioden 2018-2021 byggjer på gjeldande økonomiplan og sektorplanar. Alle investeringssummar med unntak for avgiftsområda er budsjettert med bruttotal (inkl. meirverdiavgift). Oversikta viser samla investering, spesifisert budsjett ligg i vedlegg til budsjettdokumentet.

Framlegg til samla investeringar pr. tenesteområde
1000 kr	2018	2019	2020	2021	2018-21
Administrasjon og fellesfunksjonar	7 145	7 145	7 145	7 145	28 580
Kyrkje	1 700	7 700	8 200	1 700	19 300
Bustad/næring/utbygging/grunnkjøp	1000	1000	1000	1000	4000
Skule, barnehage, barnevern, førebyggjande tenester oppvekst	6 800	56 500	206 100	22 700	292 100
Kultur, idrett	4 550	4 050	18 900	2 800	30 300
Brann, veg og grønt, teknisk	55 000	22 775	23 940	19 300	121 015
Vassverk	86 870	79 850	92 400	83 900	343 020
Avlaup	75 550	93 550	85 200	88 500	342 800
Helse og sosial	170 300	118 250	8 150	8 150	304 850
Samla investering	408 915	390 820	451 035	235 195	1 485 965

Samla finansiering, investeringsbudsjett
1000 kr	2018	2019	2020	2021	2018-21
Momskompensasjon	45 599	40 935	51 895	10 375	148 803
Statlege overføringar	25 900	84 500			105 400
Sal av eigedom/bruk av fond/eigedomskatt	46 475	37 000	37 000	37 000	120 475
Sum eigenfin./tilskot	117 974	162 435	88 895	47 375	416 678
Sum lån ikkje sjølvfinansierande investeringar	128 521	54 985	184 540	15 420	383 467
Låneopptak avgiftsområdet	162 420	173 400	177 600	172 400	685 820
Samla finansiering	408 915	390 820	451 035	235 195	1 485 965

Formannskapet

Kommunestyret konkluderte og avslutta prosjekt «arealeffektivisering» i sak PS 9/17. Attståande prosjekt vert vidareført som enkeltprosjekt. I denne samanhengen vil ein nemne at det på Rådhuset er lagt inn 9 millionar på investeringsbudsjettet for 2018 (i tillegg 1 million i 2017) for ombygging/fortetting, ventilasjon, brannsikring, elektro og slusing. Det skal også vurderast tilbygg på rådhuset for i større grad å kunne samle dei kommunale tenestene.

Politisk

Utgifter til politisk arbeid er vidareført på 2017-nivå. Det er sett av kr. 100 000 til disposisjon for formannskapet og kr. 350 000 til Komité for næring, miljø og kultur til kultur- og næringstiltak, sjå avsn 5.4. Det er lagt inn ein vekst i løyvinga til kontrollutvalet på 2,7 prosent. Den totale ramma for kontrollutvalet er kr. 993 274.　 Kontrollutvalet har i sitt budsjettforslag for 2018 foreslått ei ramme på kr. 1 016 413 (sjå vedlegg). Rådmannen har på vanleg måte handsama Kontrollutvalet som del av det samla kommunebudsjettet.

Administrasjon, interkommunal innkjøpsordning, fellesutgifter

Sunnhordland interkommunale innkjøpsforum har for 2018 budsjettert med 200 prosent stillingsressurs. Stord kommune dekker 20 prosent av lønskostnad for innkjøpssjef før fordeling av utgiftene til kommunane etter folketal. 40 prosent stillingsressurs er knytt opp til og finansiert over arbeid med investeringsprosjekt. Ordninga vert elles driven etter vertskommuneprinsippet. Innkjøpssamarbeida i Sunnhordland, på Haugalandet og i Hardanger deler i tillegg lønskostnader for 50%　 felles driftsressurs av e-handel.

IKT

I 2018 vil ein utvide rekneskap, personal- og lønssystemet Agresso med ein skjemamodul for å effektivisere interne arbeidsoppgåver. Kommunen har mange interne skjema innanfor løn- og personalområdet som det er ønskjeleg å få digitalisert og kopla opp mot Agresso (kostnad kr　250　000). I tillegg vil ein utvikle ei løysing for sikker pålogging til Agresso for alle tilsette, frå kor som helst. Arbeidet vil vera eit utviklingsarbeid i lag med leverandør (kr. 750　000). Slik kan alle tilsette i kommunen nytte Agresso til reiserekningar og timelister uavhengig av om dei har databrukar i Stord kommune.

IKT-verktøya vert nytta i heile tenesteproduksjonen, og kommunen har ein enorm auke i datamengda. Ein treng difor å utvide server- og lagringskapasiteten (kr. 1,5 mill.). Ein vil kople opp fagsystema i Rehabilitering helse og omsorg mot digital utsending via SvarUT (kr. 400　000).

Skulane vil satse vidare på bruken av IKT i opplæringa. I 2017 er det starta ei utprøving av eit nytt dataverktøy, Chromebook, som er ein bærbar datamaskin med tastatur, penn og berøringsskjerm. Den er billegare i innkjøp enn dei datamaskinane som er i bruk i dag. I 2018 vil PILOT- prosjektet med om lag 120 elevar evaluerast, og ein vil ta stilling til om prosjektet skal gå over i ordinær drift og inkludere alle elevane. Målet med pilotprosjektet er mellom anna å utrusta alle elevar med eigen maskin innan for eksisterande driftsbudsjettrammet. Dette vil ha ein årleg kostnad på om lag 2 mill. kr. og vil vera ei vidareføring av dei kostandane ein i dag har til leasing av datamaskinar til elevane.

IKT eininga reduserer investeringsbudsjettet i høve til økonomiplanen med kr. 500　000 med konsekvens for innkjøp av IKT-utstyr som t.d. utstyr for videokonferanse, fornying av iPad til politikarar og programvare.

Driftsbudsjett vert redusert med kr 350　000. Nokre av konsekvensane vil vera mindre bruk av innleidd spisskompetanse, ein kan ikkje opprette fleire data- og telefonisamband.

Sak/arkivsystemet ePhorte vert oppgradert til Elements. I samband med dette er det starta opp eit prosjekt «Då mor forsvann» – Fornying av bruk av sak- og arkivsystem som følge av digital utvikling og administrative endringar. Stord kommune ønskjer å vidareutvikle sin bruk av sak- og arkivsystemet, og har gjennom Samarbeidsrådet for Sunnhordland invitere andre kommunar til å delta i prosjektet. Interkommunalt Arkiv i Hordaland vil også bidra med sin kompetanse inn i prosjektet. Bømlo kommune driftar sak/ arkiv-systemet for Stord, Bømlo, Fitjar, Tysvær og Haugesund. Fylkesmannen har løyvt kr. 400 000 i skjønsmidlar til prosjektet.

KS inviterer i brev av 8. september 2017 kommunane til å delta i ei finansieringsordning for digitaliseringsprosjekt med kr 20 per innbyggjar. Dette skal vera eit spleiselag der departementet, KS og kommunane skal etablera ei finansieringsordning for å «nå målene om økt digitalisering».　 For Stord kommune vil dette innebera ei løyving på kr 380　000. Det er ikkje funne rom i budsjettforslaget for å delta i prosjektet.

Folkehelse

Folkehelselova set krav om systematisk folkehelsearbeid utifrå lokale utfordringar. Arbeidet har tiltak i alle sektorar; mål for dei ulike tenesteområda er ofte også folkehelsemål. På bakgrunn av nasjonale/regionale føringar og lokale kartleggingar er det utarbeida fem mål for folkehelsearbeidet. Måla er knytt til helsefremjande tiltak meir enn sjukdomsførebygging, og samfunnsretta tiltak meir enn individuelle. Folkehelse handlar likevel mykje om korleis folk opplever kvardagen sin, noko som er vanskeleg å måla og målekartet har avgrensa verdi som styringsverktøy

MÅLEKART Folkehelse	Mål 2018	Stord 2016	Stord 2015	Norge 2016
Mål 1 – Sterkare nære sosiale nettverk
Trivst på skulen 10 klasse % (1)	>82	81,8	80,1	86
Plaga av einsemd vidaregåande skule % (1)	< 22	–	23	22
Medlem i fritidsorganisasjon ungdomsskule % (1)	>72	–	71,8	63
Psykiske symptom/liding 15-29 år pr.1000 (1)	<150	155	158,3	145,3
Mål 2 – Gode, inkluderande nærmiljø
Nøgd med lokalmiljøet vidaregåande skule % (1)	> 72	–	71,6	65
Skadar behandla på sjukehus pr. 1000 (1)	< 13	13,9	13,9	12,8
Mål 3 – Helsefremjande levevanar
Lite fysisk aktiv, ungdom % (1)	< 11	–	11,7
Røyking gravide % (1)	< 7	7	8	10
Overvekt og fedme ved sesjon % (1)	< 25	25,4	24,9	22
Hjarte og karsjukdom pr. 1000 (1)	< 121	121,8	121,7	106,4
Mål 4 – Mindre sosiale skilnader i helse
Fråfall vidaregåande skule % (1)	< 22	22	23	23
Barn i låginntektsfamiliar % (1)	< 8	8,4	7,8	11,5
Brutto arbeidsløyse 15-74 år % november (2)	< 4	4,4	4,1	2,8
Uføretrygda 18-44 år % (1)	< 3	3,1	3	2,6
Mottakar av sosialstønad 18-24 år % (2)	< 8	8,4	6,7	–
Mål 5 – Medverknad som grunnlag for utviklingsarbeid (lokale tal)
Gjennomførte folkehelseforum (tal forum)	2	2	2	–
Brukarundersøking siste to år (tal tenester)	5	4	3	–
Medverknadstiltak (systemnivå) i skule/barnehage	4	11	–	–

(1) Tal frå Folkehelseinstituttet (2) Tal frå Statistisk sentralbyrå

Helsa til folk i Stord er generelt god, men også i vår kommune er det sosiale helseskilnader. I 2016 levde 382 barn i Stord i familiar med vedvarande låg inntekt. Me har relativt mange unge uføre, og talet på unge som får sosialstønad aukar.

Helse og trivsel heng saman med utdanning og inntekt. Tiltak for å motverke fråfall i skulen er viktig. Dette krev tverrfaglege tilnærmingar heilt frå barnehagealder. Folkehelsearbeidet er her m.a. integrert i oppvekstsektoren sitt prosjekt Inkluderande barnehage og skule. Trivsel i skulen heng også saman med korleis ein har det i fritida. Gjennom samarbeid med ungdomsrådet, frivillige organisasjonar og ulike kommunale einingar blir det etablert nye sosiale møteplassar for barn og unge.

Nærmiljøet sine kvalitetar verkar og inn deltaking, inkludering og trivsel. Helsefremjande faktorar kan vera tryggleik, tilgang på sosiale møteplassar, gode bu- og oppvekstområde og eit godt teneste- og servicetilbod. Omsyn til folkehelsa skal inngå i plan- og utviklingsarbeid, og omtalast i saksutgreiingar. Oppdatert folkehelseoversikt er eit viktig grunnlag for planstrategi og kommunale planar.

Psykiske vanskar og opplevd utanforskap er folkehelseutfordringar som treng meir merksemd. Å leggje til rette for deltaking for alle er sentralt i arbeidet mot sosiale helseskilnader. Folkehelsedagar er eit trivselfremjande arrangement som legg vekt på inkludering. Utstyrssentralen BUA gir fleire høve til å delta i friluftsliv og fysisk aktivitet. Prosjektet Munn til munn skal redusere einsemd ved å senke terskelen for å delta i sosiale aktivitetar. Kommunen samarbeider m.a. med Helse Fonna og Mental Helse om gjennomføring av opne temamøte om psykisk helse.

Medverknad gir eit betre kunnskapsgrunnlag for gode avgjersler i tråd med folk sine behov. Samtidig kan medverknad gi styrka sjølvkjensle, identitet og tilhøyrsle. Det må utformast rutinar knytt til medverknad i systemarbeid. Folkehelseforum er møteplass for dialog og utveksling av kunnskap innan tema folk er opptatt av. I prosjektet Nærmiljø og lokalsamfunn som fremjar folkehelse er det gjennomført ei stor kartlegging av kva som er viktig for trivselen til folk på Stord. Det er avgjerande at innspela frå folk blir følgt opp med tiltak.

Kommunen får årlege tilskot frå fylkeskommunen til folkehelsearbeid. Tilskotet har gjort at tiltak som folkehelseforum, folkehelsedagar og temakveldar kan gjennomførast som lågterskelarrangement. Sjølv om summen er relativ liten (totalt kr 145　000), har dette tilskotet vore avgjerande for at også andre aktørar har bidratt. Som eit innsparingstiltak er det forslag om at tilskotet for 2018 skal nyttast til løn (delfinansiering av 60% stilling som folkehelsekoordinator). Dette vil gje mindre ressursar til tiltak.

Overordna planlegging, kommunal planstrategi

Dei nasjonale forventningane til regional og kommunal planlegging legg vekt på raskare planprosessar for planlegging av bustad, næring og samferdsel. Klare overordna føringar for areal- og samfunnsutviklinga gjennom oppdaterte planar vil vera avgjerande for å oppnå dette.

Kommunal planstrategi vart vedteken hausten 2016, og denne legg føringar for ressursbruk og prioriteringar for planarbeidet i kommunen. Grunna vakanse og utfordringar med å rekruttere ny kommuneplanleggjar, har arbeidet ikkje hatt den framdrifta i 2017 ein hadde ynska. Kommunedelplan Sagvåg-Litlabø er ikkje fullført, og ein har ikkje vedteke planprogrammet for revisjonsarbeidet av den samla kommuneplanen, både arealdel og samfunnsdel der det også skal utarbeidast eigen nærings- og sysselsetjingsstrategi. Ny kommuneplanleggjar er på plass frå 1. desember 2017.

Kommuneplanleggjaren arbeider tett med planavdelinga på eining for regulering, byggjesak og oppmåling. Rådmannen ynskjer primært at det meste av overordna kommuneplanlegging skal gjerast internt i organisasjonen då dette er av stor betydning for vidare forvaltning etter planane, samt har betydning for å kunne ivareta eit godt fagmiljø med naudsynt kompetanse innanfor kart- og planarbeid. Kommuneplanleggjaren skal også bistå einingane med planfagleg kompetanse i dei ulike sektorplanane. Det hadde vore ynskjeleg med auka økonomiske ressursar til totalt planarbeid i kommunen, anten for å kjøpe meir planarbeid eksternt, eller for å auke eiga bemanning, men dette har ein ikkje funne rom for i budsjettet. Vi vil derfor ikkje i 2018 kunne ta att det etterslepet som ein no opplever på plansida i kommunen, eller klare framdrifta i gjeldande planstrategi. Av ressursar til overordna planarbeid er det ein heil stilling som kommuneplanleggjar i tillegg til kr 500 000 i prosjektmidlar.

Kommunedelplan for ny E39 over Stord (Heiane – Ådland) vart endeleg vedteken hausten 2017. Denne legg nye premiss for vidare utbygging og utvikling av kommunen, og det er viktig at kommunen er pådrivar for revisjon av kommuneplanen i 2018 for at denne skal bli tilpassa ny situasjon. Det bør vidare arbeidast for rask realisering av ny E39 grunna arealbindingar/ bindingar i infrastruktur til og frå tilgrensande areal. Vidare har ein behov for å klargjere ein arealforvaltnings- strategi, nedfelt i plan, som kan leggje føreseielege rammer for utviklinga av tenestetilboda elles i kommunen innanfor bl.a. oppvekst og helse og teknisk infrastruktur.

Av anna overordna planarbeid/ planarbeid med stor betydning for utviklinga av kommunen, kan nemnast at det i samband med utarbeiding av forslag til Stordpakke vert jobba med fleire større reguleringsplanar i regi av vegvesenet. Statens vegvesen har fått planmidlar, og gjennomført reguleringsplanarbeid for miljøgate gjennom Leirvik sentrum, strekning Vabakkjen – øvre Sæ (inkludert kollektivterminal) og for gang/sykkelveg frå Vabakkjen til Heiane inkl. rundkjøring i Tveitakrysset. For 2018 har vegvesenet fått planmidlar for regulering av Litlabøvegen og til regulering av det nye tverrsambandet frå øvre Sæ til Tysevegen. Dette arbeidet vert inkludert i ei områderegulering som inkluderer både tverrsambandet, prosesjonsvegen og tilgrensande areal inkludert m.a. «Åsskogen», jf sak i kommunestyret PS 16/17. Vidare pågår arbeidet i byregionprogrammet «Den tette byen» der det vert utarbeidd ein moglegheitsstudie som vil utgjere eit viktig grunnlag for revisjon av kommunedelplan/ områdereguleringsplan for Leirvik sentrum. Områdereguleringa og arbeidet med moglegheitsstudien for Leirvik sentrum vil bli prioritert for 2018.

Kyrkjeleg fellesråd

Driftstilskotet til Stord kyrkjelege fellesråd er budsjettert med kr. 8 179 176. I tillegg kjem kr 90 000 til kremasjon. Det tilsvarar tilskotet for 2017, ikkje justert for løns- og prisauke. Kyrkja søkjer om kr 8 353 366, i tillegg til kr 90 000 i kremasjonstilskot.

Kommunestyret innførte i 2008 ei ordning med eit tilskot på kr. 5 000 til etterletne som vel kremasjon, med siktemål å auka bruken av urnegraver. Tilskotet har dekka det meste av meirkostnaden med kremasjon framfor jordfesting, og utviklinga kan tyda på at ordninga har hatt ein effekt. Budsjettforslaget legg opp til ei innstramming ved at det vert lagt opp til at fellesrådet forvaltar ordninga innanfor ei ramme på 90 000 kr. Det var i 2016 sett ned 16 urner. Dersom fellesrådet t.d. ventar at det skal settast ned 30 urner i 2018 vil budsjettramma tillata eit tilskot på kr 3 000 til etterletne som vel kremasjon.

Den nye gravplassen i Frugarden med 500 plassar vart teken i bruk i 2014. Statens vegvesen har sett rekkjefølgjekrav slik at ein berre kan ta i bruk 500 graver før prosesjonsveg er ferdig opparbeidd. Det er løyvd kr 400 000 til planlegging og målsettinga er å ferdigstilla planarbeidet i 2018. Det ligg inne 3,5 mill. kr. til gjennomføring av prosjektet i 2019.

Det er på investeringsbudsjettet sett av 1,5 mill. kr. kvart år til vidare rehabilitering av kyrkjene og 0,2 mill. kr. til utstyr. Budsjettframlegget har ikkje funne rom for å auka desse løyvinga med høvesvis 0,95 og 0,15 mill. kr. slik kyrkja søkjer om.

Driftsstyret

Den sentrale fellespotten for kurs og utdanning er vidareført med kr 200 000 i budsjettforslaget. Samla løyving i kommunen til føremålet ligg på om lag 3,6 mill. kr., ein reduksjon på kr. 0,4 mill. i høve til 2017. Personalpolitisk plan har som målsetjing at det skal avsetjast ein prosent av lønsbudsjettet til etterutdanning, vidareutdanning og uformelle læringstiltak. I 2018 når kommunen ikkje dette målet.

Stord kommune har behov for unge arbeidstakarar og faglært arbeidskraft. Kvart år tilbyr kommunen læreplassar i fleire fag. Kommunen tok i 2017 inn 25 lærlingar, det er for 2018 også forslag om at kommunen tek inn 25 nye lærlingar.

Stillingsgruppa vert vidareført med eit innsparingskrav på 2 mill. kr.

I mai 2018 får Norge nytt personvernregelverk og den største endringa frå dagens regelverk er at kommunane vert pålagde å ha personvernombod. Rådmannen har løyst denne oppgåva innanfor gjeldande budsjettrammer og lagt ordninga administrativt til Fellestenestene,

Spørsmålet om betalt/ikkje betalt matpause har vore oppe ved fleire høve. Det har ikkje vore gjort endringar i høve til dei avtalar som vart inngått i 1987 med arbeidstakarorganisasjonane, der matpause på 20 min. var ein del av arbeidstida. Rådmannen vil ta opp att saka om ubetalt matpause og vil gå i drøftingar med organisasjonane for å få avskaffa ordninga. Kommunen står fritt til å etablere ny praksis for nytilsette, Det vil i så fall innebera at nytilsette etter ein nærare fastsett dato får 30 min. lengre arbeidsdag.

Kommunen har sidan 1991, for å styrka rekruttering av sjukepleiarar, vernepleiarar og barnevernspedagogar innført tiltak med antesipert ansiennitet på 4 og 8 år. Dette inneber at tilsette får eit tillegg i tenestetida. Rådmannen ser ikkje at kommunen i dag har same behov for eit slikt særskild tiltak, samstundes som det medverkar til at Stord kommune har relativt høge lønsutgifter. Rådmannen gjer framlegg om å setja i verk ein prosess med sikte på å avvikla ordninga.

Rådmannen gjer framlegg om følgjande reduksjon i administrative stillingar i budsjett 2018:

Løn- og personalavdelinga – 0,5 årsverk, forventa synergieffektar av omorganisering
Økonomi – og rekneskapsavdelinga – 0,5 årsverk, forventa synergieffektar av omorganisering
Utviklingsgruppa – eit årsverk, omorganisering av stillinga som idrettsrådgjevar og 0,5 årsverk, omorganisering/effektivisering av oppgåver
Regulering – byggesak og oppmåling, – eit årsverk vakant i 2018
Tildelingskontoret – 0,5 årsverk vakant i 2018
Fellestenester – 0,4 årsverk vakant 2018

Trepartssamarbeid «Saman om» er eit likeverdig samarbeid mellom politikarar, leiarar og tillitsvalde. Samarbeidet skal bidra til å gjera kommunen betre rusta til å møta framtida sine utfordringar med bærekraftige tenester, ved å skapa ein varig uformell arena for drøfting og idéutvikling og å sjå synergieffektar på tvers av einingar og sektor. I samsvar med budsjettvedtaket for 2017, ligg det eit krav til effektivisering på kr. 5 mill. i 2018. Det er sett av 0,3 mill. i administrative ressursar til arbeidet.

Driftsstyret vedtok i 2015 å systematisk nytta LEAN som verktøy for utvikling og effektivisering i kommunen. Lean går ut på å analysere noverande arbeidsprosessar, tenkje forbetring og setje i verk forslag til tiltak for å få ein forbetra arbeidsflyt/ arbeidsprosess. LEAN vert vidareført utan ekstra løyvingar.

Komite for oppvekst og utdanning

Komité for oppvekst og utdanning vedtok i PS 12/2014 «Plan for kvalitetsutvikling-fokusområde for oppvekst 2014-2017». Planen omhandlar dei områda einingane skal ha særleg fokus på for å sikra ei utvikling i samsvar med nasjonale og lokale føringar. Planen skal reviderast første halvår i 2018.

I følgje folkehelselova skal alle kommunale tenesteområde medverka til å fremja folkehelsa. Tenesteområde for barn og unge vert særleg viktige, då innsats i ung alder vil kunna ha ein førebyggjande effekt. Gjennom å betra kvaliteten i barnehagar og skular og vidareutvikla tilbodet til førebyggjande teneste for barn og unge, skal oppvekstkåra deira styrkjast. Betre tenestetilbod for alle og meir samordning mellom tenestene for dei mest sårbare barna, vert i St. meld nr. 34 (2013) omtala som avgjerande for gode oppvekstforhold. Kommuneplan for Stord kommune 2010-2021 har oppvekst som eit av satsingsområda og legg vekt på gode og trygge oppvekstkår for barn og unge. Kommunen skal følgja nøye med i dei tilhøva barn og unge lever under, førebyggja og fremja god fysisk og psykisk helse. Kommunen må vera i stand til å ta ansvar for tidleg identifisering, kartlegging og innsats i høve barn og unge sine vanskar og hjelpebehov.

Ein inkluderande barnehage og skule, som hindrar utanforskap og som bidreg til læring, utvikling og livsmeistring.

I 2017 starta utviklingsarbeidet Ein inkluderande barnehage og skule der eit av hovudmåla er å redusera fråfall i vidaregåande skule. Kommunen har fått 0,4 mill. kr. i skjønsmidlar frå fylket til dette arbeidet som held fram i 2018. Utviklingsarbeidet involverer alle tenestene innan oppvekstsektoren i Stord kommune og dei vidaregåande skulane på Stord. Fitjar kommune er referansekommune. Læringsmiljøsenteret ved Universitetet i Stavanger bidreg i satsinga. Arbeidet baserer seg på brei medverknad der også dei tilsette sine organisasjonar har vore deltakarar i forankringsarbeidet. Det skal lagast eit strategidokument for den inkluderande barnehagen og skulen. Oppvekstsektoren skal, som ein del av denne satsinga, og delta i nasjonale utviklingsprosjekt som Språkkommune og Inkluderande barnehage- og skulemiljø.

Betre tverrfagleg innsats (BTI) er ein samarbeidsmodell som skal sikra heilskapleg og koordinert innsats for barn, unge og familiar det er knytt uro til. Modellen skal nyttast i heile oppvekstsektoren og er i ferd med å verta eit viktig verktøy for samhandlinga mellom einingane.

Det er tydelege krav og forventningar til leiing. Leiarane skal vera tett på, både tilsette og barn/elevar. Dei skal styra og utvikla ein lærande organisasjon gjennom kontinuerleg forbetringsarbeid i tråd med rammer og regelverk. Dette samstundes som dei administrative oppgåvene aukar.

Utviklingsgruppa har i dag fleire rådgjevarar innanfor område oppvekst som alle er tillagt forvaltningsoppgåver og som i praksis fungerer som sakshandsamarar innanfor ulike lovver. Dei tildeler mellom anna spesialundervisning og fritt skuleval etter opplæringslova, samt spesialpedagogisk hjelp, gratis kjernetid og redusert foreldrebetaling etter barnehagelova. Kommunen sitt overordna ansvar som skule- og barnehageeigar krev samstundes stadig tydelegare leiing, kontroll og oppfølging av einingane i sektoren.

Rådmannen ser det som svært viktig å vera meir tett på og bistå einingane i utviklingsarbeid og har difor frikjøpt 50 prosent rådgjevarstilling til slikt arbeid retta mot barnehage og skule finansiert gjennom prosjektmidlar. Det er ikkje lagt inn vikar på stillinga, noko som gjev ei innsparing i 2018 på om lag 0,5 mill. kr.

Rådmannen vil frå 2018 delegera til rektorane å gjera vedtak om spesialundervisning etter opplæringslova § 5-1. Dette vera meir i tråd med rettleiaren frå Utdanningsdirektoraret og praksis i andre kommunar. Rådmannen vil, i samband med dette nytta om lag 50 prosent av den samla rådgjevarressursen til rettleiing og hjelp inn mot skular.

Skule, SFO

MÅLEKART SKULE	MÅL 2018		Resultat
		2016/	2015/	Fylket
		2017	2016	2017
Snitt nasjonale prøvar lesing 5. trinn	>50	47	48	50
Snitt nasjonale prøvar lesing 8. trinn	>50	48	49	49
Snitt nasjonale prøvar lesing 9. trinn	>53	53	52	54
Snitt nasjonale prøvar rekning 5. trinn	>50	49	48	50
Snitt nasjonale prøvar rekning 8. trinn	>50	49	50	50
Snitt nasjonale prøvar rekning 9. trinn	>53	53	53	54

Snitt nasjonale prøvar engelsk 5. trinn	>50	49	48	49

Snitt nasjonale prøvar engelsk 8. trinn	>50	49	49	50

Læringsmiljø: Vurdering for læring 7. trinn	>4,0	3,9	3,9	3,9
Læringsmiljø: Vurdering for læring 10. trinn	>3,3	3,3	3,1	3,2
Læringsmiljø: Mobbing 7. trinn	0	*1,4	1,2	1,3
(Her tyder låg verdi på lite mobbing.)
Læringsmiljø: Mobbing 10. trinn	0	*1,2	1,2	1,3
(Her tyder låg verdi på lite mobbing.)
Gjennomsnittlege grunnskulepoeng	>42	40,2	41	41,7
Elevar som er registrert i vidaregåande opplæring same året som avslutta ungdomsskule (i prosent)	100	97,9	98,5	98,4

* brot i tidsrekkja, ikkje samanliknbare tal, då nye spørsmål er lagt inn i undersøkinga

Skulen sitt hovudmål

Stordskulen har som mål å vera ein inkluderande skule der alle skular skal leggja til rette for og stimulera til læring, meistring og utvikling. For at elevane sitt læringsutbyte skal verta størst mogleg må dei trivast, vera trygge og få opplæring tilpassa evnene og føresetnadane sine. Grunnleggjande dugleikar med fokus på lesing, skriving og rekning er utvalde fokusområde for heile grunnskulen i Stord, saman med «Vurdering for læring» og BTI (Betre tverrfagleg innsats for sårbare barn). Kommunen arbeider for ein mobbefri skule der alle skal visa kvarandre respekt og omtanke

Arbeid med kvalitet

Kommunen brukar dei digitale analyseverktøya PULS og VOKAL i arbeidet med å utvikla, kartlegga og kvalitetsutvikla elevane sitt læringsutbyte. I budsjett for 2018 er det lagt inn 0,4 mill. kr. til lisensutgifter til VOKAL, PULS og stafettloggen. Det siste er eit dataverktøy for å letta overgangen mellom tenestene i samband med tverrfagleg innsats (BTI).

Vidareutdanning og kompetanseheving for tilsette i skulen

For å styrka elevane si læring treng ein fagleg og pedagogisk sterke lærarar og kompetente og dyktige leiarar. «Kompetanse for kvalitet» er regjeringa sin strategi for vidareutdanning for lærarar og skuleleiarar fram mot 2025. Dette skuleåret starta 13 lærarar og ein skuleleiar i Stord kommune på ulike vidareutdanningstilbod. Stord kommune får om lag 1,25 mill. kr. i tilskot frå staten til vidareutdanning for lærarar, kommunen bidreg med om lag 0,3 mill.kr. til føremålet.

Fire av barneskulane i Stord kommune er med i forskingsprosjektet «Two Teachers» i regi av Universitetet i Stavanger. Ein skal forska på om auka lærartettleik har innverknad på elevane sitt læringsutbyte. Dette er vidareført frå 2017.

Symjeopplæring Ressursen til symjeopplæring vert i budsjett for 2018 vidareført som i 2017, der ein tok utgangspunkt i kompetansemåla og vurderte at undervisninga til elevane burde ha eit omfang på 38 timar, dvs. ½ time per klasse per utvalde årstrinn i 38 veker. Det er i budsjettet og lagt inn utgifter til transport.

Stord kommune fekk tilskot frå fylket til symjeopplæring for nyankomne minoritetsspråklege elevar. Også andre elevar som ikkje kan symja eller har hatt mogleik til å delta i symjeundervisning inngår i ordninga. Opplæringa er organisert i eit omfang av 2 timar i veka fram til desember 2017.

MOT

Ungdomsskulane i Stord kommune har hatt MOT som ein del av undervisninga for å styrka elevane sin sosiale kompetanse. Skulane har gjennom arbeidet med MOT fått kompetanse som dei kan nytta vidare i arbeidet med elevane si sosiale og personlege utvikling. Stord skulen nyttar i dag om lag 0,6 mill. kr. til dette arbeidet som og er vidareført i 2018.

Litlabø skule

Litlabø skule har i fleire år vore fådelt med seks klassar. Elevtalet ved skulen er i vekst, og det har vore planlagt at skulen skulle bli fulldelt frå hausten 2018. Dette grunna det samla elevtalet ved skulen og at det frå hausten 2018 berre er 6. og 7. klasse som kan slåast saman. Rådmannen har vurdert situasjonen og finn at ein likevel, for å få budsjettet i ballanse, fortsatt må budsjettera Litlabø skule som fådelt. Dette vil gje ei innsparing på 0,36 mill. kr.

Ramme (elevressurs)

Budsjettforslaget legg til grunn eit delingstal på 28 elevar på barnetrinnet og 30 på ungdomstrinnet. For mellom anna å styrka opplæringa gjennom ulike tiltak, setja inn vikar og å finansiera spesialundervisning i lite til moderat omfang, får skulane tildelt eit kronebeløp per elev, den såkalla elevressursen. Det er ei aukande uro rundt handlingsrommet i skulen då elevressursen ofte ikkje dekkjer behova han er meint å dekkja. Rådmannen har likevel ikkje funne rom for å justera elevressursen for prisstigning. Elevressursen er i dag på kr 6　952 per elev og ei prisjustering med 2,6 prosent vil medføra ein auke kostandar i 2018 på 0,43 mill. kr.

Stord kommune har fått tilført øyremerka midlar 4,65 mill. kr. til å auka lærartettleiken på 1.-4. trinn (tidleg innsats). Rådmannen har fordelt tilskotet ved å gi skulane ressursar til ekstra lærar i klassar med over 16 elevar. Midlane er vidareført i 2018.

Omfanget av spesialundervisning er i forslag til budsjett lagt inn med utgifter knytt til alle kjende vedtak av stort omfang per september 2017. Desse vedtaka sikrar at skular med elevar som har behov for full dekning av spesialpedagogisk hjelp, får tilført midlar for å løysa denne oppgåva. Det ligg ikkje inne reservar til moglege nye vedtak.

Det er i dag krav om at rektor, i tillegg til å driva administrasjon, også skal vera ein aktiv pedagogisk leiar av skulen. Rådmannen har i budsjett for 2018 lagt inn ein fast grunnressurs til leiing og administrasjon på 100 prosent stilling til kvar skule. I tillegg er det lagt inn ekstra ressurs i hovudsak fordelt etter tal elevar ved skulen. Dette betyr ikkje at ein har auka budsjettet samla for skulane, men endra fordelingsnøkkelen noko.

Midlar til utstyr

Det ligg inne 1 mill. kr. til utstyr til skulane og i 2018.

Leigesatsar for utleige av skulebygg

Utleigesatsane er foreslått justert med 2,6 prosent.

Nye skulebygg

Ny Stord ungdomsskule skal takast i bruk i januar 2018.

Det har vore utlyst plan- og designkonkurranse for ny Nysæter ungdomsskule med fleirbrukshall. Fem arkitektkontor er valde ut til å teikna utkast til konkurransen. Vinnande prosjekt vert kåra innan 31.12.2017

Det er sett av 4 mill. kr. til bearbeiding av vinnarutkast og forprosjekt i 2018, og start av arbeidet med tilbodsdokument (totalentreprise). Etter planen er byggjestart 01.06.2019 med ferdig bygg 31.12.2020.

SFO

Kommunestyret vedtok i 2015, i sak 18/15 Vurdering av sjølvkost i forhold til skulefritidsordninga, vedtekter for dei kommunale skulefritidsordningane. SFO skal etter det drivast etter sjølvkostprinsippet. Vedtektene vart gjort gjeldande frå og med 1. august 2015 og definerer m.a. minimum vaksentettleik. Rådmannen har ikkje føreslått auke i foreldrebetaling for SFO i budsjett for 2018.

Vaksenopplæringa

Stord kommune har i 2016 og 2017 busett fleire flyktningar enn tidlegare. Stord er vertskommune for eit ordinært mottak på Heiane med 170 plassar og eit mottak på Litlabø for einslege mindreårige med 52 plassar. Vaksenopplæringa gir tilbod til alle som gjennom introduksjonslova har rett til opplæring i norsk og samfunnsfag og til dei som etter same lovverk har rett og plikt til å delta i introduksjons-programmet. Vaksenopplæringa gir også tilbod til vaksne som gjennom opplæringslova har rett til grunnskuleopplæring og realkompetansevurdering, tilpassa tilbod til arbeidsinnvandrarar, samt asylnorsk / norskopplæring til bebuarar på asylmottak.

Vaksenopplæringa har 19 tilsette og 223 deltakarar. Talet på deltakarar i vaksenopplæringa varierer, men de i seinare åra har ein hatt over 200 deltakarar kvart år. Vaksenopplæringa held til i to bygg; Telebygget (norskopplæring) og Borggata 32 (grunnskule for vaksne). På sikt er det ønskjeleg med samlokalisering og fleire større klasserom. Dette vil gjera undervisinga meir fleksibel og ressursane kan utnyttast meir effektivt.

Vaksenopplæringa har tilbod til ulike grupper. Nokre betaler for opplæringa sjølv medan ein får statlege tilskot for andre. Ein veit ikkje per i dag kor mange nye flyktningar som vert busett i 2018, eller om UDI vil oppretthalda drifta av dei to asylmottaka i kommunen. Det er difor vanskeleg å estimera inntekta for 2018. I budsjett for 2018 er det lagt inn ei samla forventa inntekt på 8,8 mill. kr. Rådmannen føreslår , som eit tiltak for å få budsjettet i balanse, å redusera med 2 stillingar tilsaman om lag 1,5 mill.kr.

Barnehage

MÅLEKART BARNEHAGE	MÅL 2018
				Resultat prosent (SSB konsern)
	Mål 2018	Stord 2016	Stord 2015	Grp8 2016	Landet 2016
Del tilsette menn i grunnbemanninga	> 5,7	5,7	6,1	6,7	8,9
Tal barn 1-5 år med barnehageplass	94,2	94,2	93,4	90,9	91
Tal barn korrigert for alder per årsverk til basisverksemd i kommunale barnehagar	6,7	6,5	6,7	6,3	6,2
Del styrarar og pedagogiske leiarar med barnehagelærarutdanning	100	97,9	99,3	93,9	91,3
Del tilsette med barnehagelærarutdanning	>44,0	39,9	39,3	37	35,6
Del minoritetsspråklege barn i barnehage av innvandrarbarn 1 – 5 år	>94,2	73,7	82,3	74,2	76

Bemanningsnorma i dei kommunale barnehagane i Stord er i dag sett til å vera eitt årsverk per 6,7 barn korrigert for alder. Det har nyleg vore høyring om innføring av ei sentral bemanningsnorm med framlegg om eitt årsverk per 6 barn korrigert for alder. Dersom dette vert vedteke, vil det medføra ein auka kostnad i dei kommunale barnehagane på 3,24 mill. per år. Ein slik auke i lønskostnadene i kommunale barnehagar vil medføra auka utbetaling i driftstilskot til private barnehagar med om lag 11,67 mill. per år. Meirkostnaden totalt vert om lag 15 mill. per år. Regjeringa sin ambisjonen var at bemanningsnorma skal tre i kraft frå august 2018. Det er ikkje teke høgde for dette i budsjettet.

Det er ei nasjonal målsetting at menn skal utgjera 20 prosent av tilsette i barnehagen. Kommunen vil også i 2018 arbeida mot eit slikt mål.

Talet på minoritetsspråklege barn med barnehageplass i Stord kommune gjekk ned frå 2015 til 2016. Dette er ei negativ utvikling då forsking viser at tidleg barnehagestart for minoritetsspråklege barn gjer det lettare for dei å lukkast i utdanningssystemet.

Barnehagen sitt hovudmål
Barnehagane i Stord kommune skal vera inkluderande og ivareta barna sitt behov for omsorg og leik, og fremja mestring, utvikling, læring og danning som grunnlag for allsidig utvikling. Satsingsområda i 2018 er arbeid med utvikling av barna sin sosiale- og språklege kompetanse, betre tverrfagleg innsats for sårbare barn og ein barnehage fri for krenkingar og mobbing der alle viser respekt og omtanke for kvarandre.

Arbeid med kvalitet
Stord kommune gjennomfører tilsyn med den enkelte barnehagane kvart tredje år. Dette er ei kommunal oppgåve, og ein viktig del av arbeidet med kvalitetsutvikling.

Dei kommunale barnehagane gjennomfører anna kvart år ei brukarundersøking for å kartleggja og utvikla kvaliteten i barnehagen. Dei har til no brukt KS sitt system for dette. Frå 2018 skal dei ta i bruk utdanningsdirektoratet si brukarundersøking då den er oppdatert i høve ny rammeplan for barnehagen og er tilgjengeleg på fleire språk.

Barnehagane brukar Stafettloggen, eit dataverktøy for å letta overgangen mellom tenestene i samband med betre tverrfagleg innsats for sårbare barn.

Det er i budsjett for 2018 lagt inn 0,16 mill. kr. til kjøp av IST Direkte til dei kommunale barnehagane og SFO. Dette er eit elektronisk verktøy som skal bidra til lettare og meir effektiv informasjonsflyt mellom barnehage og heim.

Vidareutdanning og kompetanseheving for tilsette i barnehage
Det er stort fokus på å fremja kvaliteten i barnehagane sentralt og lokalt. Personalet sin kompetanse er den viktigast enkeltfaktoren for at barn skal trivast og utvikla seg i barnehagen og for å kunna realisera måla i lov og rammeplan. For å lukkast med dette treng barnehagane fagleg og pedagogisk sterke tilsette og kompetente og dyktige leiarar. «Kompetanse for framtidens barnehage – Strategi for kompetanse og rekruttering 2018-2022» er regjeringa sin strategi for mellom anna etter- og vidareutdanning for styrarar og tilsette i barnehagane. Dette barnehageåret byrja fleire tilsette i kommunale barnehagar på vidareutdanning.

Fire barnehagar i kommunen, ein kommunal og tre private, skal i 2018-2019 delta i Høgskulen på Vestlandet, campus Stord, sitt forskingsprosjektet «Utvikling av berekraftige praksisar for digital teknologibruk innan språk og estetiske fag i barnehage» forkorta til DigiSus. Hovudmålet for prosjektet er å utvikla og etablera eit kompetanserammeverk for barnehagelærarar og deira lærarar knytt til evaluering og implementering av berekraftige digitale praksisar som støttar opp om barn sine språklege og estetiske leike- og læringsprosessar i barnehagen.

Symjeopplæring for barnehagebarn
I 2015 vart det for fyrste gong sett av pengar i statsbudsjettet for å gjennomføra symjeopplæring for barnehagebarn i alderen 4-6 år. I 2017 fekk to private barnehagar i kommunen midlar til dette. Det er forventa at satsinga vert vidareført i 2018.

Barnehageplassar, struktur og økonomi
I august 2015 vart talet på barnehageplassar i kommunen auka for å kunna tilby plass til barn med rett til slik plass. Dette med bakgrunn i prognose laga av SSB i 2013. Prognosen synte ein forventa auke i tal førskulebarn på 27 barn per år i perioden 2015-2020. Prognosen slo ikkje til, og talet på førskulebarn gjekk ned. Sjølv om fleire små private barnehagar er lagt ned dei to siste åra, er det framleis god tilgang på ledige plassar.

Med bakgrunn i arbeidet med å redusera utgiftene til kommunen og å auka effektiviteten i dei kommunale barnehagane, foreslår rådmannen å leggja ned Sagvåg og Litlabø barnehage si avdeling på Litlabø frå august 2018. Dette då avdelinga held til i eit gamalt bygg som er ueigna for moderne barnehagedrift, og fordi driftskostnadane til avdelinga er høgare enn i dei øvrige barnehagane.

Sagvåg og Litlabø barnehage gjev i dag tilbod til 51 barn i alderen 1-5 år. 15 av desse barna går i avdeling Litlabø og resten i avdelinga i Nysæter kyrkje. Dersom Sagvåg og Litlabø barnehage si avdeling på Litlabø vert lagt ned, vil barnehagen ha plass til om lag 34 barn når korrigert for alder. Eitt årsverk styrar-/administrasjonsressurs, som barnehagen har i dag, er mykje i ein så liten barnehage. Rådmannen rår difor til å slå saman Sagvåg og Litlabø barnehage og Tjødnalio barnehage og gje dei 1,5 årsverk i styrar-/administrasjonsressurs dersom avdelinga på Litlabø vert lagt ned. Framlegg til mellombels namn på Tjødnalio barnehage og Sagvåg og Litlabø barnehagen er Sagvåg barnehage.

Samla vil nedlegging av Sagvåg og Litlabø barnehage si avdeling på Litlabø og redusert styrar-/administrasjonsressurs gje ei innsparing på om lag 0,9 mill. kr. i 2018. På lengre sikt vil ei slik endring i organisering av kommunale barnehagar få større betyding for ei meir økonomisk og effektivt drift.

Kommunestyret vedtok i Kommunedelplan barnehage 2015-2025 at den neste barnehageutbygginga skal skje i Sagvåg bydel, og at barnehagen skal stå ferdig i 2018. Prognose frå SSB 2017 syner at kommunen treng fleire barnehageplassar i 2021. Rådmannen har lagt inn 57,4 mill. kr. til ny barnehage i økonomiplanen i 2020. Det kjem ei politisk sak i høve behov for fleire barnehageplassar og nytt barnehagebygg i byrjinga av 2018. I denne utgreiinga meiner rådmannen at ein og skal vurdera barnehagestrukturen og organiseringa av kommunale barnehagar generelt i kommunen. Døme her er om kapasiteten i Trodlahaugen barnehage bør overførast til den nye barnehagen i Sagvåg bydel. Dette mellom anna fordi Trodlahaugen barnehage ligg på ei myr og bygget sig. Kommunen bør difor vurdera kor lenge ein kan driva barnehage der. Større barnehagar gjev også grunnlag for større og betre fagmiljø og meir effektiv drift.

Styrarane i barnehagane rapporterer om stadig aukande krav, oppgåver og forventningar, fleire små barn og høgt sjukefråvær. Forslag til budsjett for 2018 er ei vidareføring av budsjett for 2017, og det er ikkje funne rom for ressursar til vikar. I budsjett for 2017 reduserte ein budsjettet til Skogatufto barnehage med ei avdeling hausten 2017. Det er ikkje lagt inn ressursar til å opna denne avdelinga i 2018, og innsparinga her er på om lag 1,2 mill. kr. I summen har ein lagt til grunn ei avdeling med 9 små barn, lønn 1,5 mill. kr. og bortfall av inntekter 0,3 mill. kr. I overføring til private barnehagar vil ei avdeling med 9 små barn ha ein kostnad på om lag 1,8 mill. kr. i tilskot. Rådmannen rår til at Skogatufto barnehage går med ledig kapasitet, tilsvarande 9 småbarnsplassar, i 2018 mellom anna for å unngå at mange små barn utan rett til barnehageplass får slik plass.

I økonomiplanperioden er det lagt inn 0,5 mill. kr. årleg til utstyr til fordeling i barnehagane.

Tilskot til ikkje-kommunale barnehagar

Kommunen gjev tilskot til drift av godkjente ikkje-kommunale barnehagar i kommunen. I budsjettet for 2018 er det lagt inn 124,6 mill. kr. til dette føremålet. Tilskotet er rekna ut tilsvarande 100 prosent av kostnadane per barn i kommunale barnehagar og vert fastsett ut frå rekneskapstal for 2016 justert for løns- og prisvekst. Førebels tilskot for barn 0-2 år vert i 2018 kr. 199 049 og for barn 3-6 år kr. 95 249.

I budsjett for 2018 har ein lagt til grunn talet barn i private barnehagar i 2017, som er noko færre barn enn i 2016. Forslaget legg til grunn tildelte plassar på budsjetteringstidspunktet. Ein svakheit her er at dette føreset ledig kapasitet i private barnehagar, som har inntak fortløpande.

Maksimalprisen for foreldrebetaling vart i framlegg til statsbudsjettet sett til kr. 2 910 per månad frå 1.1.2018.

Kulturskulen

MÅLEKART KULTURSKULE				Resultat prosent (SSB konsern)
	Mål 2018	Stord 2016	Stord 2015	Grp 8 2016	Landet 2016
Del elevar i grunnskulealder i kommunens musikk- og kulturskule, av tall barn i grunnskulealder	>25,0	20,8	20,6	14,9	14,2
Netto driftsutgifter til kommunale musikk- og kulturskular, per innbyggjar 6-15 år	2 723	2 923	2 713	2 175	2 386
Netto driftsutgifter til kommunale musikk- og kulturskular, i prosent av samla netto driftsutgifter	0,8	0,8	0,8	0,6	0,5
Korrigerte brutto driftsutgifter til kommunale musikk- og kulturskular, per brukar	17 720	17 720	16 695	17 299	18 583

Stord kommune har god dekning i kulturskulen samanlikna med landet og kostragruppe 8. Tala syner at kommunen driv effektivt.

Stord kulturskule har som visjon å vera eit sterkt　kunstfagleg ressurssenter i Stord kommune. Kulturskuletilbodet har høg fagleg kvalitet og representerer ei vesentleg fordjuping utover det obligatoriske skuleverket. Budsjettet for 2018 syner ei lita auke i inntektene til kulturskulen. Det er budsjettert med ei auke på 2,6 prosent på brukarbetaling og sal av dirigenttenester m. m, samt administrasjonsgebyr på 5 prosent på sal av tenester til andre kommunar. Det er og teke høgde for innføring av friplassordning. Dette for at kulturskulen og skal kunna inkludera barn frå familiar med låg inntekt. Vidare er det lagt inn sal av tenester til SFO. Det er ikkje lagt inn endringar i moderasjonsordninga. Samla sett har ein lagt inn ei forventa auke i inntekt på 0,26 mill. kr. Rådmannen har i sitt forslag til budsjett lagt inn 0,2 mill.kr. til investeringar i utstyr i 2018.

Elevtalet i kulturskulen har dei siste åra vore stabilt, og ligg i overkant av 600 elevar. Til saman har desse elevane nærare 850 elevplassar (ein del elevar har fleire plassar). Grunna stilling som hausten 2017 står vakant, er det forventa noko høgare elevtal i løpet av 2018.

Førebyggjande tenester

Eining for førebyggjande tenester består av helsestasjon-, jordmor- og skulehelseteneste, pedagogisk- psykologisk- teneste (PPT), logoped teneste, spesialpedagogisk team, ungdomsteam og samordning av lokale kriminalitetsførebyggjande tiltak (SLT).

Psykiske vanskar og lidingar hjå barn og unge kan mellom anna føra til manglande trivsel, redusert livsmeistring, lærevanskar og fråfall i vidaregåande skule. På nasjonalt nivå reknar ein at 15-20 prosent av barn mellom 3 og 18 år til ei kvar tid har nedsett funksjon på grunn av symptom på psykiske lidingar. Samhandlingsreforma legg til grunn at kommunar skal ha eit tilbod til barn og unge med lettare og moderate vanskar, og 8. juni 2017 vedtok Stortinget at psykolog skal være en del av kjernekompetansen i alle kommunar. Kravet gjeld frå 1. januar 2020. Sentralt vert det understreka at kommunepsykologane skal arbeida tverrfagleg, og at kommunar der psykolog, helsesøster, barnevern, PPT og andre faggrupper spelar på lag gir eit meir heilskapleg tilbod som kan førebyggja problemutvikling. Kommunen kan søkja om lønstilskot til psykolog. Tilskotet er på 0,4 mill. kr. per budsjettår for 100 prosent stilling. Tilskotet kan verta innvilga for eitt år om gangen til lovkrav om psykologkompetanse trer i kraft. Dersom ein legg til grunn ei årsløn på 1,14 mill. kr. inkl. sosiale utgifter er kommunen sin eigenandel 0,74 mill. kr. Rådmannen har ikkje funne rom for å tilsetja kommunepsykolog for barn og unge i budsjettet for 2018.

Tenesta har modellar for førebyggjande innsats knytt til mellom anna psykisk helse, rus og nettvett. Ein av desse er «Ung på Stord» som rettar seg mot ungdom på 7. og 9. trinn i grunnskulen. Liknande modell vert no innført i vidaregåande skule. Ungdomskontraktar er eit anna rusførebyggjande tiltak. SLT -koordinator bidreg i stor grad til dette arbeidet og vil i 2018 bli knytt tettare opp mot det samla tenestetilbodet til barn og unge gjennom mellom anna arbeid med einskildsaker i ungdomsteamet. Dette då ein ser ei stor auke i ungdommar med behov for slik hjelp. Rådmannen foreslår at ein samstundes reduserer utgiftene til helsestasjon for ungdom med 0,2 mill. kr. Rådmannen har ikkje funne rom for å styrka budsjetta for helsestasjonar og skulehelsetenest, men vidarefører denne på 2017 nivå.

Stord kommune sel i dag mellom anna tilbod om Ungdomskontrakt til ungdommar i Bømlo og Fitjar kommune. Dette vert vidareført i 2018 og rådmannen har lagt inn ei auke i forventa inntekt på 0,26 mill. kr.

PPT skal bistå barnehagar og skular med organisasjons- og kompetanseutvikling knytt til barn med særlege behov, samt gjera sakkunnige vurderingar når det er uro rundt barn/elevar si læring og/eller utvikling. Barn med språkvanskar kan ha rett på logoped. Kommunen har avtale om PPT-samarbeid med Fitjar kommune. Avtalen er frå 2003, og rådmannen har teke initiativ til ei reforhandling for å få ei avtala i samsvar med den faktiske situasjonen. Fordeling av kostnadar må i større grad spegla fordeling av oppgåver enn det avtalen gjer i dag og rådmannen har i budsjett for 2018 lagt til grunn at ein får på plass ein slik avtale som og vert gjeldande frå 2018. Det er lagt inn ei innsparing på 0,77 mill. kr som er føresett dekka inn gjennom auka inntekt og/eller innsparing som følgje av vakansar.

Spesialpedagogisk team gir tilbod til barn med vedtak om rett til spesialpedagogisk hjelp i barnehagen. Teamet har i ein periode hatt mindre saker og gått med ledig kapasitet. Rådmannen føreslår difor at ein i 2018 reduserer med ei stilling. Dette medfører ei innsparing på 0,64 mill. kr.

Barnevern

MÅLEKART BARNEVERN	MÅL 2017			Resultat
	Mål 2017	Stord 2015	Stord 2014	Stord 2013	Grp.8 2015	Landet 2015
Del undersøkingar m handsamingstid over 3 mnd	<20	26	32	21,8	15	17
Del barn med tiltak per 31.12 med utarbeida plan	>100	81	75	69		86
Stillingar med fagutdanning, per barn 0-17 år	>3,1	3,1	2,7	2,9	3,8	4,3

Handsaming av undersøkingar av barnevernet skal berre unntaksvis ta meir enn 3 månader, og ikkje over 6 månader. I tillegg skal alle barn med tiltak i barnevernet ha tiltaksplan.

Rett hjelp til rett tid og på rett stad er eit viktig mål for tenesta. Barnevernet skal bidra til at barn og unge får trygge oppvekstvilkår, og sikra at dei som lever under tilhøve som kan skada helse og utvikling, får nødvendig hjelp og omsorg. Brukarmedverknad, tidleg innsats og tverrfagleg samhandling er særlege fokusområde. Eit viktig mål er å halda talet på hasteflyttingar så lågt som mogleg. I tillegg må tenesta syta for at barn som må flyttast ut av heimen får naudsynt hjelp og støtte.

Meir effektiv sakshandsaming og utarbeiding av individuelle planar, samt betre systematisk oppfølging av barn i fosterheimar, er viktige mål for barnevernet. Omsynet til dei aktuelle barna, lovkrav, utvikling i tal meldingar, undersøkingar og tiltak aktualiserer desse måla.

Det har over tid vore ei målsetting at barn skal få hjelp i eigen familie. Barnevernet ynskjer å utvikla tilbod som byggjer på metodisk rettleiing som skal bidra til å styrka føresette si omsorgsevne. Tenesta har som mål at barn over 12 år som hovudsak skal få hjelp i heimen, framfor omsorgstiltak der dei må flytta.

Barnevernet har delteke i det kommunale prosjektet Betre tverrfagleg innsats (BTI) som mellom anna har som mål å bruka kommunen sine samla ressursar meir koordinert og heilskapleg i høve tilbod til utsette barn og familiar.

Internkontrollsystemet som tenesta har etablert skal syta før at tenesta har ein forsvarleg praksis og at ho vert dokumentert og kan etterprøvast gjennom at rutinar vert følgd opp.

Barnevernstenesta har teke del i KS sitt effektiviseringsnettverk med fokus på utvikling av framtidas barnevern. Som ein del av arbeidet vil tenesta sluttføra arbeidet med ein tenesteanalyse som vil vera eit viktig grunnlag for vidare utvikling og prioriteringar i tenesta.

Budsjettet for 2018 byggjer på same aktivitetsnivå som i 2017, og omfanget av tiltak er lagt inn med utgifter knytt til kjende vedtak per september 2017. Ein svakheit her er at det ikkje ligg inne ressursar til moglege nye vedtak i budsjettramma for 2018. Tenesta har det siste året registrert ei auke i tilmelde saker på om lag 30 prosent.

Bømlo, Fitjar og Stord inngjekk i 2008 avtale om interkommunalt barnevernssamarbeid. I samarbeidsavtalen står det at kommunane skal dela faste driftsutgifter etter tal barn og har økonomisk ansvar for tiltak overfor enkeltbarn i eigen kommune. Stord kommune har tidlegare ikkje kravd refusjon for administrative utgifter til løns- og personalarbeid, rekneskap, leiarressurs m.m. og rådmannen har i budsjett for 2018 gjort eit påslag for administrative kostnader på 4 prosent, tilsaman ei auke i inntekt på 0,3 mill. kr.

Komite for næring, miljø og kultur

Det er føreslege i om lag 1 mill. kr i tilskot/driftsstøtte til kultur- og idrettsorganisasjonar m.m. i 2018 slik:

Sunnhordland museum	kr 100 000
Friluftsrådet vest	kr 325 192
Stord sogelag	kr 10 000
Sunnhordland kammerorkester	kr 25 000
Teaterlaget	kr 25 000
Venskap Stord-Comalapa	kr 20 000
Tilskot til 17. maifeiring Leirvik, Sagvåg og Huglo	kr 76 000
Falturiltu barnebokfestival	kr 100 000
Gards- og ættesoge	kr 75 000
Arrangementet 100 dagar	kr 25 000

Det er forslag om at Komité for næring, miljø og kultur i tillegg får fullmakt til å disponera kr 250 000 til kulturføremål.

Økonomiplanen er følgt opp med ei løyving på kr 400 000 til frivillige lag og organisasjonar finansiert over eigedomsskatten, fordelt med kr. 150 000 til idrettslaga og kr. 250 000 til andre lag og organisasjonar. Løyvinga skal fordelast etter retningsliner vedtekne av kommunestyret i sak PS 33/17.

Kulturtenester

Budsjettet til Kulturtenester er vidareført på eit lågare nivå samanlikna med 2017. Som eit ytterlegare sparetiltak vil eininga ha ei ledig stilling fram til 1. august. Dette vil gje ei innsparing på kr.360 000.

Det er lagt inn ei forventing om inntektsauke i symjehallen på kr. 50 000, kr. 100 000 i kiosken og kr. 100　000 på Stord kommunale kino. Tilskot til arbeidsgruppa som arbeider med busetnadssoga, tilskot til feiring av nasjonaldagen og tilskot til lag og organisasjonar er vidareført på 2017 nivå.

Kulturminneplanen skal reviderast og rådmannen føreslår å løyve kr. 100 000 til arbeidet. Kommunen har i tillegg fått kr. 100　000 frå Hordaland fylkeskommune og tilsegn frå riksantikvaren på tilsvarande sum. Kommunane har fått større ansvar for kulturminnefeltet, m.a. innan «tilskot til vern og vøling av verneverdige bygg» og til «tilskot til verna kulturminne i Hordaland». Hovudendringa er at det no er kommunen som søkjer fylkeskommunen om midlar og ikkje den einskilde eigar av kulturminne. Eigar av kulturminne søkjer gjennom kommunen.

Stord Kulturhus er 40 år i 2018 og Stord kommunale kino er 80 år, men ein har ikkje funne å kunna øyremerkja midlar til feiring av dette.

Budsjettet til fritidskontaktar er redusert med om lag kr. 0,2 mill.

Rådmannen gjer framlegg om at dei to kommunale fritidsklubbane, Litlabø fritidsklubb i Litlabø- og Sagvåg samfunnshus og Harri fritidsklubb i Utbygdo grendahus vert lagt ned når dei avsluttar vårhalvåret 16. mai 2018. Dette vil gje ei innsparing i 2018 på kr. 300 000, med ein årsverknad på kr. 755 000. Kommunen lyt og sei opp husleigeavtalane med dei to husværa, noko som på sikt vil gje ei årleg innsparing på kr. 152 000. Langsiktige leigeavtalar medfører at dette ikkje vil få effekt før tidlegast 2019. Fritidskubbane har ope måndag og torsdag i klubbåret som er frå 01.09 til 16.05. Omlag 63 ungdomar nyttar i snitt desse tilboda.

I investeringsbudsjettet er det sett av kr. 1　100 000 til fornying av utstyr i Kulturhuset i 2018 og kvart år framover i budsjettperioden. Det er ikkje lagt inn midlar til vidare opprusting av fyrmeisterbustaden.

Sunnhordland museum og Sunnhordland maritime museum

Kommunestyret fatta 16. februar 2017 slikt vedtak:

Stord kommunestyre verdset det arbeidet som gjennom mange år er lagt ned for å ta vare på regionen sin maritime kulturarv.
Stiftinga Stord maritime museum (SMM) får frist til 1. oktober 2017 for å fremja eit alternativt driftsopplegg. Kommunestyret føreset at eit slikt opplegg omfattar eit betydeleg redusert kommunalt tilskot, og at det i tillegg til budsjett skisserer eit opplegg for fageleg og administrativ tilknyting og trong for deponi. Stord kommune kan vurdera å medverka til å sikra deler av samlingane gjennom å stilla til rådvelde deponi. SMM må også tydeleggjera kva som skal inngå i samlinga, kva som vil bli presentert for publikum samt kva del av historia som vert formidla. Kommunestyret vil betala husleige for leigeforholdet på Nattrutekaien til og med 31. oktober 2017 og legg til grunn at Stiftinga Stord maritime museum seier opp leigeforholdet med Nattrutekaien AS.
Kommunestyret ber samstundes SMM om å vurdera grunnlaget for stiftinga og gåva frå Oma-familien på bakgrunn av at det ikkje lenger ligg føre eit samarbeid med Sunnhordland museum. Stord kommune er opne for å vurdera anna framtidig organisering enn dagens eigarstifting.
Stord kommune er, som vertskommune for Sunnhordland museum, oppteken av at museet har tenelege rammer for drift og utvikling. Kommunestyret er innstilt på å vidareføra driftsstøtta på dagens nivå, tilsvarande øyremerka tilskot til stilling som museumsrådgjevar. Stord kommune vil utmåle framtidig generelt driftstilskot til museet ved rullering av framtidige budsjett og økonomiplanar.
Stord kommune er svært nøgd med at fylkeskommunen vil gå gjennom drifta av Sunnhordland Museum som grunnlag for å vurdere tiltak for ei monaleg styrking og utvikling av organisasjonen. Kommunestyret oppmodar om at det blir etablert nye samarbeidsformer med det profesjonelle regionale museet der det vert utvikla gode lokale ordningar for friviljuge som arbeider med kulturhistorisk samlingsarbeid. Kommunestyret er oppteken av at vår maritime og industrielle historie vert synt fram i full breidde på Stord, og ynskjer å bidra konstruktivt til dette.

Stord maritime museum fremja 13. september 2017 ein alternativ driftsmodell. Stord maritime museum søkjer kommunen om kr 350 000 i driftsstønad for 2018, og varslar at dei vil koma attende med tilsvarande søknad for 2019 og 2020. Rådmannen har ikkje funne rom for å imøtekoma søknaden.

Det må gjerast ei avklaring i høve museumssamlinga, gåva frå Oma-familien, både i høve til nye rammevilkår for samlinga og det at Sunnhordland museum skal ha «trekt seg» frå Stiftinga Stord maritime museum. Styret i stiftinga må i første omgang gjera ei vurdering av det, jf. pkt. 3 i vedtaket over.

Det er framlegg om eit driftstilskot på kr 100 000 i tilskot til Sunnhordland museum for 2018. Sunnhordland museum søkjer om kr 690 000. I tillegg søkjer museet om å sleppa å betala straum og husleige for lagerlokale på Litlabø, som utgjer ei årleg utgift på om lag kr 130 000.

Idrett og friluftsliv

Komité for næring, miljø og kultur (NMK) vedtok i 2015 rehabiliteringsplan for nærmiljøanlegg i Stord kommune 2015-2025. I forslag til økonomiplan er det frå 2018 og kvart år resten av økonomiplanperioden lagt inn kr. 0,5 mill. til ballplassar/nærmiljøanlegg. Det er i tillegg i perioden lagt inn til saman kr. 2,4 mill. til friluftsareal og turstiar. Det ligg vidare inne kr. 2,0 mill. i 2018 til oppfølging av rehabiliteringsplanen for idrettshallane på Vikahaugane.

Rackethallen er som kjent i svært dårleg stand og det er bruksrestriksjonar ved mykje vind og snøfall. Stord vidaregåande skule er stor brukar av hallen og kommunen har kontakt med Hordaland fylkeskommune om eit eventuelt samarbeid om nybygg. Avklaring om dette er venta ved årsskifte. Det er i budsjettforslaget lagt inn kr. 1,0 mill. i 2019 og kr.13,0 mill. i 2020. Kostnad til riving av eksisterande hall og bygging av ny vart i 2016 estimert til kr. 41,0 mill.

Rehabilitering av kunstgrasbanen på Hystad skule er ført opp med kr. 3,0 mill. i 2020. Ein føreset at prosjektet får kr. 400　000 i spelemidlar.

Kommunestyret handsama forstudie for ny Nysæter ungdomsskule og fleirbrukshall i mars 2017 og vedtok i samband med dette å byggje fleirbrukshall der ein tek utgangspunkt i alternativ 1. i rapport frå Plan Vest AS. I september 2017 vart det lyst ut ein begrensa plan- og designkonkurranse, og 5 arkitektkontor er valt ut til å delta i konkurransen. Frist for innlevering av utkast er sett til 30.11.2017. Juryarbeidet av innkomne forslag vil vera ferdig　 kring årsskiftet. Arbeid med vinnarutkast vinnarutkast og forprosjektrapport er planlagt ferdigstillt juni 2018.

Rådmannen føreslår å overføre deler av stillinga som rådgjevar idrett og friluftsliv til Stord kommunale eigedom. Vedkomande går inn i ei ledig stilling og tek med seg oppgåvene knytt til spelemiddelsøknader. Andre sakshandsamingsoppgåver som tidlegare har lege til stillinga, vert fordelte i organisasjonen. Stord kommunale eigedom vert styrka innanfor systemoppgåver som t.d. driftshjelp, godkjenning leikeplassar og vedlikehald friområde. Prosjektoppgåver vil kunne utførast av prosjektleiarar i samsvar med etablerte rutinar i eininga SKE. Tiltaket gjev ei innsparing på driftsbudsjettet på 0,6 mill. kr.

Bibliotek

BIBLIOTEK	Mål	Resultat 2016
	2018	Stord	Grp. 8	Landet
Utlån alle medium frå folkebibliotek per innbyggjar	3,5	1,8	3,1	3
Besøk i folkebibliotek per innbyggar	3,5	1,9	4,3	4,6

Utlånstal og besøkstal må sjåast i samanheng med opningstid, personal- og medieressurs. Stord har etter KOSTRA for 2016 kr. 182 til medie- og lønsutgifter til folkebibliotek per innbyggjar. Gjennomsnittet for andre kommunar i Stord si KOSTRA-gruppe er kr. 219, og for landet kr. 231. Ein reknar med at meirope vil ha positiv effekt for utlån og besøk i 2018. Hovudbiblioteket reknar frå 2018 av å ha meirope bibliotek som ei permanent ordning (prøvedrift frå slutten av 2017). Biblioteket er då tilgjengeleg for vaksne brukarar også når det ikkje er personale til stades. Det vil vera automatar for innlevering og utlån. Opningstida er tilpassa drifta av Kulturhuset elles.

Den vanlege bibliotekdrifta i 2018 vil bli vidareført med utlån, rettleiing og mykje aktivitet retta mot førskulebarn, skulebarn og ungdom. Ungdom vil vere ei viktig målgruppe for utvikling av biblioteket som møteplass og debattarena. Biblioteket har gode samarbeidspartnarar i dei andre Sunnhordlandsbiblioteka. Dessutan har biblioteket utvikla eit kontaktnett mot lag, organisasjonar og institusjonar. Dette er viktig for vidare utvikling av aktuelle arrangement. Heimeside og Facebook vert nytta for informasjon og for bruk av interaktive bibliotektenester. Biblioteket vil nytte tid og ressursar på vidareutvikling av dette i 2018. I 2018 er det elles innarbeidd kr. 200　000 i biblioteket sitt budsjett til fornying av utstyr og media.

Brann og redning

Målekart brann, redning og feiing	Mål	Resultat
	2018	2016	2015	2014
Bustadbrannar	0	5	8	5
Tilsyn § 13	130	130	110	110
Feiing bustader	Kartlegging	2430	2513	3500
Tilsyn bustader	Kartlegging	2250	2435	522

* Sjå tekst under vedr. ny førebyggjande forskrift som krev risikovurdering av alle bygg

Budsjettet er vidareført på om lag same nivå som budsjett for 2017. Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap krev høg kompetanse på personell. Det skal likevel ikkje vere deltidsutdanning/ kurs i 2018, og budsjettet for etterutdanning er derfor redusert tilsvarande dette og føreset ein stram kurs- og etterutdanningspraksis i 2018.

Nytt naudnett er etablert og teke i bruk. Dette har heva tryggleiken og kvaliteten, men har også auka kostnadene for kommunen.

Ny førebyggjande forskrift er innført og gir utfordringar ved at det må gjennomførast risikovurderingar av alle bygg (inkl. bustader), og ny plan for gjennomføring av feiing og tilsyn må leggjast i samsvar med denne risikovurderinga. Nytt er at også alle fritidsbustader er omfatta av forskrifta (om lag 300 i Stord). Dette omfattande kartleggingsarbeidet er ein i gang med, og arbeidet vert gjort i samarbeid med KOM-Tek (Norkart) som gjennomfører eit pilotprosjekt på dette i Stord kommune. Stord brann og redning vil kome tilbake med eiga sak om dette, der også avgiftsnivå for tilsyn/ feiing (også i fritidsbustader) vert fastsett.

Stord brann og redning gjennomfører alt førebyggjande arbeid i Fitjar kommune og feier kvart år 500 piper og gjennomfører 250 tilsyn i nabokommunen.

Det ligg inne kr 0,5 mill. kvart år til fornying og vedlikehald av utstyr i planperioden. Dagkasernering av mannskap og ombygging til dette ligg inne for iverksetjing i 2020. Driftskostnadene ved tiltaket vil bli kostnadsrekna på ny, og ein vil også vurdere om det kan gjerast andre tiltak for å få ned driftskostnadene og samstundes oppfylle nye lovkrav i høve brann- og redningstenestene. Vi vil også ta initiativ til å eventuelt vurdere samarbeid med nabokommunar om brann- og redningstenesta.

Ny stigebil/snorkelbil bør fornyast. Det er ikkje funne rom for det i budsjettforslaget.

Beredskap

Kommunen skal halda fram arbeidet med å førebyggja kriser og svikt i viktige samfunnsfunksjonar gjennom samordna planleggingsaktivitet. Lokalsamfunnet skal setjast i stand til å halda oppe drifta og ta vare på folk sine liv og grunnleggjande behov under ulike former for hendingar. Beredskapsplanen er grunnlag for revidering av planverk i dei kommunale einingane. Psykososialt kriseteam er reorganisert og det har vore nokre utskiftingar då folk har slutta. Plan for etablering av evakuerte og pårørandesenter er ferdig, men det er ikkje sett av midlar til materiell om det vert trong for dette.

Redningspersonell og legevakta har eit lokalt øvingsutval. Det skal opprettast eit fagnettverk for akuttberedskap mellom kommunane og Helse Fonna. Det nye naudnettet har gjeve kvalitetsheving, men og auka kostnad i høve tidlegare samband.

Landbruk, miljø og næring

Stord-Fitjar landbruk- og miljøkontor (SFLMK) har auka inntektene det siste året ved levering av tenester til Austevoll kommune. I 2017 har kontoret fakturert tenester innan viltforvaltning og landbruk på timebasis, men arbeidet vil bli formalisert i avtale. Ved endeleg avtaleinngåing vil ein vurdere å auke bemanninga med 40 prosent stilling. Nettokostnadene ved kontoret har gått ned.

Gebyr for havbrukssaker vert haldne uendra i høve 2017; dei andre satsane er makssatsar nedfelt i forskrift og er uendra frå 2017.

Det er for 2017 føreslege å fordela 1,6 mill. kr til diverse samarbeidstiltak og næringsføremål slik:

Hordaland olje og gass, driftstilskot kr 50　000
Haukelivegen AS, driftstilskot kr 30 000
Samarbeidsrådet for Sunnhordland kr 613 400
Samarbeidsrådet, reiselivssatsinga kr 228 100
Medlemskontingent Stord næringsråd kr 30　000
Atheno AS, Maritim industriinkubator kr 150　000
Atheno AS, Ungt entreprenørskap kr 65 000
Kjøp av førstelinetenester for næringsetabl. kr 400　000

Det er i tillegg forslag om at Komité for næring, miljø og kultur får fullmakt til å disponera kr 100　000 til næringsføremål.

Kommunen har avtalar med Atheno AS og Samarbeidsrådet for Sunnhordland om kjøp av førstelinetenester for næringsetablerarar etter medgått tid. Opplegget med turistinformasjonsteneste i rådhuset og i kulturhuset vil bli vidareført. Reiselivssatsinga i regi av Samarbeidsrådet for Sunnhordland vert vidareført med tilskot tilsvarande kr. 12 per innbyggjar. Samarbeidsrådet har søkt kommunen om ein auke i tiltakspotten frå kr. 2 til kr. 7 per innbyggjar frå 2018, noko som for Stord kommune vil utgjere ein auke på om lag 95　000 kroner per år. Dette er ikkje lagt inn i budsjettframlegget.

Stord kommunale eigedom

Framlegg til driftsbudsjett for 2018 er ei vidareføring av budsjettet for 2017, men utan at generell prisvekst er lagt inn. Deler av kapasiteten ved eininga vil også i 2018 vera bunden opp med oppfølging av tiltakspakken. Budsjettet for driftskostnader (omfattar alle driftskostnader som midlar til vedlikehald, kurs- og etterutdanning, telefon, transport/ driftsmidlar, m.m.), er teke ned med kr.　800　000.

Eininga nyttar to årsverk til påkosting av bygg og anlegg. Driftskostnadene til prosjektleiarane vert dekka over prosjekt/ investeringsbudsjettet, og budsjettet er justert i høve til dette. 2,5　millionar kroner av vedlikehaldsmidlane er finansiert over eigedomsskatten i medhald av kommunestyret sitt vedtak.

Bemanninga for driftsoperatørane er vurdert å vera på eit minimum i høve den bygningsmassen som skal vedlikehaldast og driftast. Det er ventetid på å få utført innmeldte driftsoppgåver.

Det er løyvd 7,5 millionar kroner til investering i enøk, innemiljø, brannsikring og HMT-tiltak på kommunale bygg. Det er lagt inn kr. 300　000 til utstyr og kr. 900　000 til erstatning av to bilar. Tiltak på ventilasjon og brannsikring er naudsynt å gjennomføre på rådhuset for å få bygget i forskriftsmessig stand m.o.t. brannførebygging og arbeidsmiljø.

Det ligg inne løyving i 2018 og 2019 for nye omsorgsbustadar og aktivitetssenter i Bandadalen, og det ligg i 2018 ei løyving på 10 mill. for bygging av «nye Furulyvegen 51». Kommunestyret vil ta stilling til desse prosjekta i eigne saker.

Stord kommunalteknikk

Eining Stord kommunalteknikk (SKT) omfattar ansvarsområda vatn og avlaup samt renovasjon og slamhandtering (SVA) og veg, trafikk og parkering (SVTP).

5.4.10.1 SVA – vatn, avlaup og renovasjon

SVA omfattar tenesteområda vatn, avlaup, renovasjon og slamhandtering. Verksemdene skal drivast i tråd med «Retningslinjer for beregning av selvkost for kommunale betalingstjenester» (H-3/14 KMD feb. 2014). Kvart av desse tenesteområda har eigne sjølvkostfond som overskot eller underskot skal førast mot. Tenestene er 100 prosent gebyrfinansierte.

Grunna omfattande investeringsprogram, jamfør vedtekne kommunedelplanar på vatn og avløp, veks kapitalkostnadene årleg. Frå 2016 til 2021 er kalkulert auke for avløp 145 prosent og vassforsyning 105 prosent. I tillegg står ein føre store utfordringar med våtare klima som vil medføre kostnadskrevjande tiltak med overvatn, anten det vert finansiert som del av avløpsområdet eller som separat gebyrfinansiert overvassområde. I forslag til budsjett for 2018 er investeringsramma for vassforsyning 87 mill. kr. og avlaup 76 mill. kr. Det er ikkje behov for auke i bemanninga på drift i 2018.

Gebyrutviklinga dei seinaste åra har vore nokså moderat, men det har vore kjent lenge, at gebyra må tilpassast framtidig kostnadsnivå, særleg på vatn og avlaup. Sjølvkostfondet på vatn er negativt og det må styrkast. Fondet på avlaup har vore positivt i fleire år, men vert i samsvar med krav i sjølvkostreglane tappa ned i perioden 2018-2022. Årsgebyr for vassforsyning er føreslått auka med 14 prosent og årsgebyret for avløp med 10 prosent. Tilknytingsgebyra har vore uendra sidan 2009. I forslag til budsjett for 2018 er det føreslått å auka tilknytingsgebyret frå kr 15　000 eks. mva. til kr 25　000 eks. mva. per tilknytt eining for vassforsyning, og tilsvarande auke for avlaup.

Årsgebyra (abonnementsgebyr og forbruksgebyr) vert rekna ut frå bruksareal per bygning/ bustadeining. For anna verksemd enn bustader er det krav om vassmålar. Gebyrnivået for komande år vert vedtatt av kommunestyret kvart år i samband med budsjetthandsaminga. SKT har i 2017 arbeidd med revisjon av noverande lokal forskrift om vass- og avløpsgebyr. Forslag til ny forskrift vert venteleg lagt fram for politisk handsaming i 1. kvartal 2018.

Eigedomsgebyr 2018 (eks mva)		2017	2018	Auke kr
Vassavgift	Årsavgift vanleg bustad*	3 583	4 069	486
	Tilknytingsavgift	15 000	25 000	10 000
Avløpsavgift	Årsavgift vanleg bustad*	3 739	4 113	374
	Tilknytingsavgift	15 000	25 000	10 000
Renovasjon	Standard løysing SIM*	1 868	1 818	-50
	Kommunal eigendel (inkl. over)	100	50	-50
Slamtøming	Årsavgift bustad (4 m³)	576	576	0
	Årsavgift fritidsbustad (4 m³)	296	300	4
	Sum for vanleg bustad *	9 190	10 000	810

	Vatn etter målt mengde (m³)	13,04	14,88	1,84
	Avløp etter målt mengde (m³)	13,65	15	1,35

5.4.10.2 Fagavdeling for veg, trafikk og parkering (VTP)

Driftsbudsjettet for 2018 er basert på vidareføring av nivået i 2017. Inntekter frå Statens vegvesen (refusjonar veglys) og frå parkeringsførelegg, er redusert med kr. 500　000 samanlikna med budsjett for 2017.

Bemanninga på drifta er arbeidseleiar og 3 fagarbeidarar (2,5 stillingar), samt delt stilling med landbrukskontoret (SFLMK) med 40 prosent. Dagens bemanning er ei minimumsløysing for å oppretthalde ei vakt og beredskapsordning for kommunale vegar. Internt opprykk frå fagarbeidar til arbeidsleiar og at ein av dei tilsette vart pensjonist, gjer at drifta har hatt to vakante stillingar som fagarbeidar i 2017. Den eine av vakante stillingar er delt med 50 prosent på vatn og avløp. I framlegg til budsjett for 2018 er det føresett framleis vakanse i 50 prosent stilling.

Investeringsramma for veg er i 2018 36,3 mill. kroner. Ny veg til Grunnavågen er vedteken utbygd med ei kostnadsramme på 28,1 mill. kr. fordelt med 3 millionar kroner i 2017 og 25,1 millionar kroner i 2018, jamfør vedtak i kommunestyret sak PS 22/17. Investeringa er delfinansiert med midlar frå hamn (3 mill. kr.), SVA (3 mill. kr.) og Stord Havbrukspark (3,3 mill. kr.).

Andre investeringar er asfaltering (hovudplan veg) 6,8 mill. kr., trafikksikringstiltak 1,5 mill. kr., samarbeid med andre kr 1,0 mill. kr., utskifting av veglys kr 1,2 mill. kr., samt utstyr, køyrety, maskinar og vegmateriell til kr. 700　000. Det hadde vore ynskjeleg med ei større investeringsramme til samarbeidsprosjekt.

5.4.11 Stord kommunale eigedomsselskap AS

Stord kommunale eigedomsselskap AS har varsla om husleigeauke for Teknisk bygg på Heiane som følgje av ei ombygging av lokala. Som eit tiltak for å saldera budsjettet legg budsjettframlegget opp til at kommunestyret pålegg selskapet å redusera husleiga for SKE-bygget sentrum med 1 million kroner i 2018. Vidare at kommunen røystar for eit utbyte frå selskapet på 1 million kroner i 2018. Rådmannen viser til selskapet si årsmelding for 2016, og meiner at det er grunnlag for desse disposisjonane.

Regulering, byggjesak, oppmåling

Regulering, Byggesak og Oppmåling		Resultat
	Mål	Stord	Stord	Hordaland	Landet
	2018	2016	2015	2016	2016
Gj.snitt sakshandsamingstid for private forslag til detaljregulering (kalenderdagar)	150	112	–	166	150
Sakshandsamingstid oppretting av grunneigedom (dagar)	40	43	39	41	48
Gj.snitt sakshandsamingstid for byggesaker med 12 vekers frist	40	35	71	40	38
Gj.snitt sakshandsamingstid for byggesaker med 3 vekers frist	15	14	15	17	17

Sakshandsamingstid er gjennomsnittstid for alle handsama saker målt i arbeidsdagar. Tala i tabellen er henta frå Kostra-rapporteringa. Måltal for gjennomsnittleg handsamingstid er sett godt innanfor lovpålagte tidsfristar. Måltalet og sakshandsamingstida av reguleringsplanar er redusert dei siste åra. Måltalet er ambisiøst, men vert vurdert viktig med omsyn på dei private planfremjarane og næringslivet.

Den gjennomsnittlege sakshandsamingstida for alle typar saker vil vere eit resultat av talet på saker, type saker, kvaliteten på søknadane og sakshandsamingskapasiteten. Eininga mottek framleis mange søknader med feil og manglar som dreg den gjennomsnittlege handsamingstida opp, men særleg på byggjesak har ein no fått ned sakshandsamingstida.

Kapasiteten på byggjesak er god. Innanfor plan har kommunen lågare kapasitet enn ynskjeleg. Talet på oppmålingssaker har hatt ein nedgang dei siste åra og ein hadde i 2017 kapasitet til å selje tenester til Tysnes kommune. I 2018 er ei stilling på oppmåling sett vakant.

Sjølvkostprinsippet vart innført f.o.m. 2013, men det er berre tenesteområdet byggjesak som er 100% sjølvkostfinansiert. Store arbeidsoppgåver vert i dag ikkje dekka av sjølvkost, som t.d. deler av matrikkelføring, kartarbeid, handsaming av offentlige reguleringsplanar frå m.a. Statens vegvesen og arbeidet med handsaming av planar etter førstegongs handsaming. Dette omfanget har auka dei siste åra.

Framlegg til driftsbudsjett for 2018 er i hovudsak ei vidareføring av budsjettet for 2017. Det er alltid ein usikkerheit knytt til gebyrinntektene då dei er avhengige av byggeaktiviteten, talet på saker og type saker. Slik er eininga svært avhengig av marknadssituasjonen. Estimerte gebyrinntekter er justert litt ned på budsjett for 2018 grunna forventa nedgang i oppmålingssaker. Oppmålingsgebyra meiner vi no er rett prisa i høve sjølvkostprinsippet, og dei ligg på eit høgt nivå samanlikna med nabokommunar. Gebyra er difor ikkje foreslått auka meir enn 2 %. Plangebyra er auka med om lag 40 % for 2018. I tillegg er gebyra på dispensasjonssaker auka i høve 2017. Desse sakene er arbeidskrevjande med høyringar, politisk handsaming og klagehandsaming. Grunngjevinga er prissetjing i samsvar med sjølvkostprinsippet (planframlegg etter dagens lovverk er tidkrevjande å sakshandsame), og at gebyra våre har lege lågt i høve samanliknbare kommunar som Os og Haugesund. Det er ikkje framlegg om å auke gebyra på byggesaker, der kommunen har fondsavsettingar.

Sunnhordland lufthavn AS

Stord kommune har ikkje motteke søknad frå Sunnhordland luftham AS om driftsstøtte for 2018.

Komite for rehabilitering, helse og omsorg

MÅLEKART Omsorgstenester	Mål		Resultat
	2018	Stord 2016	Stord 2015	Grp. 8	Landet 2016
				2016
Del årsverk m fagutdanning	≥74	74	73	75	74
Del årsverk m fagutdanning frå høgskule/ universitet	≥40	40	39	35	34
Snitt tildelte timar i heimen, heimesjukepleie	10,6	10,6	10,3	5,7	4,8
Snitt tildelte timar i heimen, praktisk bistand	<8,2	8,2	7,6	9,1	9,7
Mottakarar av heimetenester med omfattande bistandsbehov, 80 år og over i prosent	30,5	30,5	27,8	15,1	13,1
Brukarar i institusjon med omfattande bistandsbehov (langtidsopphald) i prosent	93	93	90	85,3	83,7
Tid med lege per veke per bebuar i sjukeheim (timar)	0,43	0,41	0,43	0,38	0,55
Tid med fysioterapi per veke per bebuar i sjukeheim (timar)	0,17	0,17	0,18	0,23	0,43
Mottakarar av heimetenester , pr 1000 innb, 80 år +	311	311	312	417	320
Institusjonar – del av netto driftsutgifter til pleie og omsorg i %	31,2	31,2	30,2	39,4	44,6
Tenester til heimebuande –del av netto driftsutgifter til pleie og omsorg i %	62,2	62,2	63,3	55,3	49,9

Tenesteområdet har tilsette med relativt høgt utdanningsnivå. Nye oppgåver til kommunane m.a. i samband med Samhandlingsreforma gjer det likevel naudsynt å auka kompetansen ytterlegare. Årlege, øyremerka tilskot frå fylkesmannen og kommunale opplæringsmidlar gjer at tilsette kan ta ulike vidareutdanningar.

Terskelen for å få helsefagleg hjelp er høg, og personar med størst behov vert prioritert. For å prioritera dei med omfattande behov prøver ein å frigjera ressursar frå praktisk bistand. Sidan terskelen for å få hjelp er høg og kommunen har få institusjonsplassar, har kommunen prosentvis fleire brukarar med omfattande bistandsbehov enn samanlikningskommunane både på institusjonane og i heimetenesta.

MÅLEKART Helsetenester	Mål			Resultat
	2018	Stord 2016		Stord 2015		Grp. 8 2016	Landet 2016
Legeårsverk pr 10000 innb	11,4	10,9	11,6		10,2		10,6
Snitt listelengde fastlegar	960	1005	990		1087		1180
Reservekapasitet fastlege i prosent	105	100	102		104		99
Årsverk fysioterapeutar pr 10000 innb	7,3	7,3	7		8,2		9,1
Årsverk ergoterapeutar pr 10000 innb	3,3	3,3	*		3		3,9
Årsverk psyk sjukepl pr 10000 innb	5,4	5,4	6,9		4		4,4
Årsverk av helsesøstre pr 10000 innb. 0-5 år	70	70	66,7		81,4		70,5
Årsverk av jordmødre pr 10000 fødte	58,8	58,8	59,6		73,9		61,4

Det er tilsett ein ny lege gjennom eit legerekrutteringsprosjekt, ALIS-Vest (allmennlege i spesialisering). I Stord har legane valt å ha korte lister. Dette sikrar tilgjenge for folk og gjev høve til samhandling med fastlegane der det trengst. Reservekapasitet tilsvarande 5% av folketalet er ønskeleg med tanke på tilflytting, gjestearbeidarar og studentar. Stord har lågt tal fysioterapeutar med avtale, men reint private verksemder er ikkje med i dette talet. Det er kjent at Stord har ein del slike.

MÅLEKART NAV kommune	Mål			Resultat
	2018	Stord 2016		Stord 2015		Grp. 8 2016	Landet 2016
Snitt stønadslengde 18-24 år , mnd.	<4,1	4,1	3,9		*		*
Snitt stønadslengde 25-66 år, mnd.	<3,9	3,9	3,8		*		*
Del som går over 6 månader på stønad i %	<20	25	26		*		36
Deltakarar i Kvalifiseringsprogrammet 18-66 år
	>17	17	10		*		*

*Kostra viser ikkje måletal for 2016

Alle som søkte om Kvalifiseringsprogrammet i 2017 vart innvilga dette. Ut frå det ein kjenner til blir det auke i deltakarar i Kvalifiseringsprogrammet gjennom 2018. Det er framleis utfordringar i arbeidsmarknaden lokalt, og det er venta pågang på NAV sine tenester, både statlege og kommunale, også gjennom 2018.

Kommunen har ei befolkning med relativt låg snitt-alder. Dette endrar seg i åra som kjem slik figuren under syner:

Forventa demografisk utvikling, auke i prosent (SSB)

Eldre over 80 år er friskare enn før, men statistisk treng fleire av desse helsehjelp og omsorgstiltak. Samstundes ser ein at kommunen får ansvar for fleire yngre innbyggjarar som og treng helse- og omsorgsbistand. Om lag 50% av dei som får heimetenester er under 67 år. Mange av desse er svært ressurskrevjande og dei under 67 år får tildelt heile 67 % av alle vedtakstimane heimetenestene gir.

Medisinsk utvikling gjer at fleire barn med omfattande hjelpebehov veks opp, personar med alvorleg sjukdom eller skader overlever og kan trenge mykje bistand, personar med utviklingshemming vert eldre og utviklar alders-sjukdomar, og brukarar med psykiske vanskar og rusproblem utviklar behov for heildøgnsomsorg.

Fleire små bufellesskap spreidd rundt i kommunen gjer det vanskeleg å ta ut synergieffektar av drifta. Særleg nattevakt vert det vanskeleg å nytta mellom bufellesskapa og mellom tenesteområda, sidan mange treng snarleg tilgang til bistand. Små, oppdelte spesialavdelingar på sjukeheimen medfører og dyrare drift. Synergieffektar vert vektlagt ved bygging av nye institusjonar og bufellesskap.

Samhandlingsreforma vart innført for seks år sidan, og kommunen klarar i aukande grad å ta imot utskrivingsklare pasientar og gje dei forsvarleg hjelp. Eit eige tverrfagleg innsatsteam jobbar med tilrettelegging i heimen og formidling av hjelpemiddel før utskriving. Kommunale akutt-døgnplassar (KAD) har ført til at kommunen har tilgang på fleire plassar som kan nyttast fleksibelt mellom anna i høve ferdigbehandla pasientar som kommunen treng litt ekstra tid til tilrettelegging for å kunne ta imot. Det er likevel fortsatt stort press på kommunen sine institusjonsplassar.

Omsorgstenestene i Stord kommune var tidleg ute med å nytte digitale verktøy for å effektivisere tidsbruken og har vore med i landsdekkande utviklingsprosjekt for å innføre velferdsteknologiske løysingar. Digitale løysingar innan denne sektoren må ha særleg fokus frå kommunen si side då det er store og komplekse tenesteområde som krev omfattande investeringar, eit høgt sikkerhetsnivå og ikkje minst kompetanse. Kontinuerlig utvikling og opplæring av tilsette er heilt naudsynt skal ein få effekt av investeringane. Kommunen har fram til no hatt eit halvt årsverk knytt til velferdsteknologi. Rådmannen føreslår at stillinga vert utvida til eit heilt årsverk med ansvar for opplæring og systemutvkling. Den nye halve stillinga inngår i eit utviklingsprosjekt finansiert over investeringsbudsjettet.

I budsjett for 2018 er det ikkje teke høgde for nye brukarar eller auke i bistandsbehov for eksisterande brukarar. Dette gjer at RHO tenestene er sårbare for avvik.

Ein vil i 2018 vurdere nærare korleis ein skal greie å finansiere innfasing av nye sjukeheimsplassar. I denne vurderinga må ein sjå på leiarstruktur, opprusting av «gamle» Stord sjukeheim og mogelege konsekvensar for heimebaserte tenester og sengeavdelinga på Rehabiliteringssenteret.

Sosialtenester, NAV

Det har i kommunen og i distriktet vore positiv utvikling i arbeidsløysa gjennom 2017. Det er likevel auke i personar med behov for hjelp som oppsøker NAV-kontoret samanlikna med dei føregåande åra. Utviklinga må sjåast opp mot busetjing av eit høgt tal flyktningar i 2016 og 2017. Sjølv om det er positive trekk ved arbeidsløysa, er det framleis utfordrande å jobba arbeidsretta med personar som har nedsett arbeidsevne eller av andre grunnar har behov for bistand frå NAV til å skaffe seg arbeid. Somme av verksemdene lokalt er meir tilbakehaldne når det gjeld rekruttering og å tilby NAV å vera tiltaksarrangør, noko som igjen kan føra til auka trykk på tenestene gjennom 2018, både når det gjeld personell og ytingar.

NAV har eit særleg ansvar for oppfølging av ungdom, og driv mellom anna tiltaket «Springbrettet». Ein klarar, ved å nytte «Springbrettet» og andre NAV-tiltak, å oppfylla aktivitetsplikta for unge sosialhjelpsmottakarar som vart innført i 2017.

Det er ein auke i barnefamiliar som mottar økonomisk sosialhjelp. Dette er eit utviklingstrekk som må få særleg merksemd for å forhindre barnefattigdom. Det er auka forbruk av økonomisk sosialhjelp og det ligg an til eit overforbruk i 2017 på om lag kr.5,4 mill. I budsjett for 2018 har ein auka ramma med kr. 2,4 mill. og har såleis ikkje funne rom for å kompensere forventa vekst fullt ut. Dette medfører risiko for overskriding.

Stord kommune ved NAV har ein samarbeidsavtale med Kirkens Bymisjon om drift av tiltaket «I Jobb Stord). Tilbodet, som ikkje er lovpålagt, vart etablert på Stord i 2010 og dei utfører oppdrag for privatpersonar, verksemder og kommune (hagearbeid, rydding med meir.) samt at dei pussar opp møblar som dei sel i eige utsal. Som eit sparetiltak føreslår rådmannen å sei opp avtalen med Kirkens bymisjon med verknad frå 1. desember 2017 (avtalen har eit halvt års oppseiing). Sparing i 2018 vert om lag kr. 459 00 med heilårverknad i 2019 på kr. 788　000. Ved å sei opp avtalen med Kirkens Bymisjon vert konsekvensen at personar som er rusmiddelavhengige mister arbeidstilbodet sitt.

Som eit sparetiltak reduserer ein oppfølgingsressursar ved NAV Stord med ei stilling i Oppfølgingsavdelinga gjennom heile 2018 og ei stilling i Flyktningtenesta 2. halvår 2018. Sparing vert om lag kr. 950　000. Nedtrekket gir risiko for forlenga stønadsforløp for brukarar av NAV noko som igjen kan føra til auka forbruk av stønad. Tett oppfølging, både av flyktningar og av mottakarar av økonomisk stønad til livsopphald, bidreg til at den einskilde raskare vert økonomisk sjølvhjulpen. Ved inngangen til 2018 er det eit rekordhøgt tal personar som skal delta i Introduksjonsprogrammet.

Som oppfølging av vedtak i komité for rehabilitering, helse og omsorg i august 2017 legg ein opp til at det i 2018 vert etablert eit kontaktutval som skal ha eit særleg ansvar for å drøfta innvandrarspørsmål. Rådmannen kjem attende med ei politisk sak som inneheld organisering og retningsliner for utvalet. Det er lagt inn kr. 20　000 i budsjettet til komité for rehabilitering, helse og omsorg for å dekke møtegodtgjering.

Habilitering

Gjennomsnittsalderen for personar med utviklingshemming aukar, med dei utfordringane dette medfører. Mange av brukarane eldest tidlegare enn befolkninga elles, og får dermed aldersrelaterte utfordringar på eit tidlegare tidspunkt i livet. Dette er både somatiske plager og demenssjukdom. Mange har også ein a-typisk aldringsprosess. Eininga har byrja å byggja opp kompetanse på dette, men treng å ha auka fokus på dette området framover.

Rådmannen registrerer at dette tenesteområdet har stor vekst i kostnader og legg opp til at ein på nytt vil sjå på struktur og organisering. I dette ligg blant anna ei vurdering av om det er mulig å fase ut mindre bufellesskap og erstatte desse med større og meir kostnadseffektive utan at det skal gå ut over kvaliteten av tenestene. For å kompensere lønsveksten og pensjonsveksten i 2018 lyt eininga nedbemanne to årsverk tilsvarande kr. 1,5 mill.

Nye dagplassar på Sæbø gard er forseinka, men det er håp om at nytt bygg til dette føremålet vil stå klart hausten 2018. Det er ikkje lagt inn auka driftsmidlar i 2018.

Rådmannen legg hausten 2017 fram eit forprosjekt der ein tek sikte på å bygge ni pluss tre bustadar for funksjonshemma på kommunal tomt i Haga. Bygga er planlagt ferdige ved årsskifte 2018/2019. Dette er oppfølging av ein forstudierapport som vart vedteken i Komité for rehabilitering, helse og omsorg februar 2017 der det kom fram at det er 23 personar som har søkt om slik bustad. Storleiken på bufellesskapet er i konflikt med Norsk forbund for utviklingshemma (NFU) sitt syn. Dei meiner at eit bufellesskap ikkje bør vera større enn maks seks bueiningar.

Val av totalt 12 bueiningar vert blant anna grunngjeve med å redusera byggjekostnadane per bueining. Fagmiljøet blir større og erfaring tilseier at det er lettare å rekruttere og behalde gode fagfolk når miljøet har ein viss storleik. Erfaringa er og at små fellesskap ofte blir dyre i drift, mens ein ved fleire bueiningar får synergieffektar noko som reduserer driftskostnadane per bustad. Som foreldre til aktuelle bebuarar har påpeika, er det og viktig med ein størrelse som gjev høve til å skape eit godt sosialt nettverk for dei som skal bu der. Kostnadskalkylen for prosjektet er auka til kr.36,3 mill. inkl. ein margin på 15%. Ein føreset at prosjektet vert finansiert med tilskot frå Husbanken, momskompensasjon og husleige. Ein usikker prognose på driftskostnader per år er kr.7,0 mill. (avhengig av kven som flyttar inn).

«Avlastar 2-dommen» har ført til at kommunane har fått utfordringar knytt til å gje avlasting i privat heim. Som konsekvens av dommen, må kommunane tilsetje avlastarar i faste stillingar, med dei rettar dette medfører både i høve arbeidstidordningar og løn. Auka kostnader knytt til brukarane i Eining for habilitering er rekna til om lag kr 2,8 mill. for 2018. Kommunen har avlastingstilbud på fleire lokasjonar, noko som medfører høgare kostnader enn om dei var samla under eit tak. Avlastingsbustaden i Sævarhagen er ikkje tilpassa brukarane sine behov og det er ikkje kapasitet til å ta i mot fleire brukarar, særleg på helg. Desse tilhøva gjer at det hastar å få på plass ein større og tilpassa avlastingsbustad slik at ein kan få organisert det meste av avlasting til barn og unge i Stord kommune i ein bustad. Forstudierapport for nytt avlastingsbygg vart godkjent av komité for rehabilitering, helse og omsorg komiteen i august 2017. Rapporten konkluderer med at det bør byggast ein ny avlastingsbustad i Sævarhagen som kan gje eit samla tilbod i ein bygning. Investeringskostandane er kalkulert til å bli kr. 40,5 mill. der kr. 30,5 mill. vert refundert i form av statstilskot og momsrefusjon.

Driftskostnader er estimert til om lag kr. 17 mill. ved full drift (14 plassar). Dette er kr. 2, 1 mill. utover kostnaden me har til drift i dag. Ein reknar med at det ikkje vert full drift den første tida, slik at årlege driftskostnader dei første åra er noko lågare. Belegget av brukarar vil variera etter behovet til ei kvar tid og krev difor fleksibel drift. Innafor kostnadsramma ein har i dag vil ein kunne auka frå seks til inntil 10 plassar (avhengig av funksjonsnivået til brukarane). Rådmannen meiner dette er eit effektiviseringstiltak ein bør setje i gong snarast råd og føreslår at det vert sett av kr. 2,0 mill. til forprosjekt i 2018 og kr. 38,5 mill. til utbygging i 2019.

Som eit strakstiltak vil ein oppgradere nabopavilijongen i Sævarhagen slik at ein kan samle mest mogeleg av avlastingstilbodet i desse to bygga. Dette vil gje ei innsparing på drift på om lag kr. 0,7 mill.

Institusjonsdrift

Stord sjukeheim har 65 plassar og Knutsaåsen omsorgssenter 46. Det er ikkje planlagd endringar i tal plassar i 2018. Detaljprosjektering av ny sjukeheimen vil starte i oktober/november i 2017 og oppstart byggearbeid vinteren 2018 med ferdigstilling juni 2019. Etter anbodsinnhenting ligg kostnadane innafor vedteken kostnadsramme. Ein legg opp til å overføre dei fem plassane som vert leigd av Fitjar kommune og i tillegg fase inn fem nye plassar kvart år. Årlege driftskostnader med fem plassar er om lag kr. 6,0 mill.

Når den nye sjukeheimen er ferdig planlegg ein å flytte over pasientar frå den eldste delen av Stord sjukeheim slik at ein kan starte arbeidet med oppussing av romma her. Det er sett av kr. 40,0 mill. i 2019 til dette arbeidet.

Eininga har pasientar som krev mykje ressursar ved fleire avdelingar, noko som har gjort at det har vore naudsynt med periodevis auka bemanning der desse bur for å kunne gje fagleg forsvarlege tenester og sikra eit godt arbeidsmiljø.

Siste året har eininga endra måltidstidspunkt på alle avdelingane. Det er innført servering av lunsj kl 12.30 og middag kl 15.30. Dette har ført til noko høgare matforbruk, men det var venta.

Eininga har dei siste åra sett ein auke i talet på særleg krevjande pasientar innan demensomsorga. Det har og vore ein gradvis auke i talet pasientar med psykisk sjukdom og/eller sjukdom knytt til rus. Snittalderen på bebuarar er no 81 år på Stord sjukeheim og 87 år på Knutsaåsen omsorgssenter. Den store forskjellen på dei to husa er knytt til at det er spesialgrupper på sjukeheimen, der det er fleire yngre.

Grunnbemanninga er så låg at det er lite rom for å handtere særskilt krevjande pasientar utan ekstra innleige. Budsjettet til vikarar er heller ikkje høgt nok til å handtere slike situasjonar, noko som gjer at det er vanskeleg å halda vedteke budsjett når fleire utfordrande pasientar kjem til. Det er stramme budsjett på andre driftsutgifter, som mellom anna medisinar, medisinske forbruksvarer og reparasjonar, og det er ikkje rom for uføresette utgifter her.

Aktivitet og rehabilitering

Fysio- og ergoterapiteneste arbeider etter strenge prioriteringslister og det er ventelistar innan begge områda. Det er eit stort behov for tilrettelegging i heim og formidling av hjelpemiddel. Servicetenesta har ansvar for drift og logistikk kring hjelpemiddel. Dei monterer, demonter og utfører enkle reperasjoner av hjelpemiddel. Grunna knappe ressursar har avdelinga utfordingar med å stetta det aukande behovet innbyggjarane har for rehabilitering. Som eit sparingstiltak vel ein likevel å la 40% vikariat som ergoterapeut stå ledig til 01.09.2017. Innsparing er rekna til kr. 135　000.

Statsbudsjettet legg opp til endring av ansvar for tekniske hjelpemiddel. Kommunane skal få meir ansvar, men det er per i dag uklart kva konsekvens det får. Arbeids- og sosialdepartementet, kommunal- og moderniseringsdepartementet og helse- og omsorgsdepartementet skal saman kome tilbake med forslag til ansvarsoverføring og konkrete tiltak.

Det er innført eigenbetaling på kommunale hjelpemiddel, servicetenester og gruppetreningar. Dei nye betalingsreglane vart vedtekne i komité for rehabilitering, helse og omsorg februar 2017.

Sengeposten har ressurskrevjande brukarar noko som fører til auka kostnader knytt til behandling og oppfølging. Det er særleg utfordrande å gje tenester til demente i ei hektisk avdeling. Avdelinga får jobba i for liten grad med rehabilitering, og det er vanskeleg å få pasientane heim då dei har omfattande omsorgsbehov. Grunna manglande institusjonsplassar er det og vanskar med å få pasientar som treng langtidsplass vidare. Gjennom streng prioritering av innleige ved fråvær legg ein opp til å spare kr. 100　000 ved sengeavdelinga.

Heimerehabilitering er eit tiltak for intensiv hjelp til sjølvhjelp, og er eit framtidsretta tiltak med gode resultat for dei fleste som får denne tenesta. Hjelp til sjølvhjelp er sentralt og visjonen er: Lengst mogleg aktiv i eige liv. Tiltaket er prioritert og vert vidareført på same nivå som i 2017.

Frisklivssentralen har individuell oppfølging, gruppe-tilbod og ulike kurs. Ein samarbeider med lokale lag og organisasjonar om lærings- og mestringskurs. Målet er å betre meistra eigen situasjon og kvardag. Mange av brukarane i Frisklivssentralen er underforbrukarar av andre helsetenester. Ei slik sentral er ikkje ei lovpålagt oppgåve for kommunen og som eit av mange innsparingstiltak føreslår rådmannen å avvikle drifta av sentralen frå 01.04.2018. Sparing er kr. 323　000 med årsverknad på kr. 430　000. Dette tilsvarar 60 % stillingsressurs kor 20 % lyt seiast opp og resten vert løyst gjennom omplassering.

Demensteamet er eit lågterskeltilbod og viktig som eit førebyggjande tilbod då dei kan avdekka behov for støttande tenester på eit tidleg tidspunkt. På den måten kan ein leggje til rette for at pårørande kan ha sine buande heime lenger, og slik utsetje behovet for institusjonsplass. Det er ventelister på dette tilbodet som blir vidareført i 2017.

Eininga har fått midlar frå Fylkesmannen til prosjektet «Godt å bu heime», der målet er å spreie kunnskap og informasjon om universell utforming og branntryggleik til alle innbyggarane i Stord kommune. Effektmål er at det blir bygd og restaurert fleire hus der eigarane kan bu i alle livets fasar og ved varierande funksjonsnivå. For Stord kommune betyr det at i framtida kan fleire få hjelp og omsorg i heimen, og færre vil trengja institusjonsplass. Ei anna målgruppe for prosjektet er entreprenørar og leverandørar som skal byggje bustadar i framtida.

Heimebaserte tenester

Budsjett 2018 for heimebaserte tenester er basert på at aktivitetsnivået　 må reduserast. Det er gjort eit par strukturelle endringar. Eininga har reorganisert frå 5 til 4 avdelingar. Dette gjev større avdelingar og betre høve til å bruke ressursane fleksibelt. Vidare har eininga flytta ressursar frå dag til natt, ved at ein nyttar lærlingar inn i nattpatruljen. Dette gjev gode læresituasjonar og tett oppfølging frå kontaktperson, samt meir effektiv ressursutnytting.

Samlokalisering av dagaktivitetstilbod for personar med demenssjukdom i Blåbygget vil gje eit kostnadseffektivt tilbod som kan nyttast meir fleksibelt. Gjennom å tilby ulike former for praksisplass og samarbeid med frivillige kan kvaliteten i tilbodet bli styrka. Pårørande får viktig og naudsynt avlastning for å kunne stå i ein krevjande omsorgssituasjon.

Dei eldste brukarane har stort bistandsbehov. Dette har bygd seg opp over tid, grunna liten tilgang på institusjonsplassar. Det er og lite høve til korttids- og avlastningsopphald. Dette medfører stort press på pårørande. Alt tilseier at same utvikling heldt fram inntil det kjem fleire institusjonsplassar.

Aktivitetsnivået vert i 2018 redusert med 2,9 årsverk, mens tenestene burde hatt ein buffer for å møta nye brukarbehov. Avlastar 2 dommen medfører ein meirkostnad på vel kr. 0,5 mill for heimebaserte tenester. Då er det ikkje rom for å gje avlastning til nye brukarar. Skal eininga lukkast med å tilpasse aktivitetsnivået til budsjettramma, kan ein risikere at fleire ferdigbehandla pasientar vert liggjande på sjukehuset.

Reduksjon i aktivitetsnivå vil krevja at kommunen justerer ned nivå i vedtak. Dette gjeld både for kjernetenester som heimesjukepleie og praktisk bistand, samt BPA, avlastning og omsorgslønn.

Tildelingskontoret

Budsjettet for Tildelingskontoret for 2018 er justert og tilpassa dei organisasjonsendringane som vart gjort gjeldane for Tildelingskontoret frå 1. april 2017, då ytre kundetorg vart overført til Fellestenestene. Som eit sparetiltak har eininga 0,5 stilling ledig i 2018 i samband med permisjon. Sparing er om lag kr. 300　000.

For å samle alle verkemidlane som Husbanken har, vart det i oktober 2017 oppretta bustadkontor. Stillingsressursen er i samsvar med det som tidlegare har vore brukt på dei same oppgåvene før. I tillegg vert oppgåvene som programleiaren i kommuneprogrammet til Husbanken har hatt, overført til bustadkontoret.

Budsjett for å dekke kostnader til utskrivingsklare pasientar kommunen ikkje greier å ta i mot frå spesialisthelsetenesta er i 2018 redusert frå kr.1,2 mill. til kr.0,8 mill. Dette utgjer ein betydeleg risiko då ein reknar med at kostnaden i 2017 vert som budsjettert.

Det er lagt inn midlar til to fleire varig tilrettelagte arbeidsplassar ved Podlen Verkstad. Det vil sei at kommunen då har 24 plassar totalt. Kostnad med dette er om lag kr. 120 00 for kommunen. Resten vert dekka av staten.

Rammene til startlån er vidareført med kr. 30 mill.

Bustader for personar med særskilte behov

Rådmannen føreslår å løyve kr. 71,6 mill. i 2018 og 2019 til å byggje nye omsorgsbustadar og aktivitetssenter i Bandadalen. Desse husværa skal erstatte dei kommunen leiger i Nordnesbygget då denne avtalen er sagt opp. Det skal fremjast eiga sak om dette prosjektet som er planlagt å vera sjølvfinansierande.

Det ligg vidare inne kr. 10,0 mill. til bygging av «nye Furulyvegen 51». Ein planlegg å riva den gamle trebygningen, som ikkje tilfredsstiller dagens krav og bygge seks nye leilegheiter for personar som treng hjelp til bustad. Prosjektet er tenkt finansiert gjennom tilskot frå Husbanken, husleige og refusjon av meirverdiavgift.

Legetenesta

Det er til ei kvar tid få legar som har opne lister og om lag 230 personar står på venteliste for å byta fastlege. Folk sin rett til val av lege er såleis ikkje stetta tilfredsstillande i Stord kommune. Ein fekk betydelege utgifter til vikarlegar i 2017. Dette ser ut til å verta eit mindre problem komande året. Stord kommune er med i eit pilotprosjekt saman med 10 andre kommunar i Hordaland og Sogn og Fjordane der det er rekruttert inn ein ny fastlege. Dette har støtte frå Helsedirektoratet. Legen er inntil vidare vikar for ein annan i permisjon fram til 1.9.18.

Ein lege er slutta i deltidsstilling som kommunelege og ein ha ikkje fått rekruttert inn ny til dette arbeidet. Komite for rehabilitering, helse og omsorg vedtok i august 2017 følgjande oversendingsforslag:

«Komité for rehabilitering, helse og omsorg ber rådmannen i samband med budsjettarbeid for 2018 om å vurdera tilsetjing av ein ny kommunalt tilsett lege og oppretting av eit kommunalt legekontor i bydelen Sagvåg-Litlabø.»

Kommunen har leigeavtale med Heiane legesenter for ein kommunalt tilsett lege pluss turnuslege, og treng lokale for ein ny lege mot slutten av året. Eit legesenter bør ha minst tre legar i tillegg til turnuslege for å få eit fagleg miljø og kollegial dekking ved fråvær. Ein kan ikkje rekna med at nokon av dei privatpraktiserande legane vil flytta frå eit etablert legesenter. Den eine legen frå Heiane har 800 personar på lista. Resten av pasientgrunnlaget må byggast opp. Det vil normalt ta fleire år om ikkje folk i Sagvåg-Litlabø aktivt skifter lege av «geografiske» grunnar. Legane kan risikera å få for lite å gjera. I tillegg er det økonomiske grunnlaget i fastlegeordninga knytt til tal personar og konsultasjonar både når det gjeld kommunal utgift og statlege overføringar. Dette medfører ein betydeleg økonomisk risiko, og ein må såleis og vurdera alternativet med å finna plass til legen i eitt av dei andre eksisterande legesentra. I budsjettet er berre drifta knytt til dagens legetal ført vidare. Rådmannen vil leggja fram ei sak om ulike alternativ i 2018.

Den nye legevakta kombinert med kommunalt akutt døgntilbod og observasjonsenger har vore vellukka og driv godt. Budsjettet er vidareført på same nivå som i 2017, sjølv med heilårsdrift av sengeavdelinga. Budsjettet er korrigert for endring i innbyggartal mellom kommunane.

Eining for psykisk helse og rus

Personar med psykiske- og/ eller rusvanskar er ei gruppe som har auka i Stord kommune. Årsaka til dette er blant anna endra ansvarsfordeling mellom spesialisthelsetenesta og kommunane. Frå hausten 2016 har tenestene til denne brukargruppa vore organisert i ei eining.

Rådmann føreslår nedtrekk av 100 % avdelingsleiarstilling på Hamna kontaktsenter. Ein vil som følgje av dette omorganisere drifta av Hamna og LAR-senteret (Maris) slik at det vert ein avdelingsleiar for dei to dagsentra. Innsparing vert om lag kr. 0,7 mill.

Eininga har i 2017 delteke nettverksgruppe saman med KS, spesialisthelsetenesta og kommunar i Rogaland. Nettverksgruppa har hatt fokus på kvalitetsarbeid og gode pasientforløp for målgruppa. Det er etablert fast samhandlingsforum mellom eininga og spesialisthelsetenesta, og det vert arbeida med eit forbetringssystem (FIT) kor brukarane skal involverast aktivt i eigen behandling og forbetring av tenestene. Tilsetting av erfaringsmedarbeidarar i dei kommunale tenestene har vore peika på som eit viktig tiltak i forbetringsarbeidet og Stord kommune var tidleg ute med å opprette stillingar for dette. Som eit tiltak for å få budsjettbalanse føreslår rådmannen å trekke inn desse stillingane (tilsaman 85 prosent). Sparing vert om lag kr. 360　000. Nedtrekket vil ikkje medføre oppseiingar.

Dei siste åra har kommunen hatt avtale med eit vaktselskap knytt til nokre av bustadane våre. Dette har vore eit førebyggjande tryggleikstiltak tiltak retta mot brukarar, naboar og tilsette. Rapportane syner at det har vore lite hendingar siste året og ein legg opp til at tiltaket vert avvikla frå 01.10.2018. Sparing vert omlag kr. 320　000.

Psykologkompetanse i kommunal helse og omsorgssektor er eit satsingsområde for regjeringa, med mål om å styrke kvalitet og kompetanse i det tverrfaglege arbeidet innan psykisk helse og rus, vald –og traumefeltet. Stord kommune fekk tilskot frå Helse og omsorgsdepartement på kr. 410　000 i 2017 til ny psykologstilling. Tilskotsordninga, som går over tre år, er eit verkemiddel for å auke rekrutteringa og bidra til at psykologkompetansen vert tilgjengeleg over heile landet før lovkrav om dette frå 2020. Psykologkompetansen er tenkt å styrkja det samla tverrfaglege tilbodet innan psykisk helse -og rusfeltet i Stord kommune. Rådmannen har likevel ikkje funne rom for å opprette stilling for psykolog i denne omgang.

Finans, avgifter, betalingssatsar

Kommunen si samla lånegjeld eksklusiv startlån vil ved utgangen av 2016 vera på kr. 1 591 mill. Stord hamn sin del av gjelda er kr. 13,9 mill. Kommunen har vidareutlånt startlån for kr. 144,7 mill.

Minimumsavdrag er rekna ut etter føresegna i kommunelova § 50 nr. 7. Det er lagt til grunn minimumsavdrag for heile planperioden.

Foreslått låneopptak i perioden (1000 kr)	2017	2018	2019	2020
Startlån	30 000	30 000	30 000	30 000
Avgiftsfinansierte låneopptak	165 750	157 850	167 200	160 600
Andre lån	223 115	-5 500	49 560	172 160
Sum låneopptak	418 865	182 350	246 760	362 760

Gebyr og betalingssatsar

Endring i gebyr er omtala under dei ulike områda.

Som eit ledd i å få meir automatiserte tenester vedtek kommunestyret at det skal innførast fakturgebyr på papirfaktura. Gebyret vert sett til kr 45. Desse er unntatt frå gebyr: – Foreldrebetaling barnehage , sjølvkostområda, dagopphald og korttidsopphald institusjon – Elektronisk faktura

Forslag til gebyrregulativ følgjer som vedlegg til budsjettframlegget, men skal handsamast i komiteane i medhald av kommunen sitt økonomireglement.

Finansinntekter og -utgifter, lånegjeld

Kommunen si samla lånegjeld eksklusiv startlån vil ved utgangen av 2017 vera på kr. 1 868 mill. Stord hamn sin del av gjelda er kr. 37,8 mill. Kommunen har vidareutlånt startlån for kr. 163 mill.

Minimumsavdrag er rekna ut etter føresegna i kommunelova § 50 nr. 7. Det er lagt til grunn minimumsavdrag for heile planperioden.

Foreslått låneopptak i perioden (1000 kr)	2018	2019	2020	2021
Startlån	30 000	30 000	30 000	30 000
Avgiftsfinansierte låneopptak	162 420	173 400	177 600	172 400
Andre lån	128 521	54 985	184 540	15 420
Sum låneopptak	320 941	258 385	392 140	217 820

Lånegjeld per 31.12 (mill. kr)	2017	2018	2019	2020	2021
Total lånegjeld	2 033	2 270	2 437	2 733	2 846
Formidlingslån/startlån	163	187	208	229	248
Eigne lån	1 870	2 083	2 229	2 504	2 598
Utlån til Stord Hamnestell	38	37	35	34	33
Lån finansiert over VA-området	630	763	903	1 044	1 175
Sum lån ekskl. startlån, VA og hamn	1 202	1 283	1 291	1 427	1 390

Berekna renter og avdrag eks startlån (1000 kr)	2018	2019	2020	2021
Renteutgifter	50 385	56 943	66 560	79 435
Avdragsutgifter	53 000	54 216	61 081	65 933
Sum rente og avdrag	103 385	111 159	127 641	145 368
Renter og avdrag finansiert over VA-området	45 842	53 805	60 114	67 210
Netto rente og avdrag	57 543	57 354	67 527	78 158

Det er lagt til grunn ei flytande rente på 1,56 prosent i 2018 og fast rente berekna etter dei låneavtalane kommunen har i dag. Vidare i økonomiplanen har ein lagt desse rentene til grunn: 2019: 2,0 prosent, 2020: 2,29 prosent og 2021: 2,69 prosent. Dette er i samsvar med Noregs bank og marknaden sitt rentesyn.

I årsbudsjettet for 2018 er det forventa slik avkastning på kommunen sine midlar:

Aktivaklasse	Kapital 1000 kr	Forventa avkastning i %	Budsjettert uttak avkastning i 1000 kr.
Lån kraftsalsfond/kontantar	15 000	2,42 %	258
Obligasjonar	74 438	1,80 %	1 340
Aksjar	26 291	8,22 %	2 160
Utbytte Sunnhordland kraftlag			1 890
Renter av andre plasseringar og utlån			6 240
Sum			11 888

Andre plasseringar er m.a. startlån (ca. 3,090 mill. kr.), lån til Stord hamnestell (ca. 1,05 mill. kr.) renter av bankinnskot/ skattetrekkskonto (ca. 1,5 mill. kr.), og morarenter (ca. 0,6 mill. kr.).

Tabellar

Budsjettskjema 1A Drift

		Rekneskap 2016	Opphavleg budsjett 2017	Revidert budsjett 2017	Budsjett 2018	Budsjett 2019	Budsjett 2020	Budsjett 2021
1	Skatt på inntekt og formue 1)	-488 716 585	-507 702 000	-507 702 000	-541 652 000	-560 800 000	-573 721 000	-589 324 000
2	Ordinært rammetilskot 1)	-442 340 950	-449 750 000	-449 750 000	-454 153 000	-459 062 000	-469 910 000	-482 611 000
3	Skatt på eigedom	-39 790 804	-39 681 200	-39 681 200	-41 300 000	-41 300 000	-41 300 000	-41 300 000
4	Andre direkte eller indirekte skattar	–			–	–	–	–
5	Andre generelle statstilskot 2)	-38 674 276	-43 864 096	-43 864 096	-39 227 196	-28 106 287	-16 392 387	-8 359 824
6	Sum frie disponible inntekter	-1 009 522 615	-1 040 997 296	-1 040 997 296	-1 076 332 196	-1 089 268 287	-1 101 323 387	-1 121 594 824
7	Renteinntekter og utbytte 3)	-16 178 186	-11 967 000	-11 967 000	-11 888 200	-12 646 212	-14 288 583	-16 137 840
8	Gevinst på finansielle instrument	–	–
9	Renteutgifter, provisjonar og andre finansutgifter	50 880 823	46 944 571	46 944 571	51 557 647	60 363 762	71 659 602	86 422 408
10	Tap på finansielle instrument	–	–	45 700 000	53 000 000	61 081 020	65 932 841	74 522 853
11	Avdrag på lån	39 700 000	45 700 000
12	Netto finansinntekter/-utgifter	74 402 637	80 677 571	80 677 571	92 669 447	108 798 570	123 303 860	144 807 421
13	Dekning av tidlegare års rekneskapsmessige meirforbruk	–	–	–	–	–	–	–
14	Til bundne avsetningar	7 749 442	56 188	56 188	310 660	390 325	235 083	235 083
15	Til ubundne avsetningar	37 968 271	38 000 000	38 000 000	37 000 000	37 000 000	37 000 000	37 000 000
16	Bruk av tidlegare års rekneskapsmessige mindreforbruk	-39 450 238	-38 000 000	-38 000 000	-37 000 000	-37 000 000	-37 000 000	-37 000 000
17	Bruk av ubundne avsetningar	-220 495	–		–	–	–	–
18	Bruk av bundne avsetningar	-13 283 040	-13 634 008	-13 560 790	-9 467 706	-10 749 930	-7 882 003	-4 577 278
19	Netto avsetningar 4)	-7 236 060	-13 577 820	-13 504 602	-9 157 046	-10 359 605	-7 646 920	-4 342 195
20	Overført til investeringsbudsjettet	6 239	–	122 102	–	–	–	–
21	Til fordeling drift	-942 349 799	-973 897 545	-973 702 225	-992 819 795	-990 829 322	-985 666 447	-981 129 598
22	Sum fordelt til drift (frå skjema 1B)	907 241 093	937 156 934	936 791 614	955 695 795	953 715 974	948 318 950	943 805 918
23	Meirforbruk/mindreforbruk	-35 108 706	-36 740 611	-36 910 611	-37 124 000	-37 113 348	-37 347 497	-37 323 680



1)	Skatt og rammeoverføring (1 000 kr)			2017 anslag	2018	2019	2020	2021
	Sum rammetilskot ekskl. inntektsutjamning			436 059	444 589	449 160	459 497	472 206
	Netto inntektsutjamning			22 611	9 564	9 902	10 130	10 405
	Sum rammetilskot			458 670	454 153	459 062	469 627	482 611
	Skatt på inntekt og formue			508 265	541 688	560 800	573 721	589 324
	Sum frie inntekter, ramme og ordinær skatt (avrunda)			966 900	995 800	1 019 900	1 043 300	1 071 900
	Eigedomsskatt			38 874	41 300	41 300	41 300	41 300
	Sum frie inntekter inkl. eigedomsskatt			1 005 800	1 037 100	1 061 200	1 084 600	1 113 200
	Endring i dei frie inntektene (%) ekskl. eigedomsskatt			3,9 %	3,0 %	2,4 %	2,3 %	2,7 %
	Endring i dei frie inntektene (%) inkl. eigedomsskatt			3,6 %	3,1 %	2,3 %	2,2 %	2,6 %

2)	Andre generelle statstilskot (1 000 kr)				2018	2019	2020	2021
	Flyktningetilskot				32 731	21 712	10 102	2 173
	Statstilskot flyktningemottak				3 000	3 000	3 000	3 000
	Rente- og avdragskompensasjon omsorgsbustader og institusjonsplasser				2 740	2 714	2 688	2 662
	Rentekompensasjon skuleanlegg				658	588	519	449
	Rentekompensasjon kyrkjebygg				98	92	84	76
	Sum				39 227	28 106	16 392	8 360

3)	Renteinntekter og utbytte (1 000 kr)				2018	2019	2020	2021
	Berekna utbytte frå SKL				1 890	1 890	1 890	1 890
	Avkastning av kapital («Kraftsalsfondet»)				3 500	3 500	3 500	3 500
	Rente av andre bankinnskot og andre fordringar				3 408	3 372	3 335	3 298
	Rente av kommunale utlån				3 090	3 884	5 563	7 450
	Sum renteinntekter				11 888	12 646	14 288	16 138

	Avsettingar (1 000 kr)				2018	2019	2020	2021
	Avsetting til disposisjonsfond (e-skatt til finansiering investering)				37 000	37 000	37 000	37 000
	Bruk av tidlegare års rekneskapsmessige mindreforbruk (e-skatt)				-37 000	-37 000	-37 000	-37 000
	Bruk av sjølvkostfond, SFO				-838	-838	-838	-838
	Bruk av bundne fond, utviklingsgruppa, prosjektfinansiering stilling				-500
	Bruk av bundne fond, førebygjande arbeid born og unge				-67
	Bruk av bunde fond, folkehelse				-90
	Bruk av bunde fond, sjølvkost byggesak				-824	-3 086	-1 744	-1 744
	Bruk av bunde fond, oppmåling				-200
	Bruk av bunde fond, sjølvkost avlaup				-6 468	-6 777	-4 501	-1 059
	Avsetning til bunde fond, sjølvkost slam				-398	169	-432	-410
	Avsetning til bunde fond, sjølvkost renovasjon				89	0	14	14
	Bruk av bunde fond, sjølvkost renovasjon				0	-49	-367	-527
	Avsetning til bunde fond, sjølvkost feiing				138	221	221	221
	Sum				-9 158	-10 360	-7 647	-4 343

Budsjettskjema 1B

Tekst	Rekneskap 2016	Budsjett opph. 2017	Budsjett rev. 2017	Budsjett 2018
Formannskapet	51 275 478	43 019 993	45 875 492	47 131 583
Kyrkja, trudomssamfunn	8 074 684	8 269 176	8 269 176	8 834 026
Administrasjon, støtteeiningar, lærlingar	43 920 789	53 086 544	53 851 747	51 820 332
Folkevalde, politisk komité/utval	3 489 956	3 055 590	4 552 456	4 312 091
Trepartssamarbeid, stillingsgruppa		-4 750 000	-4 750 000	-6 700 000
Fellesutgifter	-4 209 951	-16 641 317	-16 047 887	-11 134 866

Komité for oppvekst og utdanning	437 209 886	438 781 933	440 990 319	461 780 527
Kommunale barnehagar, einingsdrift	31 643 997	30 902 145	31 762 559	29 453 354
Barnehagar felles, inkl. overf. private bhagar	127 109 873	124 952 389	128 076 805	145 060 835
Skule, sfo og vaksenopplæring	210 855 982	204 771 464	203 376 317	209 586 275
Vaksenopplæring		6 459 177	4 831 324	4 329 966
Kundetorget og utvikl gruppa skule, barnehage	1 338 917	1 522 000	1 409 338
Helsestasjon, skulelege, PPT, førebyggjande arbeid	26 522 057	30 505 711	31 790 912	29 095 320
Barnevern	32 653 463	32 788 657	32 824 684	36 972 153
Kulturskule	7 085 596	6 880 390	6 918 380	7 282 624

Komité for rehabilitering, helse og omsorg	380 219 119	401 468 783	397 284 915	412 196 351
Institusjon	100 780 434	102 684 454	102 638 281	103 953 248
Rehabiliteringssenter	33 388 431	27 501 643	26 975 157	27 417 630
Heimetenesta	67 058 771	66 359 083	66 612 343	66 120 440
Habilitering	65 361 058	69 181 403	68 758 065	72 223 295
Tildelingskontoret	29 381 183	32 669 254	29 084 544	31 171 303
Legeteneste	40 730 361	31 455 765	15 481 310	14 277 135
Sunnhordland interkommunale legevakt IKS			16 168 760	15 326 597
Eining for psykisk helse og rus		30 039 043	29 300 512	28 852 636
Nav kommune	43 518 882	42 535 683	43 223 488	47 854 924
Tilleggsløyving/felles		-957 545	-957 545	4 999 143

Komité for næring,miljø og kultur	38 536 606	53 886 225	52 640 888	34 587 334
Kultur, bibliotek, kino	17 903 076	18 580 786	18 364 528	16 832 779
Regulering, byggesak og oppmåling	1 120 859	2 011 659	1 675 522	1 325 004
Veg, trafikk og parkering	8 900 785	9 111 560	8 954 480	9 601 800
Stord kommunale eigedom	23 671 462	36 917 340	39 942 629	32 274 171
Stord kommunalteknikk	-24 933 589	-25 632 858	-28 756 724	-41 705 442
Brann, feiing	8 150 126	8 346 166	8 331 919	11 845 450
Næring, landbruk	3 723 888	3 526 572	3 526 572	3 388 572
Tilskot lag og organisasjonar		400 000	275 000	400 000
Tilleggsløyving	0	625 000	326 962	625 000
Overført frå linje 22	907 241 088	937 156 934	936 791 614	955 695 795

Hovedoversikt drift

	Rekneskap 2016	Opphavleg budsjett 2017	Revidert budsjett 2017	Budsjett 2018	Budsjett 2019	Budsjett 2020	Budsjett 2021
Brukarbetalingar	-34 782 872	-35 776 205	-35 344 598	-37 074 681	-37 014 681	-37 014 681	-37 014 681
Andre sals- og leigeinntekter	-144 019 341	-145 615 083	-145 914 339	-157 244 090	-166 055 655	-175 738 983	-187 058 449
Overføringar med krav til motyting	-193 799 119	-171 104 604	-177 607 014	-190 172 880	-190 063 055	-190 006 930	-190 063 055
Rammetilskot frå staten	-442 340 950	-449 750 000	-449 750 000	-454 153 000	-459 062 000	-469 910 000	-482 611 000
Andre statlege tilskot	-38 674 276	-43 864 096	-43 864 096	-39 227 196	-28 106 287	-16 392 387	-8 359 824
Andre overføringar	-873 425	-243 000	-243 000	–	–	–	–
Inntekts- og formueskatt	-488 716 585	-507 702 000	-507 702 000	-541 652 000	-560 800 000	-573 721 000	-589 324 000
Eigedomsskatt	-39 790 804	-39 681 200	-39 681 200	-41 300 000	-41 300 000	-41 300 000	-41 300 000
Andre direkte og indirekte skattar	–	–	–	–	–	–	–
Sum driftsinntekter	-1 382 997 372	-1 393 736 188	-1 400 106 247	-1 460 823 847	-1 482 401 678	-1 504 083 981	-1 535 731 009
Lønsutgifter	698 948 669	720 941 260	723 461 304	770 838 766	771 756 103	770 749 262	771 272 729
Sosiale utgifter	184 971 241	196 380 896	195 967 106	200 581 025	200 236 405	200 416 742	200 903 607
Kjøp av varer og tenester som inngår i eigenproduksjon	162 884 835	137 957 739	140 080 911	139 884 608	141 710 049	142 451 553	142 519 196
Kjøp av varer og tenester som erstattar eigenproduksjon	204 623 783	209 436 090	212 908 641	223 436 597	224 003 614	224 937 731	224 730 397
Overføringar	64 576 417	49 440 118	47 742 879	55 466 419	61 614 414	67 558 289	73 614 414
Avskrivingar	57 376 938			–	–	–	–
Fordelte utgifter	-34 276 485	-23 600 277	-23 600 277	-48 753 769	-51 203 020	-53 763 633	-53 825 640
Sum driftsutgifter	1 339 105 396	1 290 555 826	1 296 560 565	1 341 453 646	1 348 117 565	1 352 349 944	1 359 214 703
Brutto driftsresultat	-43 891 976	-103 180 362	-103 545 682	-119 370 201	-134 284 113	-151 734 037	-176 516 306
Renteinntekter og utbytte	-16 178 185	-11 967 000	-11 967 000	-11 888 200	-12 646 212	-14 288 583	-16 137 840
Gevinst på finansielle instrument	–			–	–	–	–
Mottekne avdrag på utlån	-958 861	-770 000	-770 000	-1 376 200	-1 378 200	-1 380 400	-1 382 600
Sum eksterne finansinntekter	-17 137 046	-12 737 000	-12 737 000	-13 264 400	-14 024 412	-15 668 983	-17 520 440
Renteutgifter og låneomkostingar	50 880 824	46 944 571	46 944 571	51 557 647	60 363 762	71 659 602	86 422 408
Tap på finansielle instrument	–			–	–	–	–
Avdrag på lån	39 700 000	45 700 000	45 700 000	53 000 000	61 081 020	65 932 841	74 522 853
Sosial- og næringsutlån	-53 757	110 000	110 000	110 000	110 000	110 000	110 000
Sum eksterne finansutgifter	90 527 068	92 754 571	92 754 571	104 667 647	121 554 782	137 702 443	161 055 261
Resultat eksterne finanstransaksjonar	73 390 022	80 017 571	80 017 571	91 403 247	107 530 370	122 033 460	143 534 821
Motpost avskrivingar	-57 376 938	–	–	–	–	–
Netto driftsresultat	-27 878 892	-23 162 791	-23 528 111	-27 966 954	-26 753 743	-29 700 577	-32 981 485
Bruk av udisponert frå tidlegare år	-39 450 238	-38 000 000	-38 000 000	-37 000 000	-37 000 000	-37 000 000	-37 000 000
Bruk av disposisjonsfond	-220 495
Bruk av bundne fond	-13 283 041	-13 634 008	-13 560 790	-9 467 706	-10 749 930	-7 882 003	-4 577 278
Bruk av likviditetsreserve	–	–
Sum bruk av avsetningar	-52 953 773	-51 634 008	-51 560 790	-46 467 706	-47 749 930	-44 882 003	-41 577 278
Overført til investeringsbudsjettet	6 239	–	122 102		–	–
Avsett til dekning frå tidlegare år	–	–		–	–	–
Avsett til disposisjonsfond	37 968 271	38 000 000	38 000 000	37 000 000	37 000 000	37 000 000	37 000 000
Avsett til bundne fond	7 749 441	56 188	56 188	310 660	390 325	235 083	235 083
Avsett til likviditetsreserven	–	–
Sum avsetninger	45 723 951	38 056 188	38 178 290	37 310 660	37 390 325	37 235 083	37 235 083
Rekneskapsmessig meir- mindreforbruk	-35 108 714	-36 740 611	-36 910 611	-37 124 000	-37 113 348	-37 347 497	-37 323 680

Netto ramme

Ansvar	Beskrivelse	Rekneskap 2016	Revidert budsjett 2017	Budsjett 2018	Budsjett 2019	Budsjett 2020	Budsjett 2021
1000	Skatt,rammetilskot,renter	-900 207	-924 021	-984 059	-980 868	-978 420	-977 190
1050	Kyrkjeleg fellesråd	8 075	8 269	8 269	8 269	8 269	8 269
1098	Stillingsgruppa, trepartsamarbeid	141	-4 750	-6 700	-9 200	-11 700	-11 700
1099	Politisk styring		4 552	4 312	4 737	4 312	4 737
1110	Rådmannen si leiargruppe	7 684	9 185	9 399	9 399	9 399	9 399
1120	Fellestenester	9 640	6 932	7 327	7 627	7 627	7 627
1130	Løn og personal	7 369	7 989	7 146	7 069	7 069	7 069
1140	Økonomi, rekneskap og skatt	7 815	9 816	10 266	10 276	10 286	10 296
1141	Personalføremål – felles	-9 120	-16 333	-11 708	-10 310	-11 549	-11 275
1142	Lærlingeordning	4 288	5 782	6 691	6 691	6 691	6 691
1150	Utviklingsgruppa	135 513	137 087	151 521	152 456	152 456	152 456
1170	IKT – IT/Telefoni	9 750	8 811	8 503	8 503	8 503	8 503
2100	Skule felles/skuleløyving haust	-1 190	-3 178	93 293	93 203	93 203	93 203
2101	Vikarpool OOU			0	0	0	0
2103	Hystad skule	21 911	22 061	12 719	12 719	12 719	12 719
2104	Langeland skule	28 830	30 639	15 777	15 777	15 777	15 777
2105	Leirvik skule	24 646	27 277	15 736	15 736	15 736	15 736
2106	Litlabø skule	9 391	9 997	6 452	6 452	6 452	6 452
2107	Rommetveit skule	19 673	19 799	11 410	11 410	11 410	11 410
2108	Sagvåg skule	14 286	14 579	7 981	7 981	7 981	7 981
2109	Tjødnalio skule	21 557	20 965	11 476	11 476	11 476	11 476
2120	Stord ungdomsskule	34 749	26 914	14 953	14 953	14 953	14 953
2121	Nysæter ungdomsskule	17 413	15 419	8 397	8 397	8 397	8 397
2122	Nordbygdo ungdomsskule	19 531	17 767	10 728	10 728	10 728	10 728
2123	Eining for vaksenopplæring	730	4 831	4 330	4 330	4 330	4 330
2200	Barnehage felles	0	624	-283	-283	-283	-283
2201	Furuly barnehage	4 844	4 869	5 166	5 166	5 166	5 166
2202	Sagvåg/Litlabø barnehage	7 282	7 227	6 706	6 706	6 706	6 706
2203	Skogatufto barnehage	9 082	7 712	6 530	6 530	6 530	6 530
2205	Trodlahaugen barnehage	5 512	6 035	5 900	5 900	5 900	5 900
2208	Tjødnalio barnehage	5 024	5 295	5 434	5 434	5 434	5 434
2301	Stord sjukeheim	100 431	102 638	103 953	104 063	104 063	104 063
2303	Aktivitet/rehabilitering	33 216	26 975	27 418	27 553	27 553	27 553
2320	Eining for Habilitering	65 189	68 758	72 223	72 528	72 528	72 528
2340	Heimebaserte tenester	64 980	65 090	64 624	64 624	64 624	64 624
2341	Bilar heimebaserte tenester	1 627	1 459	1 496	1 496	1 496	1 496
2410	Legeteneste	20 854	14 300	14 277	14 167	14 167	14 167
2411	Sunnhordland interkommunale legevakt	–	16 169	15 327	16 143	16 143	16 143
2510	Eining for psykisk helse og rus	17 408	29 301	28 853	28 853	28 853	28 853
2511	Førebyggande tenester oppvekst	25 094	30 293	29 028	28 865	28 865	28 865
2515	NAV kommune	42 088	43 223	47 855	46 629	46 629	46 629
2520	Barnevern Stord	32 599	32 532	36 972	36 972	36 972	36 972
2660	Tildelingskontoret	16 517	16 086	14 856	14 856	14 856	14 856
2661	Tildelingskontoret – fordeling	13 359	14 395	16 315	16 315	16 315	16 315
3099	RHO-komité – Tilleggs/nye løyvingar	–	-958	2 183	8 160	14 160	20 160
3110	Kulturhus kino/kulturtenester	15 107	14 515	13 208	13 013	13 013	13 013
3120	Bibliotek inkl.filialer	3 662	3 865	3 989	3 989	3 989	3 989
3140	Stord kulturskule	7 086	6 853	7 283	7 283	7 283	7 283
3210	RBO – regulering/byggesak/oppmåling	474	685	301	-1 761	-419	-419
3220	Stord kommunalteknikk	-31 273	-39 965	-48 482	-56 734	-62 604	-70 520
3230	Stord kommunale eigedom	24 016	36 359	32 274	33 274	33 274	33 274
3240	Stord brann og redning	11 236	11 536	11 984	12 067	12 067	12 067
3250	Veg, trafikk og parkering	8 904	8 954	9 602	9 602	9 602	9 602
4099	NMK-komité – Tilleggs/nye løyvingar	–	1 517	625	625	625	625
4120	Landbruk	1 782	1 920	1 822	1 822	1 822	1 822
4150	Næring	1 905	1 607	1 567	1 567	1 567	1 567
8130	Innkjøpskontor interkommunalt	–	5	15	15	15	15
8350	Stord kommunale Kino	-480	-263	-364	-364	-364	-364

Netto ramme formannskap, per ansvar og teneste (heile 1000)


Teneste	Netto ramme komitévis	Rekneskap 2016	Rev. budsjett 2017	Budsjett 2018	Budsjett 2019	Budsjett 2020	Budsjett 2021
8000	Skatt	-488 717	-507 702	-541 652	-560 800	-573 721	-589 324
8400	Rammetilskot	-442 341	-449 750	-454 153	-459 062	-469 910	-482 611
8001	Eigedomsskatt	-39 791	-39 681	-41 300	-41 300	-41 300	-41 300
2851	Asylmottak (vertskommunetilskot)	-2 653	-3 000	-3 033	-3 033	-3 033	-3 033
8401	Statlege investeringstilskot	-5 176	-4 543	-3 496	-3 394	-3 290	-3 187
8500	Integreringstilskot (flyktningar)	-29 295	-36 028	-32 698	-21 679	-10 069	-2 140
1 000	Sum frie disponible inntekter	-1 007 973	-1 040 704	-1 076 332	-1 089 268	-1 101 323	-1 121 595
1800	Fellesutgifter	112	150	150	150	150	150
2540	Helse- og omsorgstenester i heimen	150	150	150	150	150	150
2830	Tilskot/formidlingslån Husbanken	-642	-375	-500	-500	-500	-500
8700	Renter, avdrag, gebyrer	74 513	81 037	92 473	108 600	123 103	144 605
8800	Interne finansieringstransaksjonar	-1 476	–	–	–	–	–
8990	Meir/mindre forbruk	35 109	35 721	37 124	37 114	37 348	37 324
1 000	Skatt, rammetilskot, renter	-900 207	-924 021	-946 935	-943 754	-941 072	-939 866
3900	Kyrkjeleg administrasjon	5 682	5 824	5 824	5 824	5 824	5 824
3930	Kyrkjegardar, drift og vedlikehald	2 393	2 445	2 445	2 445	2 445	2 445
1 050	Kyrkjeleg fellesråd	8 075	8 269	8 269	8 269	8 269	8 269
9999	Stillingsgruppa	–	-2 000	-2 000	-2 000	-2 000	-2 000
9999	Trepartsamarbeid	–	-2 750	-4 700	-7 200	-9 700	-9 700
1 098	Stillingsgruppa, trepartsamarbeid	–	-4 750	-6 700	-9 200	-11 700	-11 700
1000	Folkevalde,politisk komitè/utval	–	2 951	3 079	3 079	3 079	3 079
1001	Stortings, fylke- og kommuneval	–	425	–	425	–	425
1002	Stønad politiske parti	–	77	77	77	77	77
1100	Revisjon og kontroll	–	966	993	993	993	993
1801	Rådet for funksjonshemma	–	18	18	18	18	18
1804	Eldreråd	–	45	45	45	45	45
3010	Plansaksbehandling	224	–	–	–	–	–
3303	Avgiftsparkering	-83	–	–	–	–	–
9999	Tilleggsløyving	–	70	100	100	100	100
1 099	Politisk styring	141	4 552	4 312	4 737	4 312	4 737
1201	Strategisk leiing	7 135	7 901	8 102	8 102	8 102	8 102
1803	Sivilforsvar	79	88	88	88	88	88
3010	Plansaksbehandling	–	500	500	500	500	500
3390	Beredskap mot brann og ulukker	219	296	309	309	309	309
3800	Idrett	200	350	350	350	350	350
3850	Andre kulturaktivitetar	50	50	50	50	50	50
1 110	Rådmannen si leiargruppe	7 683	9 185	9 399	9 399	9 399	9 399
1000	Folkevalde,politisk komitè/utval	3 249	–	–	–	–	–
1001	Stortings, fylke- og kommuneval	3	–	–	–	–	–
1002	Stønad politiske parti	74	–	–	–	–	–
1100	Revisjon og kontroll	843	–	–	–	–	–
1200	Administrasjon	4 623	6 065	6 554	6 854	6 854	6 854
1300	Administrasjonslokale	676	287	292	292	292	292
1801	Rådet for funksjonshemma	20	–	–	–	–	–
1804	Eldreråd	42	–	–	–	–	–
2427	Bevilgning og skjenkekontroll	–	-86	-84	-84	-84	-84
2850	Tenester utanfor ordinær komm.ansvarsområde	89	20	–	–	–	–
3300	Samferdselsbedrifter/transporttiltak	20	–	–	–	–	–
3303	Avgiftsparkering	–	80	–	–	–	–
3920	Tilskot til trus- og livssynssamfunn	–	565	565	565	565	565
1 120	Fellestenester	9 639	6 931	7 327	7 627	7 627	7 627
1200	Administrasjon	7 182	7 916	7 146	7 069	7 069	7 069
1300	Administrasjonslokale	68	48	–	–	–	–
2830	Tilskot/formidlingslån Husbanken	119	25	–	–	–	–
1 130	Løn og personal	7 369	7 989	7 146	7 069	7 069	7 069
1200	Administrasjon	7 815	9 816	10 241	10 251	10 261	10 271
2830	Tilskot/formidlingslån Husbanken	–	–	25	25	25	25
1 140	Økonomi, rekneskap og skatt	7 815	9 816	10 266	10 276	10 286	10 296
1200	Administrasjon	5 212	5 392	5 460	5 420	5 460	5 420
1202	Kantine	312	269	336	336	336	336
1300	Administrasjonslokale	92	97	97	97	97	97
1700	Berekna premieavvik	-11 796	-21 590	-37 607	-38 340	-38 026	-37 959
1710	Tidlegare års premieavvik	10 404	11 979	12 865	12 961	13 166	13 413
1720	Pensjon	272	–	–	–	–	–
1730	Premiefond	-13 632	-12 362	-4 016	-4 016	-4 016	-4 016
1800	Fellesutgifter )	16	–	–	–	–	–
1900	Intern serviceeining – felles	–	-1 776	-6 600	-6 600	-6 600	-6 600
9999	Lønsavsetjingspost	–	1 658	17 757	19 832	18 034	18 034
1 141	Personalføremål – felles	-9 120	-16 333	-11 708	-10 310	-11 549	-11 275
1200	Administrasjon	86	388	399	399	399	399
9999	Tilleggsløyving	4 202	5 395	6 292	6 292	6 292	6 292
1 142	Lærlingeordning	4 288	5 783	6 691	6 691	6 691	6 691
1200	Administrasjon	4 909	5 277	6 072	6 272	6 272	6 272
3010	Plansaksbehandling	1 069	1 047	973	973	973	973
3600	Natur- og friluftsliv	–	–	–	–	–	–
3602	Friluftsområde	-7	–	–	–	–	–
3800	Idrett	–	13	–	–	–	–
1 150	Utviklingsgruppa	5 971	6 337	7 045	7 245	7 245	7 245
1202	Kantine	–	-97	-97	-97	-97	-97
1207	Drift felles IT-system	6 890	6 196	5 929	5 929	5 929	5 929
1300	Administrasjonslokale	48	33	34	34	34	34
1 170	IKT – IT/Telefoni	6 938	6 132	5 866	5 866	5 866	5 866
1204	Innkjøp	–	-85	-75	-75	-75	-75
1300	Administrasjonslokale	–	90	90	90	90	90
8 130	Innkjøpskontor interkommunal	–	5	15	15	15	15
	Sum Formannskap	-851 408	-880 105	-899 007	-896 070	-897 542	-895 627

Netto ramme OOU komité, per ansvar og teneste

Teneste	Netto ramme komitévis	Rekneskap 2016	Rev. budsjett 2017	Budsjett 2018	Budsjett 2019	Budsjett 2020	Budsjett 2021
2010	Førskule (basis/barnehage)	-338	162	329	329	329	329
2011	Private barnehagar-basistilbod	119 740	116 856	128 567	128 567	128 567	128 567
2020	Grunnskule	2 853	5 232	5 756	6 256	6 256	6 256
2110	Styrka tilbod førskulebarn	2 220	3 372	4 253	4 253	4 253	4 253
2112	Spes.ped.hjelp førskuleborn	2 633	2 455	3 000	3 000	3 000	3 000
2132	Anna vaksenopplæring	7	–	–	–	–	–
2150	Skulefritidsordning	–	–	–	–	–	–
2330	Førebyggjande arbeid helse og sosial	72	–	–	–	–	–
1 150	Utviklingsgruppa	127 187	128 077	141 905	142 405	142 405	142 405
2020	Grunnskule (leige elevmaskinar)	2 602	2 474	2 481	2 481	2 481	2 481
1 170	IKT – IT/Telefoni	2 602	2 474	2 481	2 481	2 481	2 481
2020	Grunnskule	-1 190	-4 552	87 988	87 988	87 988	87 988
2150	Skulefritidsordning	–	264	-268	-268	-268	-268
2151	Skulefritidsordning – funksjonshemma	–	881	3 091	3 091	3 091	3 091
2220	Skulelokale	–	108	252	252	252	252
2230	Skuleskyss	–	121	2 230	2 140	2 140	2 140
2 100	Skuleløyving haust	-1 190	-3 178	93 293	93 203	93 203	93 203
2010	Førskule (basis/barnehage)	–	–	937	937	937	937
2020	Grunnskule	–	–	1 366	1 366	1 366	1 366
9999	Tilleggsløyving	–	–	-2 303	-2 303	-2 303	-2 303
2 101	Vikarpool OOU	–	–	–	–	–	–
2020	Grunnskule	20 162	21 143	11 969	11 969	11 969	11 969
2150	Skulefritidsordning	3	-106	44	44	44	44
2151	Skulefritidsordning – funksjonshemma	454	348	224	224	224	224
2220	Skulelokale	1 034	443	443	443	443	443
2230	Skuleskyss	258	233	39	39	39	39
2 103	Hystad skule	21 911	22 061	12 719	12 719	12 719	12 719
2020	Grunnskule	27 234	29 467	15 032	15 032	15 032	15 032
2150	Skulefritidsordning	-1	-36	50	50	50	50
2151	Skulefritidsordning – funksjonshemma	421	523	188	188	188	188
2220	Skulelokale	791	289	289	289	289	289
2230	Skuleskyss	448	454	276	276	276	276
2730	Arbeidsrettede tiltak i kommunal regi	-63	-58	-58	-58	-58	-58
2 104	Langeland skule	28 830	30 639	15 777	15 777	15 777	15 777
2020	Grunnskule	23 450	26 599	14 449	14 449	14 449	14 449
2150	Skulefritidsordning	–	-140	-6	-6	-6	-6
2151	Skulefritidsordning – funksjonshemma	201	122	756	756	756	756
2220	Skulelokale	918	645	501	501	501	501
2230	Skuleskyss	56	51	36	36	36	36
2 105	Leirvik skule	24 625	27 277	15 736	15 736	15 736	15 736
2020	Grunnskule	8 482	9 294	5 574	5 574	5 574	5 574
2150	Skulefritidsordning	–	-87	-27	-27	-27	-27
2151	Skulefritidsordning – funksjonshemma	416	496	649	649	649	649
2220	Skulelokale	432	225	214	214	214	214
2230	Skuleskyss	74	70	42	42	42	42
2 106	Litlabø skule	9 404	9 998	6 452	6 452	6 452	6 452
2020	Grunnskule	17 673	18 228	10 171	10 171	10 171	10 171
2150	Skulefritidsordning	–	-97	-9	-9	-9	-9
2151	Skulefritidsordning – funksjonshemma	400	384	469	469	469	469
2220	Skulelokale	680	377	377	377	377	377
2230	Skuleskyss	920	908	402	402	402	402
2 107	Rommetveit skule	19 673	19 800	11 410	11 410	11 410	11 410
2020	Grunnskule	13 224	13 820	7 109	7 109	7 109	7 109
2150	Skulefritidsordning	–	191	126	126	126	126
2151	Skulefritidsordning – funksjonshemma	372	184	414	414	414	414
2220	Skulelokale	569	269	269	269	269	269
2230	Skuleskyss	119	115	63	63	63	63
2 108	Sagvåg skule	14 284	14 579	7 981	7 981	7 981	7 981
2020	Grunnskule	19 582	19 663	10 289	10 289	10 289	10 289
2150	Skulefritidsordning	–	4	90	90	90	90
2151	Skulefritidsordning – funksjonshemma	756	582	524	524	524	524
2220	Skulelokale	973	513	513	513	513	513
2230	Skuleskyss	255	203	60	60	60	60
2 109	Tjødnalio skule	21 566	20 965	11 476	11 476	11 476	11 476
2020	Grunnskule	28 936	25 882	14 147	14 147	14 147	14 147
2130	Vaksenopplæring	947	–	–	–	–	–
2131	Vaksenopplæring innvandrarar	3 147	–	–	–	–	–
2132	Anna vaksenopplæring	191	–	–	–	–	–
2220	Skulelokale	1 071	656	656	656	656	656
2230	Skuleskyss	457	376	150	150	150	150
2 120	Stord ungdomsskule	34 749	26 914	14 953	14 953	14 953	14 953
2020	Grunnskule	16 346	14 606	7 719	7 719	7 719	7 719
2220	Skulelokale	791	479	479	479	479	479
2230	Skuleskyss	276	285	150	150	150	150
3810	Komm.idrettsbygg og idrettsanlegg	–	49	49	49	49	49
2 121	Nysæter ungdomsskule	17 413	15 419	8 397	8 397	8 397	8 397
2020	Grunnskule	18 093	16 776	9 945	9 945	9 945	9 945
2220	Skulelokale	1 056	563	604	604	604	604
2230	Skuleskyss	382	428	180	180	180	180
2 122	Nordbygda ungdomsskule	19 531	17 767	10 729	10 729	10 729	10 729
2130	Vaksenopplæring	156	1 827	3 285	3 285	3 285	3 285
2131	Vaksenopplæring innvandrarar	505	2 317	285	285	285	285
2132	Anna vaksenopplæring	69	688	759	759	759	759
2 123	Vaksenopplæring	730	4 832	4 329	4 329	4 329	4 329
2010	Førskule (basis/barnehage)	–	61	-850	-850	-850	-850
2112	Spes.ped.hjelp førskuleborn	–	563	567	567	567	567
2 200	Barnehage felles	–	624	-283	-283	-283	-283
2010	Førskule (basis/barnehage)	4 597	4 735	5 062	5 062	5 062	5 062
2110	Styrka tilbod førskulebarn	–	30	–	–	–	–
2112	Spes.ped.hjelp førskuleborn	–	–	–	–	–	–
2210	Førskulelokale og skyss	219	76	76	76	76	76
2730	Arbeidsrettede tiltak i kommunal regi	28	28	28	28	28	28
2 201	Furuly barnehage	4 844	4 869	5 166	5 166	5 166	5 166
2010	Førskule (basis/barnehage)	6 357	6 504	6 164	6 164	6 164	6 164
2110	Styrka tilbod førskulebarn	188	280	103	103	103	103
2112	Spes.ped.hjelp førskuleborn	379	254	250	250	250	250
2210	Førskulelokale og skyss	358	189	189	189	189	189
2 202	Sagvåg/Litlabø barnehage	7 282	7 227	6 706	6 706	6 706	6 706
2010	Førskule (basis/barnehage)	7 545	6 876	5 791	5 791	5 791	5 791
2110	Styrka tilbod førskulebarn	127	67	1	1	1	1
2112	Spes.ped.hjelp førskuleborn	1 032	630	599	599	599	599
2210	Førskulelokale og skyss	378	139	139	139	139	139
2 203	Skogatufto barnehage	9 082	7 712	6 530	6 530	6 530	6 530
2010	Førskule (basis/barnehage)	5 069	5 385	5 256	5 256	5 256	5 256
2110	Styrka tilbod førskulebarn	33	30	–	–	–	–
2112	Spes.ped.hjelp førskuleborn	187	548	572	572	572	572
2210	Førskulelokale og skyss	223	72	72	72	72	72
2 205	Trodlahaugen barnehage	5 512	6 035	5 900	5 900	5 900	5 900
2010	Førskule (basis/barnehage)	4 428	4 758	5 075	5 075	5 075	5 075
2110	Styrka tilbod førskulebarn	61	456	–	–	–	–
2112	Spes.ped.hjelp førskuleborn	288	-1	278	278	278	278
2210	Førskulelokale og skyss	246	81	81	81	81	81
2 208	Tjødnalio barnehage	5 023	5 294	5 434	5 434	5 434	5 434
1805	Barne- og undomsråd	37	129	130	130	130	130
2021	PPT-teneste grunnskule	6 879	7 199	6 970	6 740	6 740	6 740
2112	Spes.ped.hjelp førskuleborn	3 759	4 226	3 585	3 585	3 585	3 585
2320	Førebyggj.skule- og helsest.teneste	11 644	13 759	13 829	13 829	13 829	13 829
2321	Jordmorteneste	748	674	771	771	771	771
2322	Helsestasjon for ungdom	540	909	247	247	247	247
2323	Vaksinasjon	-178	-410	-405	-405	-405	-405
2324	Ungdomsteam	–	1 790	1 983	1 983	1 983	1 983
2335	Utekontakten	525	–	–	–	–	–
2336	Førebyggjande arbeid barn/unge SLT	222	1 070	971	1 038	1 038	1 038
2424	Krisesenter	918	947	947	947	947	947
2 511	Sosial og førebyggjande, oppvekst	25 094	30 293	29 028	28 865	28 865	28 865
2440	Barnevernteneste	9 555	10 606	10 592	10 592	10 592	10 592
2510	Barneverntiltak i familien	2 884	3 568	3 700	3 700	3 700	3 700
2520	Barneverntiltak utafor familien	20 160	18 684	22 995	22 995	22 995	22 995
2900	Interkommunalt samarbeid	–	-33	-314	-314	-314	-314
8500	Generelt tilskot flyktningar	–	-293	–	–	–	–
2 520	Barnevern Stord	32 599	32 532	36 973	36 973	36 973	36 973
2010	Førskule (basis/barnehage)	212	65	–	–	–	–
2 660	Tildelingskontoret	212	65	–	–	–	–
2020	Kulturell skulesekk	78	78	78	78	78	78
2312	Fritidsklubbar	1 250	1 316	1 000	545	545	545
3 110	Kulturhus kino/kulturtenester	1 328	1 394	1 078	623	623	623
3830	Kulturskule	7 086	6 853	7 283	7 283	7 283	7 283
3 140	Stord kulturskule	7 086	6 853	7 283	7 283	7 283	7 283
	Sum OOU	439 377	440 522	461 453	461 245	461 245	461 245

Netto ramme NMK komité, per ansvar og teneste

Teneste	Netto ramme komitévis	Rekneskap 2016	Rev. budsjett 2017	Budsjett 2018	Budsjett 2019	Budsjett 2020	Budsjett 2021
1900	Intern serviceeining (felles)	–	761	761	761	761	761
2340	Hagerupshuset, Kulturelle spaserstokken	174	102	102	102	102	102
2343	Frivillighetssentralen	380	722	726	726	726	726
2347	Støttekontakt	4 996	5 374	5 207	5 207	5 207	5 207
2730	Arbeidsrettede tiltak i kommunal regi	233	254	251	251	251	251
3202	Kiosk Kulturhuset	-148	-147	-224	-224	-224	-224
3602	Friluftsområde	308	320	325	325	325	325
3750	Museer og off.samling	621	620	110	110	110	110
3770	Kunstformidling	107	183	135	135	135	135
3771	Song og musikk	265	25	25	25	25	25
3772	Scenekunst	181	76	295	295	295	295
3773	Falturiltu	100	100	100	100	100	100
3800	Idrett	240	–	–	–	–	–
3810	Symjehall	583	4	-98	-98	-98	-98
3850	Andre kulturaktivitetar	1 142	1 120	1 329	1 504	1 504	1 504
3852	Bygdebøker, kulturvern	89	236	189	189	189	189
3860	Kommunale kulturbygg	4 508	3 371	2 896	2 981	2 981	2 981
3 110	Kulturhus kino/kulturtenester	13 779	13 121	12 129	12 389	12 389	12 389
3700	Bibliotek	3 487	3 712	3 833	3 833	3 833	3 833
3860	Kommunale kulturbygg, straum	184	153	156	156	156	156
8700	Renter, utbyte og lån	-9	–	–	–	–	–
3 120	Bibliotek inkl.filialer	3 662	3 865	3 989	3 989	3 989	3 989
3010	Plansaksbehandling	386	158	524	524	524	524
3020	Byggjesaksbehandling og eierseksjonering	-718	-8	-878	-3 140	-1 799	-1 799
3030	Kart og oppmåling	806	535	656	856	856	856
3 210	RBO – regulering/byggesak/oppmåling	474	685	302	-1 760	-419	-419
1909	Prosjektadministrasjon	–	49	2	2	2	2
3400	Produksjon av vatn	9 200	7 117	9 611	10 018	10 416	10 838
3450	Distribusjon av vatn, leidningsnett	-25 485	-26 308	-33 359	-38 169	-41 269	-45 387
3500	Renseanlegg og utløp	8 047	-70	1 124	854	3 388	7 096
3530	Avløpsnett/ innsamling avløpsvatn	-22 574	-19 992	-25 395	-28 966	-34 681	-42 529
3540	Tøming slamavskiljarar	-18	-304	-16	-18	-21	-549
3550	Innsamling avfall/ SIM	-443	-457	-449	-456	-440	9
3 220	Stord kommunalteknikk	-31 273	-39 965	-48 482	-56 735	-62 605	-70 520
1210	Forvaltningsutgifter i eigedomsforvaltning	6 633	9 739	6 241	6 241	6 241	6 241
1300	Administrasjonslokale	3 252	2 762	851	1 851	1 851	1 851
1803	Sivilforsvar	67	85	87	87	87	87
1900	Intern serviceeining – felles	558	11 003	9 433	9 433	9 433	9 433
1905	Reinhaldstenester	–	15 070	15 924	15 924	15 924	15 924
1909	Prosjektadministrasjon	–	-3 910	–	–	–	–
2210	Førskulelokale og skyss	3 637	230	222	222	222	222
2220	Skulelokale	6 930	7 434	7 349	7 349	7 349	7 349
2340	Aktivisering eldre	129	395	102	102	102	102
2411	Legevakt; interkommunalt legevakt	–	-801	-845	-845	-845	-845
2420	Sosial rådgjeving og rettleiing	1 332	1 104	980	980	980	980
2424	Krisesenter	-21	-119	-125	-125	-125	-125
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	183	174	235	235	235	235
2610	Institusjonslokale	4 523	336	-379	-379	-379	-379
2650	Kommunalt disponert bustader	-7 166	-7 953	-7 678	-7 678	-7 678	-7 678
2654	Utleige areal/grunn	-216	-53	-62	-62	-62	-62
2850	Tenester utanfor ordinær komm.ansvarsområde	–	–	–	–	–	–
3200	Kommunal næringsverksemnd	-286	-306	-330	-330	-330	-330
3251	Næringsområde	9	14	14	14	14	14
3254	Næringsbygg	-160	-326	-42	-42	-42	-42
3301	Flyplass	-978	-975	-1 015	-1 015	-1 015	-1 015
3350	Rekreasjon i tettsted	-45	-69	16	16	16	16
3352	Grøntanlegg	2 187	2 604	2 417	2 417	2 417	2 417
3390	Beredskap mot brann og andre ulukker	265	14	14	14	14	14
3602	Friluftsområde	37	30	53	53	53	53
3810	Komm. Idrettsbygg og idrettsanlegg	2 167	-950	-1 397	-1 397	-1 397	-1 397
3860	Kommunale kulturbygg	979	365	209	209	209	209
9999	Tilleggsløyving	–	462	–	–	–	–
3 230	Stord kommunale eigedom	24 016	36 359	32 274	33 274	33 274	33 274
3380	Førebygging brann,andre ulukker,feiing	-813	-578	-401	-318	-318	-318
3390	Beredskap mot brann og ulukker	3 034	3 204	3 227	3 227	3 227	3 227
3391	Vakt og utrykning brann	8 965	8 910	9 158	9 158	9 158	9 158
8700	Renter, utbyte og lån	51	–	–	–	–	–
3 240	Feiing og brannberedskap	11 237	11 536	11 984	12 067	12 067	12 067
3303	Avgiftsparkering	-79	295	560	560	560	560
3320	Kommunale vegar	4 019	4 010	3 731	3 731	3 731	3 731
3324	Veglys	3 337	3 172	3 743	3 743	3 743	3 743
3325	Kommunale veg, miljø- og trafikksikring	332	388	268	268	268	268
3327	Skilting	45	–	–	–	–	–
3328	Vinterdrift	1 398	1 274	1 459	1 459	1 459	1 459
3351	Leirvik torg	-148	-185	-160	-160	-160	-160
3 250	Veg, trafikk og parkering	8 904	8 954	9 601	9 601	9 601	9 601
8990	Meir/mindre forbruk	–	1 190	–	–	–	–
9999	Tilleggsløyving	–	327	625	625	625	625
4 099	NMK-komité tilleggs/ nye løyvingar	–	1 517	625	625	625	625
3290	Landbr.forvaltn/landbr.bassert næringsutvikling	1 779	1 920	1 822	1 822	1 822	1 822
3603	Viltfond	2	–	–	–	–	–
4 120	Landbruk	1 781	1 920	1 822	1 822	1 822	1 822
3250	Tilrettel./bistand næringslivet	1 301	1 379	1 338	1 338	1 338	1 338
3255	Reiselivsnæring	225	228	228	228	228	228
3301	Flyplass	395	–	–	–	–	–
3600	Natur- og friluftsliv	-16	–	–	–	–	–
4 150	Næring	1 905	1 607	1 566	1 566	1 566	1 566
3730	Kommunal kino	-750	-533	-633	-633	-633	-633
3860	Kommunale kulturbygg kino	270	270	270	270	270	270
8 350	Stord kommunale kino	-480	-263	-363	-363	-363	-363
	SUM NMK	34 005	39 336	25 447	16 475	11 946	4 031

Netto ramme RHO komité, per ansvar og teneste

Teneste	Netto ramme komitévis	Rekneskap 2016	Rev. budsjett 2017	Budsjett 2018	Budsjett 2019	Budsjett 2020	Budsjett 2021
2334	Miljøretta helsevern	1 322	1 498	1 574	1 574	1 574	1 574
2338	Folkehelse	435	530	378	613	613	613
2410	Diagnose, behandling, re-/habilitering	548	581	556	556	556	556
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	47	64	63	63	63	63
2850	Tenester utanfor ordnært komm.ansvarsområde	3	–	–	–	–	–
1 150	Utviklingsgruppa	2 355	2 673	2 571	2 806	2 806	2 806
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	210	205	155	155	155	155
1 170	IKT – IT/Telefoni	210	205	155	155	155	155
2530	Helse- og omsorgstenester i institusjon	61 021	60 798	62 679	62 789	62 789	62 789
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	36 896	40 267	39 728	39 728	39 728	39 728
2610	Institusjonslokale	1 907	1 262	1 257	1 257	1 257	1 257
2650	Kommunalt disponert bustader	603	307	286	286	286	286
2730	Arbeidsretta tiltak i kommunal regi	4	4	4	4	4	4
2 301	Stord sjukeheim	100 431	102 638	103 954	104 064	104 064	104 064
1202	Kantine	-31	-31	-31	-31	-31	-31
1300	Administrasjonslokale	110	–	–	–	–	–
1900	Intern serviceeining (felles)	–	755	755	755	755	755
2339	Frisklivssentral	352	381	284	284	284	284
2346	Transportteneste	1 517	1 505	1 374	1 374	1 374	1 374
2410	Diagnose, behandling, re-/habilitering	1 213	1 324	1 362	1 362	1 362	1 362
2417	Fysio/ergoterapitenester	4 686	5 109	5 056	5 191	5 191	5 191
2418	Heimerehabilitering	537	622	617	617	617	617
2530	Helse- og omsorgstenester i institusjon	16 887	17 407	18 193	18 193	18 193	18 193
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	7 433	–	–	–	–	–
2610	Institusjonslokale	460	–	–	–	–	–
3810	Komm.idrettsbygg og idrettsanlegg	52	-98	-193	-193	-193	-193
2 303	Aktivitet/rehabilitering	33 216	26 974	27 417	27 552	27 552	27 552
2341	Arbeid og aktivitet Habilitering	8 070	8 365	8 524	8 829	8 829	8 829
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	45 481	47 480	48 156	48 156	48 156	48 156
2541	Avlastning i heimen	2 719	2 555	5 327	5 327	5 327	5 327
2542	Avlasting og miljøarbeid (Sævarhagen)	8 691	10 087	9 942	9 942	9 942	9 942
2650	Kommunalt disponerte bustader	228	270	270	270	270	270
2 320	Habilitering	65 189	68 757	72 219	72 524	72 524	72 524
2340	Aktivisering eldre	1 853	2 112	3 180	3 180	3 180	3 180
2418	Heimerehabilitering	238	321	500	500	500	500
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	61 278	60 919	319	319	319	319
2541	Avlastning i heimen	995	1 113	58 109	58 109	58 109	58 109
2544	Brukarstyrt personleg assistent	616	625	1 626	1 626	1 626	1 626
2650	Kommunalt disponert bustader	–	–	891	891	891	891
2 340	Heimebaserte tenester	64 980	65 090	64 625	64 625	64 625	64 625
2340	Aktivisering eldre	74	95	95	95	95	95
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	1 553	1 363	1 401	1 401	1 401	1 401
2 341	Heimebaserte tenester, bilar	1 627	1 458	1 496	1 496	1 496	1 496
9999	Tilleggsløyving	–	–	–	–	–	–
2 342	Vikarpool RHO	–	–	–	–	–	–
2411	Legevakt, kommunalt	6 595	482	519	519	519	519
2413	Legeteneste Heiane	2 959	2 227	2 115	2 005	2 005	2 005
2416	Legeteneste	8 929	9 457	9 508	9 508	9 508	9 508
2417	Fysio-, Ergoterapitenester	1 995	2 134	2 135	2 135	2 135	2 135
2560	Akutthjelp helse -og omsorgtenesten	377	–	–	–	–	–
2 410	Legeteneste	20 855	14 300	14 277	14 167	14 167	14 167
2411	Legevakt, interkommunalt	–	8 568	7 789	8 204	8 204	8 204
2530	Observasjonssenger	–	2 833	647	681	681	681
2560	Øyeblikkelig hjelp	–	3 963	6 300	6 636	6 636	6 636
2610	Institusjonslokale IDA	–	805	591	623	623	623
2 411	Sunnhordland Interkommunale Legevakt	–	16 169	15 327	16 144	16 144	16 144
2335	Utekontakt	1 047	–	–	–	–	–
2336	Førebyggjande arbeid barn/unge	538	–	–	–	–	–
2344	Hamna kontaktsenter	2 723	2 706	2 654	2 654	2 654	2 654
2420	Sosial rådgjeving og rettleiing	30	30	30	30	30	30
2430	Tilbod personer med rusproblem MARIS	3 438	4 843	4 395	4 395	4 395	4 395
2431	Buoppfølging PROBIS	6 880	5 107	4 191	4 191	4 191	4 191
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	16	6 879	6 750	6 750	6 750	6 750
2545	Psykisk helsearbeid	2 381	9 429	10 754	10 754	10 754	10 754
2650	Kommunalt disponerte bustader	354	307	79	79	79	79
2 510	Eining for psykisk helse og rus	17 407	29 301	28 853	28 853	28 853	28 853
2420	Sosial rådgjeving og rettleiing	8 554	7 978	8 361	7 719	7 719	7 719
2422	Flyktningeteneste	6 281	8 137	6 914	6 331	6 331	6 331
2430	Tilbod til personer med rusproblem	665	639	730	730	730	730
2730	Arbeidsrettede tiltak i kommunal regi	3 254	3 678	3 162	3 162	3 162	3 162
2750	Introduksjonsordningen	5 561	7 920	12 400	12 400	12 400	12 400
2760	Kvalifiseringsordningen	3 090	3 080	3 097	3 097	3 097	3 097
2810	Økonomisk sosialhjelp	14 684	11 791	13 191	13 191	13 191	13 191
2 515	NAV kommune	42 089	43 223	47 855	46 630	46 630	46 630
1200	Administrasjon	2 842	1 388	943	943	943	943
1210	Forvaltningsutgifter i eigedomsforvaltning	576	668	–	–	–	–
1900	Intern serviceeining – felles bil	–	362	294	294	294	294
2427	Bevilgning og skjenkekontroll	-243	40	–	–	–	–
2530	Helse- og omsorgstenester i institusjon	4 032	1 200	5 229	5 229	5 229	5 229
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	6 579	6 590	6 682	6 682	6 682	6 682
2650	Kommunalt disponerte bustader	88	59	59	59	59	59
2830	Tilskot/formidlingslån Husbanken	499	507	514	514	514	514
2832	Bistand til etabl. og oppretthald av eigen bustad	–	448	1 135	1 135	1 135	1 135
3920	Trudomssamfunn	545	–	–	–	–	–
2 660	Tildelingskontoret	14 918	11 262	14 856	14 856	14 856	14 856
2349	Trygghetsalarm	-139	-139	-139	-139	-139	-139
2544	Brukarstyrt personleg assistent	12 159	13 138	14 958	14 958	14 958	14 958
2730	Arbeidsretta tiltak i kommunal regi	1 339	1 396	1 496	1 496	1 496	1 496
2 661	Tildelingskontoret – fordeling	13 359	14 395	16 315	16 315	16 315	16 315
2340	Aktivisering eldre	–	–	-500	-500	-500	-500
2422	Flyktningeteneste	–	–	23	–	–	–
2540	Helse- og omsorgstenester til heimebuande	–	-1 017	3 060	3 060	3 060	3 060
9999	Tilleggsløyving (Hjertestarter)	–	60	-400	5 600	11 600	17 600
3 099	RHO-komité tilleggs/ nye løyvingar	–	-957	2 183	8 160	14 160	20 160
	SUM RHO	376 636	395 488	412 103	418 347	424 347	430 347

Budsjettskjema 2A Investering

		Rekneskap 2016	Opphavleg budsjett 2017	Revidert budsjett 2017	Budsjett 2018	Budsjett 2019	Budsjett 2020	Budsjett 2021
1	Investering i anleggsmidlar	308 607 014	425 146 600	633 712 256	405 215 000	387 120 000	447 335 000	231 495 000
2	Utlån og forskotteringar	42 490 298	30 950 000	39 503 228	30 000 000	30 000 000	30 000 000	30 000 000
3	Kjøp av aksjar og andelar	3 123 973	3 350 000	3 350 000	3 700 000	3 700 000	3 700 000	3 700 000
4	Avdrag på lån	62 906 910	12 300 000	22 300 000	13 200 000	14 100 000	15 000 000	15 000 000
5	Dekning av tidlegare års udekka	–	–	–	–	–	–	–
6	Avsetningar	15 821 597	–	–	49 700 000	–	–	–
7	Årets finansieringsbehov	432 949 792	471 746 600	698 865 485	501 815 000	434 920 000	496 035 000	280 195 000
8	Finansiert slik:
9	Bruk av lånemidlar	-333 354 966	-373 105 000	-496 371 820	-370 641 000	-258 385 000	-392 140 000	-217 820 000
10	Inntekter fra sal av anleggsmidlar	-5 754 934	–	–	–	–	–	–
11	Tilskot til investeringar	-6 643 000	-2 300 000	-2 945 229	-5 000 000	–	–	–
12	Kompensasjon for meirverdiavgift	-37 857 425	-46 040 000	-77 043 881	-45 599 000	-40 935 000	-51 895 000	-10 375 000
13	Mottekne avdrag på utlån og refusjonar	-41 712 493	-12 301 600	-33 180 600	-43 575 000	-98 600 000	-15 000 000	-15 000 000
14	Andre inntekter	-1 299 126	–	–	–	–	–	–
15	Sum ekstern finansiering	-426 621 943	-433 746 600	-609 541 530	-464 815 000	-397 920 000	-459 035 000	-243 195 000
16	Overført frå driftsrekneskapen	-6 239	–	-122 102	–	–	–	–
17	Bruk av tidlegare års udisponert	–	–	–	–	–	–	–
18	Bruk av avsetningar	-6 321 610	-38 000 000	-89 201 853	-37 000 000	-37 000 000	-37 000 000	-37 000 000
19	Sum finansiering	-432 949 792	-471 746 600	-698 865 485	-501 815 000	-434 920 000	-496 035 000	-280 195 000
20	Udekka/udisponert = 0	–	–	–	–	–	–	–

Hovudoversikt investering

	Rekneskap 2016	Opphavleg budsjett 2017	Revidert budsjett 2017	Budsjett 2018	Budsjett 2019	Budsjett 2020	Budsjett 2021
Sal av driftsmidlar og fast eigedom	-5 754 934	–	–	–	–	–	–
Andre salsinntekter	-1 299 126	–	–	–	–	–	–
Overføring med krav til motyting	-22 211 727	-1 600	-15 580 600	-30 375 000	-84 500 000	–	–
Kompensasjon for meirverdiavgift	-37 857 425	-46 040 000	-77 043 881	-45 599 000	-40 935 000	-51 895 000	-10 375 000
Statlige overføringar	–	-900 000	-1 545 229				–
Andre overføringar	-6 643 000	-1 400 000	-1 400 000	-5 000 000	–	–	–
Renteinntekter og utbytte	-798	–	–	–	–	–	–
Sum inntekter	-73 767 010	-48 341 600	-95 569 710	-80 974 000	-125 435 000	-51 895 000	-10 375 000
Lønsutgifter	–	100 000	100 000	–	–	–	–
Sosiale utgifter	-1	–	–	–	–	–	–
Kjøp av varer og tenester i komm. eigenproduksjon	264 059 042	375 351 600	547 439 118	355 360 432	342 291 466	390 331 298	219 051 130
Kjøp av varer og tenester som erstattar eigenproduksjon	–	–	–	–	–	–	–
Overføringar	44 547 973	49 695 000	86 173 138	47 298 745	42 634 804	54 088 812	12 074 820
Renteutgifter og omkostningar	1 084 452	–	–	2 555 823	2 193 730	2 914 890	369 050
Fordelte utgifter	–	–	–	–	–	–	–
Sum utgifter	309 691 466	425 146 600	633 712 256	405 215 000	387 120 000	447 335 000	231 495 000
Avdrag på lån	61 822 458	12 300 000	22 300 000	13 200 000	14 100 000	15 000 000	15 000 000
Utlån	42 490 298	30 950 000	39 503 228	30 000 000	30 000 000	30 000 000	30 000 000
Kjøp av aksjar og andelar	3 123 973	3 350 000	3 350 000	3 700 000	3 700 000	3 700 000	3 700 000
Dekning av tidlegare års udekka	–	–	–	–	–	–	–
Avsett til ubundne investeringsfond	6 613 564	–	–	49 700 000	–	–	–
Avsett til bundne fond	9 208 033	–	–	–	–	–	–
Avsett til likviditetsreserve	–	–	–	–	–	–	–
Sum finanstransaksjoner	123 258 326	46 600 000	65 153 228	96 600 000	47 800 000	48 700 000	48 700 000
Finansieringsbehov	359 182 783	423 405 000	603 295 775	420 841 000	309 485 000	444 140 000	269 820 000
Bruk av lån	-333 354 966	-373 105 000	-496 371 820	-370 641 000	-258 385 000	-392 140 000	-217 820 000
Sal av aksjer og andeler	–	–	–	–	–	–	–
Mottatte avdrag på utlån	-19 499 967	-12 300 000	-17 600 000	-13 200 000	-14 100 000	-15 000 000	-15 000 000
Overført fra driftsregnskapet	-6 239	–	-122 102	–	–	–	–
Bruk av tidligere års overskudd	–	–	–	–	–	–	–
Bruk av disposisjonsfond	–	-38 000 000	-79 850 000	–	–	–	–
Bruk av bundne driftsfond	-27 176	–	–	-37 000 000	-37 000 000	-37 000 000	-37 000 000
Bruk av ubundne investeringsfond	-4 434 279	–	–	–	–	–	–
Bruk av bundne investeringsfond	-1 860 155	–	-9 351 853	–	–	–	–
Sum finansiering	-359 182 783	-423 405 000	-603 295 775	-420 841 000	-309 485 000	-444 140 000	-269 820 000
Udekket / udisponert	–	–	–	–	–	–	–

Spesifikasjon investering

	RAMMEOMRÅDE 1 – FORMANNSKAPET (1000 kr)
Teneste	Administrasjon og fellesfunksjonar	2018-2027	2018-2021	2 018	2 019	2 020	2 021	2 022	2 023	2 024	2 025	2 026	2 027
1 207	Datautstyr felles IT system	34 450	13 780	3 445	3 445	3 445	3 445	3 445	3 445	3 445	3 445	3 445	3 445
1 720	Eigenkapitaltilskot KLP	37 000	14 800	3 700	3 700	3 700	3 700	3 700	3 700	3 700	3 700	3 700	3 700
	Sum adm. og fellesfunksjonar	71 450	28 580	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145

	Kyrkje
3 930	Gravplass Frugarden – prosesjonsveg	12 000	12 000		6000	6 000
3 930	Gravplass Frugarden trinn 2	10 000	–								10 000
3 930	Regulering/prosjektering av kyrkjelydshus	500	500			500
3 930	Stord kyrkjelege fellesråd, utstyr	2 000	800	200	200	200	200	200	200	200	200	200	200
3 930	Stord kyrkjelege fellesråd, rehabilitering av kyrkjene	15 000	6 000	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500
	Sum kyrkje	39 500	19 300	1 700	7 700	8 200	1 700	1 700	1 700	1 700	11 700	1 700	1 700
	Sum rammeområde 1	110 950	47 880	8 845	14 845	15 345	8 845	8 845	8 845	8 845	18 845	8 845	8 845

RAMMEOMRÅDE 2 – OOU-KOMITÉ: GRUNNSKULE, BARNEHAGE, KULTURSKULE (1000 kr)

Teneste	Grunnskule	2018-2027	2018-2021	2 018	2 019	2 020	2 021	2 022	2 023	2 024	2 025	2 026	2 027
2 220	Leirvik skule ombygging/grupperom	10 000	10 000			1 000	9 000
2 220	Hystad skule, ventilasjon adm.del	4 200	4 200		4 200
2 220	Nysæter ungdomsskule/fleirbrukshall	199 000	199 000	4 000	49 000	146 000
2 220	Litlabø skule	6 000	6 000				6 000
2 220	Tjødnalio skule	6 000	6 000				6 000
2 220	Rommetveit skule	3 000	–					3 000
2 020	Utstyr skule	10 000	4 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
	Sum grunnskule	238 200	229 200	5 000	54 200	148 000	22 000	4 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000

	Barnehage
2 010	Utstyr barnehager	5 000	2 000	500	500	500	500	500	500	500	500	500	500
2 210	Ny barnehage Tjødnalio	58 400	58 400		1 000	57 400
	Sum barnehage	63 400	60 400	500	1 500	57 900	500	500	500	500	500	500	500

	Førebyggjande helse oppvekst
2 511	Oppgradering IKT utstyr, medisinsk mteriell (Helsestasjon og PPT)	1 200	1 200	600	600
	Sum førebyggjande helse oppvekst	1 200	1 200	600	600	–	–	–	–	–	–	–	–


	Barnevern
2 440	Mobilt barnevern (delast med Bømlo og Fitjar)	500	500	500
	Sum barnevern	500	500	500	–	–	–	–	–	–	–	–	–

	Kulturskule
3 830	Musikkutstyr	2 000	800	200	200	200	200	200	200	200	200	200	200
	Sum kulturskule	2 000	800	200	200	200	200	200	200	200	200	200	200

	Sum rammeområde 2	305 300	292 100	6 800	56 500	206 100	22 700	4 700	1 700	1 700	1 700	1 700	1 700

RAMMEOMRÅDE 3 – NMK-KOMITÉ: KULTUR, RBO, KOMMUNAL TEKNIKK, STORD KOMMUNALE EIGEDOM, VTP, KINO, BIBLIOTEK (1000 kr)

	Kultur og idrett	2018-2027	2018-2021	2 018	2 019	2 020	2 021	2 022	2 023	2 024	2 025	2 026	2 027
3 860	Kulturhuset, rehabiliteringsplan	500	200	100		100		100		100		100
3 810	Vikahaugane, rehabiliteringsplan	6 500	3 500	2 000	500	500	500	500	500	500	500	500	500
3 810	Rackethall	14 000	14 000		1 000	13 000
3 810	Fotballbane ved Hystad skule	3 000	3 000			3 000						0
3 810	Ballplassar/nærmiljø	5 000	2 000	500	500	500	500	500	500	500	500	500	500
3 602	Park/friluftareal/turstiar	5 400	2 400	650	750	500	500	500	500	500	500	500	500
3 860	Utstyr Kulturhuset	11 000	4 400	1 100	1 100	1 100	1 100	1 100	1 100	1 100	1 100	1 100	1 100
3 700	Utstyr Bibliotek	2 000	800	200	200	200	200	200	200	200	200	200	200
	Sum kultur og idrett	47 400	30 300	4 550	4 050	18 900	2 800	2 900	2 800	2 900	2 800	2 900	2 800

	Stord kommunalteknikk	2018-2027	2018-2021	2 018	2 019	2 020	2 021	2 022	2 023	2 024	2 025	2 026	2 027
3 400	Deltaking i eksterne utb. Prosj. (årleg)	147 800	57 800	12 800	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000
3 400	HVL Valvatna til Stuva	10 500	10 500	10 500
3 400	Vabakkjen – Lønning E39	10 000	10 000	10 000
3 400	Byrkjelandsløkjen til Skjersholmane	13 650	8 150	8 150					5 500
3 400	Rommetveitvegen	7 500	7 500	7 500
3 400	Tysevegen	8 000	8 000	4 600	3 400
3 400	Litlabøkrysset E39	4 600	4 600	4 600
3 400	Moldmyrvegen	5 550	5 550	4 300	1 250
3 400	Nord-Huglo	4 000	4 000	4 000
3 400	Ravatnet-Vatnadalen-Ådland m/ innt.arr	47 200	47 200	2 000	19 000	26 200
3 400	Skifte av vasskummar	20 000	8 000	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000
3 400	Damvedlikehold	15 500	6 500	2 000	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500
3 400	Rehab/oppgradering vassverk	11 000	5 000	2 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
3 400	Rindane	4 000	4 000	2 000	2 000
3 400	Vestlivegen	2 000	2 000	2 000
3 400	Tankar vasshandsamingsstasjon	1 500	1 500	1 500
3 400	Prosjektering nye vassnett (årleg)	10 000	4 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
3 400	Haga/ Sævarhagen VA	8 800	8 800	1 000	7 800
3 400	Ny Grunnavågsveg VL	6 300	6 300	1 000	5 300
3 400	Skotabergvegen	1 000	1 000	1 000
3 400	Skrivarvegen	720	720	720
3 400	Byrkjelandsløkjen, Hornelandsvågen AP VM	500	500	500
3 400	Teinevikjo	200	200	200
3 400	Bruvika-Heiane	31 000	15 000		15 000					8 000	8 000
3 400	Storavatnet- Bruvika	13 600	13 600		13 600
3 400	Presthaug/ Lundsåsen	11 000	11 000		11 000
3 400	Borggata Nord	4 000	4 000		4 000
3 400	Flathaugen	3 000	3 000		3 000
3 400	VA-rehab Grunnavågen	3 000	3 000		3 000
3 400	Tysevatnet-Vaulane	16 000	2 000		2 000			14 000
3 400	Sør-Huglo	1 800	1 800		1 800
3 400	Valvatna overtaking	3 000	3 000		1 000	2 000
3 400	Valvatna VL PSP AP	2 300	2 300		800	1 500
3 400	Studalen	800	800		800
3 400	Parkveien	600	600		600
3 400	Lundeledningen	16 400	16 400			16 400
3 400	Eldøyane VM	7 400	7 400			7 400
3 400	Vasshandsamingsanlegg	70 000	20 000			5 000	15 000	50 000
3 400	Kjøtteinsvegen	4 500	4 500			4 500
3 400	Øklandslio	4 400	4 400			4 400
3 400	Ås	2 800	2 800			2 800
3 400	Rabbafossen	2 600	2 600			2 600
3 400	Demning Vaulane	2 000	2 000			2 000
3 400	Villavegen	600	600			600
3 400	Nysætervegen	15 000	15 000				15 000
3 400	Yrkesskulen VM	8 800	8 800				8 800
3 400	Lønningsåsen	6 500	4 500				4 500	2 000
3 400	Myraskogen I	3 100	3 100				3 100
3 400	Myraskogen II	2 900	2 900				2 900
3 400	Husøysundet/ Valevegen	4 100	2 000				2 000	2 100
3 400	Storhaugvegen-Aslaksbrekko	600	600				600
3 400	Klingenberg	3 200	–					3 200
3 400	Kattatveit	2 700	–					2 700
3 400	Frugardselva VL	2 400	–					2 400
3 400	Hystad	2 200	–					2 200
3 400	Bandadalsplassen	1 200	–					1 200
3 400	Kringsjå	5 800	–					500	5 300
3 400	Rehab E39 Lunde	15 800	–						15 800
3 400	Sætravikjo	8 600	–						5 000	1 800	1 800
3 400	Gullbergveien	4 000	–						4 000
3 400	Hystadvegen/ Aslaksvikjo	3 400	–						3 400
3 400	Dalen I	5 000	–						2 500	2 500
3 400	Tyselio	4 400	–						2 200	2 200
3 400	Dalen II	3 200	–						1 600	1 600
3 400	Apal / Dalen III	3 200	–						1 600	1 600
3 400	Åsringen	5 200	–						1 500	3 700
3 400	Øvre Dalen	2 600	–						1 300	1 300
3 400	Apal II / Dalen IV	2 400	–						1 200	1 200
3 400	Eldøyvegen	5 800	–							5 800
3 400	Rusti	5 400	–							5 400
3 400	Bleikjehaugen	11 700	–							5 000	6 700
3 400	Vikabrekko	4 300	–							4 300
3 400	Skyttarhaugsveien	4 100	–							4 100
3 400	Sandbrekko/Sponaviksvegen	3 700	–							3 700
3 400	Skotlio	5 500	–							2 500	3 000
3 400	Andre prosjekt (justeringar/forskyvingar)	74 900	-32 500		-37 500	-5 000	10 000	-10 000	20 000	12 500	29 900	30 000	25 000
3 400	Utstyr vatn	15 000	6 000	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500
	Sum vatn	787 820	343 020	86 870	79 850	92 400	83 900	92 300	92 900	89 200	71 400	52 000	47 000

3 500	Samarbeidsprosjekt med private	147 200	57 200	12 200	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000	15 000
3 500	Ny Hamnegata AP	10 000	10 000	10 000
3 500	Byrkjelandsløkjen til Skjersholmane	8 150	8 150	8 150
3 500	Oppgradering pumpestasjonar avløp/overløp	39 500	28 500	7 500	10 000		11 000	11 000
3 500	Rommetveitvegen	4 900	4 900	4 900
3 500	Tysevegen	7 700	7 700	4 700	3 000
3 500	Moldmyrvegen	5 550	5 550	4 300	1 250
3 500	Djupavikjo RA	90 000	90 000	3 000	27 000	30 000	30 000
3 500	Byrkjelandsløkjen, Hornelandsvågen AP VM	3 000	3 000	3 000
3 500	Renseanlegg Grunnavågen	20 000	20 000	2 500	17 500
3 500	Nord-Huglo	2 000	2 000	2 000
3 500	Vestlivegen	2 000	2 000	2 000
3 500	Sævarhagen RA	20 000	20 000	2 000	18 000
3 500	Rindane	8 100	4 000	2 000	2 000						4 100
3 500	Heiane – Grindavikjo sigevatn	1 500	1 500	1 500
3 500	Utstyr avlaup	15 000	6 000	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500
3 500	Utslepp Haga/ Sævarhagen	8 800	8 800	1 000	7 800
3 500	Skotabergvegen	1 000	1 000	1 000
3 500	Konsulenttjenester (prosjektering)	10 000	4 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
3 500	Teinevikjo	800	800	800
3 500	Skrivarvegen	500	500	500
3 500	Sævarhagen AP	5 000	5 000		5 000
3 500	Sætravikjo AP	4 500	4 500		4 500
3 500	Borggata Nord	4 000	4 000		4 000
3 500	Sætravikjo-Grunnavågen	4 000	4 000		4 000
3 500	Flathaugen	3 000	3 000		3 000
3 500	Kviteluren AP	3 500	3 500		2 500	1 000
3 500	Grønneset AP	3 500	3 500		2 500	1 000
3 500	Grønneset-Sævarhagen	3 300	3 300		2 300	1 000
3 500	VA-rehab Grunnavågen	2 000	2 000		2 000
3 500	Osen overløp	4 900	4 900		1 500	3 400
3 500	Valvatna overtakelse	3 000	3 000		1 000	2 000
3 500	Studalen	800	800		800
3 500	Valvatna VL PSP AP	2 300	2 300		800	1 500
3 500	Parkvegen	600	600		600
3 500	Andre prosjekt (justeringar/forskyvingar)	45 000	-45 000		-45 000	15 000	-15 000	25 000	15 000	5 000		15 000	30 000
3 500	Kjøtteinsvegen	4 500	4 500			4 500
3 500	Øklandslio	4 400	4 400			4 400
3 500	Rabbafossen	2 600	2 600			2 600
3 500	Kviteluren-Sævarhagen	400	400			400
3 500	Frugarden AP	6 300	6 300			300	6 000
3 500	Frugarden-Djupavikjo	3 200	3 200			300	2 900
3 500	Naustvågen-Djupavikjo	5 100	5 100			300	4 800
3 500	Naustvågen AP	6 000	6 000				6 000
3 500	Nesjaberget AP	4 500	4 500				4 500
3 500	Lønningsåsen	6 500	4 500				4 500	2 000
3 500	Grindavikjo	4 500	4 500				4 500
3 500	Myraskogen I	3 100	3 100				3 100
3 500	Omlegging Grindavikjo	3 000	3 000				3 000
3 500	Myraskogen II	2 900	2 900				2 900
3 500	Husøysundet/ Valevegen	4 100	2 000				2 000	2 100
3 500	Spelemannsneset	800	800				800
3 500	Hystadvikjo AP	4 500	–					4 500
3 500	Hystadvikjo-Djupavikjo	3 300	–					3 300
3 500	Klingenberg	3 200	–					3 200
3 500	Kattatveit	2 700	–					2 700
3 500	Hystad	2 200	–					2 200
3 500	Bandadalsplassen	1 200	–					1 200
3 500	Kringsjå	5 800	–					500	5 300
3 500	Urastrando-Naustvågen 1	900	–					300	600
3 500	Urastrando-Naustvågen 2	1 400	–					300	1 100
3 500	Urastrando-Naustvågen 3	700	–					300	400
3 500	Urastrando AP	3 800	–					300	3 500
3 500	Håklubben AP	3 800	–					300	3 500
3 500	Båtstøo AP	4 800	–					300	4 500
3 500	Sætravikjo	10 300	–						5 000	5 300
3 500	Gullbergveien	4 000	–						4 000
3 500	Hystadvegen/ Aslaksvikjo	3 400	–						3 400
3 500	Dalen I	5 000	–						2 500	2 500
3 500	Tyselio	4 400	–						2 200	2 200
3 500	Dalen II	3 200	–						1 600	1 600
3 500	Apal / Dalen III	3 200	–						1 600	1 600
3 500	Åsringen	5 200	–						1 500	3 700
3 500	Øvre Dalen	2 600	–						1 300	1 300
3 500	Apal II / Dalen IV	2 400	–						1 200	1 200
3 500	Eldøyvegen	5 800	–							5 800
3 500	Rusti	5 400	–							5 400
3 500	Vikabrekko	4 300	–							4 300
3 500	Skyttarhaugsveien	4 100	–							4 100
3 500	Sandbrekko/ Sponavikvegen	3 700	–							3 700
3 500	Husøysundet AP	7 000	–							3 500	3 500
3 500	Sponavikjo AP	7 000	–							3 500	3 500
3 500	Husøysundet-Djupavikjo	5 000	–							2 500	2 500
3 500	Skotlio	5 500	–							2 500	3 000
3 500	Sponavikjo-Djupavikjo	3 000	–							1 500	1 500
3 500	Gruvevegen	13 100	–								13 100
3 500	Rukjen	11 300	–								5 500	5 800
3 500	Lønningsåsen/ Studalsmyro	3 300	–								3 300
3 500	Håvåsen	2 300	–								2 300
3 500	Ørehaug-Tysestølen (RS-9)	2 200	–								2 200
3 500	Holevegen	6 000	–								2 000	4 000
3 500	Hystadvegen	1 400	–								1 400
3 500	Haga	1 500	–									1 500
3 500	Eldøy/ Nesjahaugen	2 100	–									2 100
3 500	Hornelandsvegen	8 900	–									8 900
	Sum avlaup	741 900	342 800	75 550	93 550	85 200	88 500	77 000	75 700	78 700	65 400	54 800	47 500

	Veg, trafikk og parkering	2018-2027	2018-2021	2 018	2 019	2 020	2 021	2 022	2 023	2 024	2 025	2 026	2 027
3 320	Asfaltering, hovedplan veg	61 600	25 600	6 800	6 800	6 000	6 000	6 000	6 000	6 000	6 000	6 000	6 000
3 320	Samarbeidsprosjekt	11 000	5 000	1 000	2 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
3 320	Ny veg til Grunnavågen	25 125	25 125	25 125
3 320	Utstyr maskinpark/køyrety	10 700	4 700	700	2 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
3 320	Veglys (LED)	10 000	4 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
3 320	Ladeplassar for el-bilar i sentrum	490	490	175	175	140
3 325	Trafikksikring	15 000	6 000	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500
	Sum veg, trafikk og parkering	133 915	70 915	36 300	13 475	10 640	10 500	10 500	10 500	10 500	10 500	10 500	10 500


	Stord kommunale eigedom	2018-2027	2018-2021	2 018	2 019	2 020	2 021	2 022	2 023	2 024	2 025	2 026	2 027
1 210	Utstyr SKE KF	4 600	2 100	1 200	300	300	300	1 000	300	300	300	300	300
1 300	Enøk, innemiljø, brannsikring, HMT tiltak på bygg	75 000	30 000	7 500	7 500	7 500	7 500	7 500	7 500	7 500	7 500	7 500	7 500
9 999	Miljøstasjonar/miljøsertifisering med meir	5 000	2 000	500	500	500	500	500	500	500	500	500	500
1 300	Ombygging/ventilasjon rådhuset	9 000	9 000	9 000	–	–	–	–	–	–	–	–	–
3 250	Grunnkjøp	10 001	4 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 001
	Sum Stord kommunale eigedom felles	103 601	47 100	19 200	9 300	9 300	9 300	10 000	9 300	9 300	9 300	9 300	9 301

	Feiing og brannberedskap	2018-2027	2018-2021	2 018	2 019	2 020	2 021	2 022	2 023	2 024	2 025	2 026	2 027
3 390	Brannvern utstyr	5 000	2 000	500	500	500	500	500	500	500	500	500	500
3 390	Dagkasanering	5 000	5 000		500	4 500
	Sum feiing og brannberedskap	10 000	7 000	500	1 000	5 000	500	500	500	500	500	500	500


	Sum tekniske tenester	2 519 136	1 153 635	218 420	197 175	202 540	192 700	190 300	188 900	188 200	157 100	127 100	114 801
	Sum rammeområde 3	2 566 536	1 183 935	222 970	201 225	221 440	195 500	193 200	191 700	191 100	159 900	130 000	117 601

RAMMEOMRÅDE 4 – RHO-KOMITÉ: HELSE OG SOSIAL (1000 kr)

Teneste	Helse og sosial	2018-2027	2018-2021	2 018	2 019	2 020	2 021	2 022	2 023	2 024	2 025	2 026	2 027
2 341	Dagplassar funksjonshemma (Sæbø gard)	16 200	16 200	16 200
9 999	Avlastningsbustad Sævarhagen	40 500	40 500	2 000	38 500
9 999	Bufellesskap for funksjonshemma Haga	36 300	36 300	36 300
9 999	Omsorgsbustader (Dagaktivitetssenter ) Bandadalsplassen	71 600	71 600	40 000	31 600
9 999	Omsorgsbustader Furulyvegen	10 000	10 000	10 000
2 610	Nye institusjonsplassar	54 600	54 600	54 600
2 650	Utleigebustadar, rehabilitering	15 000	6 000	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500	1 500
2 650	Utvendig renovering Knutsaåsen omsorgssenter	3 000	3 000	3 000
2 610	Rehabilitering Stord sjukeheim	40 000	40 000		40 000
9 999	Innbu/utstyr RHO	27 250	10 750	2 500	2 750	2 750	2 750	2 750	2 750	2 750	2 750	2 750	2 750
9 999	Elbilar/transport RHO	20 300	8 300	2 300	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000	2 000
9 999	Velferdsteknologi/mobil omsorg/systemoppfølging	19 000	7 600	1 900	1 900	1 900	1 900	1 900	1 900	1 900	1 900	1 900	1 900
	Sum Helse og sosial	353 750	304 850	170 300	118 250	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150
	Sum rammeområde 4	353 750	304 850	170 300	118 250	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150

	SAMANDRAG (1 000 kr)	2018-2027	2018-2021	2 018	2 019	2 020	2 021	2 022	2 023	2 024	2 025	2 026	2 027
Formannskap	Startlån til vidare utlån	300 000	120 000	30 000	30 000	30 000	30 000	30 000	30 000	30 000	30 000	30 000	30 000
	Investeringslån Stord hamnestell	–	–
	Adm. og fellesfunksjonar	71 450	28 580	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145	7 145
	Kyrkje	39 500	19 300	1 700	7 700	8 200	1 700	1 700	1 700	1 700	11 700	1 700	1 700

OOU-Komité	Grunnskule	238 200	229 200	5 000	54 200	148 000	22 000	4 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000
	Barnehage	63 400	60 400	500	1 500	57 900	500	500	500	500	500	500	500
	Førebyggjande tenester oppvekst	1 200	1 200	600	600	–	–	–	–	–	–	–	–
	Barnevern	500	500	500	–	–	–	–	–	–	–	–	–
	Kulturskule	2 000	800	200	200	200	200	200	200	200	200	200	200

NMK-Komité	Kultur og idrett	47 400	30 300	4 550	4 050	18 900	2 800	2 900	2 800	2 900	2 800	2 900	2 800
	Tekniske tenester	237 515	121 015	55 000	22 775	23 940	19 300	20 000	19 300	19 300	19 300	19 300	19 300
	Bustad/næring/utbygging/grunnkjøp	10 001	4 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 000	1 001
	Vassverk	787 820	343 020	86 870	79 850	92 400	83 900	92 300	92 900	89 200	71 400	52 000	47 000
	Avlaup	741 900	342 800	75 550	93 550	85 200	88 500	77 000	75 700	78 700	65 400	54 800	47 500

RHO-Komité	Helse og sosial	353 750	304 850	170 300	118 250	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150	8 150

	Sum investering	2 894 636	1 605 965	438 915	420 820	481 035	265 195	244 895	240 395	239 795	218 595	178 695	166 296

Samla investeringsramme med driftskonsekvensar

SAMANDRAG

2018-2027

2018-2021

2 018

2 019

2 020

2 021

2 022

2 023

2 024

2 025

2 026

2 027

Formannskap:

Startlån til vidareutlån

300 000

120 000

30 000

Adm. og fellesfunksjonar

71 450

28 580

7 145

Kyrkje

39 500

19 300

1 700

7 700

8 200

1 700

11 700

1 700

OOU-Komité:

Grunnskule

238 200

229 200

5 000

54 200

148 000

22 000

4 000

1 000

Barnehage

63 400

60 400

500

1 500

57 900

500

Kulturskule

2 000

800

200

Førebyggjande tenester oppvekst

1 200

600

–

Barnevern

500

–

NMK-Komité:

Kultur og idrett

47 400

30 300

4 550

4 050

18 900

2 800

2 900

2 800

2 900

2 800

2 900

2 800

Tekniske tenester

237 515

121 015

55 000

22 775

23 940

19 300

20 000

19 300

Bustad/næring/utbygging/grunnkjøp

10 001

4 000

1 000

1 001

Vassverk

787 820

343 020

86 870

79 850

92 400

83 900

92 300

92 900

89 200

71 400

52 000

47 000

Avlaup

741 900

342 800

75 550

93 550

85 200

88 500

77 000

75 700

78 700

65 400

54 800

47 500

RHO-Komité:

Helse og sosial

353 750

304 850

170 300

118 250

8 150

Sum investering

2 894 636

1 605 965

438 915

420 820

481 035

265 195

244 895

240 395

239 795

218 595

178 695

166 296

Tekst

2018-2027

2018-2021

2 018

2 019

2 020

2 021

2 022

2 023

2 024

2 025

2 026

2 027

Investeringsramme

2 894 636

1 605 965

438 915

420 820

481 035

265 195

244 895

240 395

239 795

218 595

178 695

166 296

Bruk av fond

370 000

148 000

37 000

Momskompensasjon

209 946

148 803

45 599

40 935

51 895

10 375

10 974

10 024

10 049

10 024

10 049

10 024

Spelemidlar

5 000

Refusjon Bømlo og Fitjar investering barnevern

175

Anleggsbidrag Grunnavågen

9 300

Statstilskot nye sjukeheimsplassar

67 400

Bufellesskap funksjonshemma Haga

17 100

Statstilskot dagplassar funksjonshemma

20 900

Redusert bruk av eigenkapital grunna overføring til «Kraftsalsfondet»

-49 700

Sum eigenkapital

699 821

416 678

68 274

162 435

88 895

47 375

47 974

47 024

47 049

47 024

47 049

47 024

Tekst

2018-2027

2018-2021

2 018

2 019

2 020

2 021

2 022

2 023

2 024

2 025

2 026

2 027

Låneopptak

2 194 815

1 189 287

370 641

258 385

392 140

217 820

196 921

193 371

192 746

171 571

131 646

119 272

Låneopptak VA

1 529 720

685 820

162 420

173 400

177 600

172 400

169 300

168 600

167 900

136 800

106 800

94 500

Låneopptak startlån

300 000

120 000

30 000

Låneopptak «Kommunekassen»

414 795

433 167

178 221

54 985

184 540

15 420

-2 379

-5 229

-5 154

4 771

-5 154

-5 228

Budsjettrente

1,56 %

2,00 %

2,29 %

2,69 %

Sum renter nye lån

6 213

12 928

21 831

32 228

38 893

42 538

45 935

48 755

50 524

51 415

Renter nye lån sjølvkostområdet

188 619

40 289

4 678

8 413

11 906

15 292

18 498

21 570

24 538

27 075

28 414

28 235

Renter nye lån, startlån

40 495

5 800

319

875

1 710

2 896

4 074

4 846

5 433

6 123

6 791

7 428

Renter nye lån «Kommunekassen»

122 146

27 111

1 216

3 640

8 214

14 040

16 321

16 122

15 964

15 557

15 319

15 752

Sum renter

873 396

269 894

51 557

60 328

71 623

86 386

93 686

97 100

100 414

102 855

104 394

105 054

Sum renter sjølvkostområdet

290 847

86 307

16 363

20 340

23 346

26 258

28 994

31 601

34 115

36 206

37 135

36 489

Sum renter startlån

75 016

18 152

2 754

3 384

5 063

6 950

8 345

8 886

9 251

9 701

10 138

10 544

Sum renter «Kommunekassen»

507 533

165 435

32 440

36 603

43 215

53 178

56 348

56 613

57 048

56 949

57 121

58 020

Sum avdrag

667 409

180 014

53 000

61 081

65 933

74 523

77 808

80 393

82 799

85 118

86 755

87 187

Avdrag sjølvkostområdet

403 963

99 712

29 479

33 465

36 768

40 951

45 130

49 008

52 648

56 682

59 830

60 889

Avdrag «Kommunekassen»

289 744

113 873

23 521

27 616

29 165

33 572

32 678

31 385

30 151

28 435

26 924

26 297

Sum renter og avdrag «kommunekassen»

411 890

140 984

55 961

64 219

72 379

86 749

89 026

87 997

87 199

85 384

84 045

84 318

Andre driftskostnader:

2018-2027

2018-2021

2 018

2 019

2 020

2 021

2 022

2 023

2 024

2 025

2 026

2 027

Dagaktivitetstilbud

25 500

7 500

1 500

3 000

Nye institusjonsplasser

270 000

36 000

6 000

12 000

18 000

24 000

30 000

36 000

42 000

48 000

54 000

Bufellesskap

63 000

21 000

7 000

Dagkasanering

14 625

2 925

975

1 950

Sum auke driftsbudsjettet

358 500

67 425

–

14 500

22 975

29 950

35 950

41 950

47 950

53 950

59 950

65 950

Sum belastning drift

1 020 134

230 034

55 961

78 719

95 354

116 699

124 976

129 947

135 149

139 334

143 995

150 268

Spesifikasjon låneportefølje

Navn	Ref. nr	Forf. dato	Restgjeld	i % av gjeld	Tot rente	Rentereg.dato
Hovedbok, Fastrente
Stord – KBN – Fast 5 ÅR 1,47 % – 04.02.20	20150049	04.02.2020	127 228 000,00	6,89%	1,470 %	04.02.2020
Stord – KBN – Fast 3ÅR – 20.08.18	20150370	20.08.2018	97 400 000,00	5,27%	1,458 %	20.08.2018
Stord – KBN – Fast 2 ÅR – 29.01.18	20160052	29.01.2018	139 143 000,00	7,53%	1,387 %	29.01.2018
Stord – KBN – Fast 3ÅR – 27.05.19	20160243	27.05.2019	160 600 000,00	8,69%	1,600 %	27.05.2019
			524 371 000,00	28,39%	1,486 %
Hovedbok, Flytende lån
Stord – Danske – SRT 12MND – 20.08.18	NO0010805575	20.08.2018	100 000 000,00	5,41%	1,060 %	20.08.2018
Stord – DNB – SRT 12MND – 12.01.18	NO0010782139	12.01.2018	242 561 000,00	13,13%	1,347 %	12.01.2018
Stord – KBN – 3MND – Flytende margin	20100088	03.03.2040	100 000 000,00	5,41%	1,390 %	04.12.2017
Stord – KBN – FRN 3ÅR +0,39% – 17.01.20	20170041	17.01.2020	192 300 000,00	10,41%	1,240 %	17.10.2017
			634 861 000,00	34,37%	1,276 %
Hovedbok, Husbanken – Startlån
Stord – HB – Fast 3ÅR – 01.12.19	13563986.20.B	01.10.2046	8 700 000,00	0,47%	1,385 %	01.12.2019
Stord – HB – Fast 3ÅR – 01.12.19	13563986.10.B	01.04.2046	19 950 000,00	1,08%	1,385 %	01.12.2019
Stord – HB – Fast 3ÅR – 01.12.19	13562978.10.B	01.04.2045	13 795 830,00	0,75%	1,385 %	01.12.2019
Stord – HB – Fast 3ÅR – 01.12.19	13562978.20.B	01.10.2045	8 045 951,00	0,44%	1,385 %	01.12.2019
Stord – HB – Fast 3ÅR – 01.12.19	13561625.10.B	01.04.2044	3 754 162,00	0,20%	1,385 %	01.12.2019
Stord – HB – Fast 3ÅR – 01.12.19	13561625.40.B	01.10.2044	5 528 846,00	0,30%	1,385 %	01.12.2019
Stord – HB – Fast 3ÅR – 01.12.19	13561625.50.B	01.10.2044	5 626 726,00	0,30%	1,385 %	01.12.2019
Stord – HB – Fast 3ÅR – 01.12.19	13560816.10.B	01.04.2043	11 787 734,00	0,64%	1,385 %	01.12.2019
Stord – HB – Flytende	13556242.10.B	01.05.2030	5 795 436,00	0,31%	1,600 %	01.11.2017
Stord – HB – Flytende	13557408.10.B	01.04.2031	6 136 343,00	0,33%	1,600 %	01.11.2017
Stord – HB – Flytende	13558106.10.B	01.09.2034	6 800 000,00	0,37%	1,600 %	01.11.2017
Stord – HB – Flytende	13558515.10.B	01.04.2035	6 810 760,00	0,37%	1,600 %	01.11.2017
Stord – HB – Flytende	13558515.40.B	01.01.2036	7 227 473,00	0,39%	1,600 %	01.11.2017
Stord – HB – Flytende	13559272.10.B	01.03.2036	14 800 000,00	0,80%	1,600 %	01.11.2017
Stord – HB – Flytende	13564951.10	01.04.2047	29 500 000,00	1,60%	1,604 %	01.11.2017
			154 259 261,00	8,35%	1,493 %
Hovedbok, Swap 5
Stord – KBN – 3 MND flytende margin	20120112	13.05.2041	100 000 000,00	5,41%	1,400 %	13.11.2017
Stord – NDA – Fast 5.76% – 11.11.19	892935/1131823	11.11.2019	100 000 000,00	5,41%	5,760 %	11.11.2019
Stord – NDA – Fast 5.76% – 11.11.19	892935/1131823	11.11.2019	-100 000 000,00	-5,41%	1,030 %	13.11.2017
			100 000 000,00	5,41%	6,130 %
Hovedbok, Swap 6
Stord – SEB – Sertifikat	NO0010802283	13.11.2017	175 000 000,00	9,47%	0,785 %	13.11.2017
Stord – Danske – Fast 3.60% – 11.08.18	27385515FO-5965R	11.08.2018	50 000 000,00	2,71%	3,600 %	11.08.2018
Stord – Danske – Fast 3.60% – 11.08.18	27385515FO-5965R	11.08.2018	-50 000 000,00	-2,71%	0,800 %	13.11.2017
Stord – NDA – Fast 4.83% – 11.08.21	677468/1297514	11.08.2021	100 000 000,00	5,41%	4,830 %	11.08.2021
Stord – NDA – Fast 4.83% – 11.08.21	677468/1297514	11.08.2021	-100 000 000,00	-5,41%	0,800 %	13.11.2017
			175 000 000,00	9,47%	3,888 %
Hovedbok, Swap 7
Stord – KBN – 3MND – Flytende margin	20120238	16.01.2029	70 000 000,00	3,79%	1,550 %	16.10.2017
Stord – NDA – Fast 5.21 % – 16.07.21	834816/1297520	16.07.2021	70 000 000,00	3,79%	5,210 %	16.07.2021
Stord – NDA – Fast 5.21 % – 16.07.21	834816/1297520	16.07.2021	-70 000 000,00	-3,79%	0,850 %	16.10.2017
			70 000 000,00	3,79%	5,910 %
Hovedbok, Swap 8
Stord – SEB – FRN 3ÅR – 30.03.20	NO0010789928	30.03.2020	188 700 000,00	10,22%	1,120 %	29.12.2017
Stord – NDA – Fast 4.99 % – 30.06.21	696910/1317150	30.06.2021	75 000 000,00	4,06%	4,990 %	30.06.2021
Stord – NDA – Fast 4.99 % – 30.06.21	696910/1317150	30.06.2021	-75 000 000,00	-4,06%	0,790 %	29.12.2017
Stord – NDA – Fast 4.95 % – 28.09.18	779317/1184947	30.09.2018	100 000 000,00	5,41%	4,950 %	30.09.2018
Stord – NDA – Fast 4.95 % – 28.09.18	779317/1184947	30.09.2018	-100 000 000,00	-5,41%	0,790 %	29.12.2017
			188 700 000,00	10,22%	4,994 %

		Totalt	1 847 191 261,00	100,00%	2,419 %

Oversyn over eigedomar som har fått fritak etter § 7 i eigedomsskattelova

Gr	Bn	Fn	Sn	Eigarforhold	Føremål/kommentar
3	55			Stord Kommune	Brann/Ambulansestasjon Huglo
5	8			Børtveit og Mehammar Bedehus	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
14	5			Fjellgardane Bedehus	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
18	10			Stord Idrettslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
21	7			Nordbygda Bedehus	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
22	1	3		Stord Golfklubb	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
23	47			U.L. Stordabuen	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
27	8			Eli Gundersen mfl	Bygget er leigd ut til Sunnhordland museum (fritak etter Â§7b)
27	9			Leirvik Bedehus Stiftelsen	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
27	70			Ebenezer Evang. Forsamling	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
27	71			Ungdomshallen	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
27	237			Pinsemenigheten Filadelfia	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
27	421			Sunnhordland Folkemuseum	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
27	527			Søsterheimen Burettslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
27	537			Stord Kom. Eigedomsselskap AS	Kommunalt føremålsbygg
27	633			Opero AS	Attføringsverksemd
27	709			Frelsesarmeens Eiendommer AS	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
27	722			Frelsesarmeens Eiendommer AS	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
27	759			Jehovas Vitner – Stord Menighet	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
28	225			Lio Burettslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
31	8			Stord Skyttarlag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
32	20			Dale & Litlabø Indremisjon	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
33	95			Litlabø Seiljolleklubb	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
38	252			Tunet Burettslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
38	287			Bandadalen Burettslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
39	325			Tunet Burettslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
40	41			Kristkyrkja på Stord	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
44	72			Todlaneset Friluftslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
44	98			Todlaneset Friluftslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
44	128			Todlaneset Friluftslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
44	275			Opero AS	Attføringsverksemd
44	330			Opero AS	Attføringsverksemd
44	335			Utbygdo Grendahus AS	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
45	275			Sæbøhaugen Burettslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
45	309			Sæbøhaugen Burettslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
46	5			Horneland Indremisjon	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
46	28			Horneland Indremisjon	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
46	73			Horneland Indremisjon	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
46	135			Stord Kom. Eigedomsselskap AS	Kommunalt føremålsbygg
46	168			Podlen Verkstad AS	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
55	219			Tunet Burettslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
56	10			Sagvågen Kystlag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
57	35			Sagvåg Bedehus	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
57	81			Litlabø/Sagvåg Samfunnshus	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
57	209			Litlabø/Sagvåg Samfunnshus	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
57	512		2	Solidhuset Stiftinga	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
67	6			Huglo Bedehus	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
67	12			Huglo Ungdomslag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner
67	5			Huglo Bygdelag	Lag/foreninger/stiftelser/institusjoner

Betalingssatsar

AVGIFTER SOM ER VEDTEKNE AV KOMMUNESTYRET

KOMMUNALE EIGEDOMSGEBYR 2018

Kommunestyret vedtek fylgjande betalingssatsar/endringar i kommunale eigedomsgebyr frå 01.01.2018 for ein vanleg bustad:

Eigedomsgebyr	(eks mva)	2017	2018	Auke kr
Vassavgift	Årsavgift vanleg bustad*	3 583	4 069	486
	Tilknytingsavgift	15 000	25 000	10 000
Avløpsavgift	Årsavgift vanleg bustad*	3 739	4 282	543
	Tilknytingsavgift	15 000	25 000	10 000
Renovasjon	Standard løysing SIM*	1 868	1 818	-50
	Kommunal eigendel (inkl. over)	100	50	-50
Slamtøming	Årsavgift bustad (4 m3)	576	576	0
	Årsavgift fritidsbustad (4 m3)	296	300	4
	Sum for vanleg bustad*	9 190	10 000	810
	Vatn etter målt mengde (m³)	13,04	14,88	1,84
	Avløp etter målt mengde (m³)	13,65	15,65	2

Avgiftene er gruppert etter bygningsgrupper i nasjonalt register for bygningar (GAB) og Norsk standard (NS) 3457. Avgifta vert berekna ut frå bruksareal, pr. bygning/bustadeining. Avgifta vert rekna etter stipulert eller målt forbruk. Ved bruk av vassmålar vert abonnementsavgift med tillegg av forbruk etter målar/stipulert forbruk lagt til grunn for avgifter for vatn og avløp.
Det vert rekna ei abonnementsavgift for kvar bustadeining. Abonnementsavgifta er den same enten ein får avgifta rekna etter stipulert eller målt forbruk. Meirverdiavgift kjem i tillegg. Årsavgifta vert rekna frå og med månaden etter at eigedomen er tilknytt kommunalt leidningsnett.

ÅRSAVGIFT PER BYGNINGSGRUPPE

Årsavgift for bueining opptil 60 m2 bruksareal utan vassmålar:
Bustader bygningsgruppe 11: Einebustad		2017	2018	Auke kr
Vassavgift	Abonnementsavgift	1 888	2 135	247
	Variabel del	782	898	116
	Sum	2 670	3 033	363
Avløpsavgift	Abonnementsavgift	1 964	2 160	196
	Variabel del	819	901	82
	Sum	2 783	3 061	278
Årsavgift for bueining frå 61 m2 inntil 200 m2 bruksareal utan vassmålar:
Vassavgift	Abonnementsavgift	1 888	2 135	247
	Variabel del	1 695	1 934	239
	Sum	3 583	4 069	486
Avløpsavgift	Abonnementsavgift	1 964	2 160	196
	Variabel del	1 775	1 953	178
	Sum	3 739	4 113	374
For bueining over 200 m2 bruksareal utan vassmålar. Tillegg pr. m2
	Vatn	15,00	16,00	1,00
	Avløp	13,94	16,17	2,23

Bustader bygningsgruppe 11-14: Tomannsbustad, rekkehus, større bustadbygg		2017	2018	Auke kr
Eigedomsavgift pr. bustadeining. Årsavgift for bueining opptil 60 m2 bruksareal utan vassmålar:
Vassavgift	Abonnementsavgift	1 888	2 135	247
	Variabel del	782	898	116
	Sum	2 670	3 033	363
Avløpsavgift	Abonnementsavgift	1　964	2 160	196
	Variabel del	819	901	82
	Sum	2 783	3 061	278
Årsavgift for bueining frå 61 m2 inntil 200 m2 bruksareal utan vassmålar:
Vassavgift	Abonnementsavgift	1 888	2 135	247
	Variabel del	1 695	1 934	239
	Sum	3 583	4 069	486
Avløpsavgift	Abonnementsavgift	1　964	2 160	196
	Variabel del	1 775	1 953	175
	Sum	3 739	4 113	374
For bueining over 200 m2 bruksareal utan vassmålar. Tillegg pr. m2
	Vatn	15,00	16,00	1,00
	Avløp	13,94	16,17	2,23

Bygning for bufellesskap, bygningsgruppe 15: Bu- og servicesenter, studentheim og liknande		2017	2018	Auke kr
Årsavgift for inntil (pr.) 4 hyblar utan vassmålar
Vassavgift	Abonnementsavgift	1 888	2 135	247
	Variabel del	1 695	1 934	239
	Sum	3 583	4 069	486
Avløpsavgift	Abonnementsavgift	1 964	2 160	196
	Variabel del	1 775	1 953	175
	Sum	3 739	4 113	374

Hytte/fritidshus, bygningsgruppe 16–17, og tappepunkt		2017	2018	Auke kr
Vassavgift	Abonnementsavgift	1 888	2 135	247
	Variabel del	782	898	116
	Sum	2 670	3 033	363
Avløpsavgift	Abonnementsavgift	1　964	2 160	196
	Variabel del	819	901	82
	Sum	2 783	3 061	278

Industri / næringsdrivande o.l., bygningsgruppe 18, 21-44		2017	2018	Auke kr
Vassavgift	Abonnementsavgift	1 888	2 135	247
	Variabel del	782	898	116
	Sum	2 670	3 033	363
Avløpsavgift	Abonnementsavgift	1 964	2 160	196
	Variabel del	819	901	82
	Sum	2 783	3 061	278

Forretning, verksemd, kontor, driftsbygning, naust o.l. 61 – 200 m2		2017	2018	Auke kr
Vassavgift	Abonnementsavgift	1 888	2 135	247
	Variabel del	1 695	1 934	239
	Sum	3　583	4 069	486
Avløpsavgift	Abonnementsavgift	1 964	2 160	196
	Variabel del	1 775	1 953	175
	Sum	3 739	4 113	374

Forretning, verksemd, kontor, driftsbygning, naust o.l. over 200 m2 bruksareal; tillegg pr. m2		2017	2018	Auke kr
	Vatn	15,00	16,00	1,00
	Avløp	13,94	16,17	2,23

Industri o.l over 200 m2 bygningsgruppe 21–84 etter målt forbruk (krav om vassmålar)		2017	2018	Auke kr
Vassavgift	Abonnementsavgift	7 552	8 541	989
Avløpsavgift	Abonnementsavgift	7 856	8 642	786
Vatn og avløp etter målt mengde (m³):
	Vatn	13,04	14,88	1,84
	Avløp	13,65	15,00	1,35

Halv abonnementsavgift for industri o.l. over 200 m2:

Ved lite vassforbruk kan det etter søknad gjevast halv abonnementsavgift.

Vilkår er eit gjennomsnittleg forbruk siste 3 år på mindre enn 100 m3/år.

TILKNYTINGSAVGIFTER

For tilknyting til kommunal vassforsyning eller avløp, må det søkjast på særskilt skjema. Søknad må vera godkjent og avgifta betalt før tilknyting skjer.

Eingongsgebyr for tilknyting vert likt for alle abonnentar med inntil 2″ tilknytingsleidning til vatn. Ved tilkopling med større dimensjonar, vert det rekna tillegg i avgifta.

Tilknytingsavgifter	2017	2018	Auke kr
3.1 Bustader/Fritidsbygg
Vatn	15 000	25 000	10 000
Avløp	15 000	25 000	10 000
3.2 Industribygg
Vatn	15 000	25 000	10 000
Avløp	15 000	25 000	10 000
3.3 Større leidningsdimensjon, tillegg i avgifta
3 – 4” leidning:	20 000	30 000	10 000
5 – 6” leidning:	40 000	60 000	20 000
3.4 Naust/tappepunkt
Vatn	15 000	25 000	10 000
Avløp	15 000	25 000	10 000

3.5 Mellombelse tilkoplingar

Ingen tilknytingsgebyr. Alle kostnader med tilkopling/fråkopling skal dekkjast av eigar/festar av eigedomen. Mellombels tilknyting gjeld for opp til eitt år. I særskilde høve kan ein søkja om vidareføring.

Meirverdiavgift kjem i tillegg.

RENOVASJONSAVGIFTER

Sunnhordland Interkommunale Miljøverk (SIM) er skipa for å ivareta innhenting og avfallsdeponering i distriktet. Føremålet med kjeldesortering er å ta vare på ressursane i avfallet, og unngå miljøulemper på fyllplassen. Alle husstandar skal sortera avfallet i tre grupper:

Bio-avfall
Papiravfall
Restavfall

Grunnlag for avgifta:
Gjeld eigedom med fast busetnad. Meirverdiavgift kjem i tillegg.

	Avgift		Standardløysing
	2017	2018	2017	2018
Abonnementsgebyr bustad	675	625	675	625
Abonnementsgebyr hytter	895	895
Bioavfall 140	350	350	350	350
Papir 140/4	175	175	175	175
Papir 240/4	290	290
Papir 600/4	810	810
Restavfall 140/4	395	[395]
Restavfall 140/2	1 228	395
Restavfall 240/4	668	[668]	668	[668]
Restavfall 240/2	2 142	668	[2 142]	668
Restavfall 370/4	1 044	1 044
Restavfall 660/4	1 864	[1 864]
Restavfall 660/2	5 823	1 864
Totalt for husstand som vel standardløysing:			1 868	1 818

Alle restavfallskundar vil få same pris som gjeld for same dunktype med tøming kvar 4. veke heile året. Frå 9. april 2018 vil alle få utvida tilbodet til tøming kvar 2. veke, med same pris.
Sekkerenovasjon/fritaksdunk etter søknad: Kr. 920,- (abonnementsgebyr kjem i tillegg.)
Ekstrasekk per stk.: 45,-
Kontrakt om heimekompostering gjev reduksjon i avgifta på kr. 350,-.
Felles bruk av dunkar kan gje ytterlegare reduksjon.
Det kan søkjast om fritak for dunkavgift ved bruksendring av eigedomen. Eventuelt fritak vert gjort gjeldande frå første terminskifte. Fritak for grunngebyr kan berre innvilgast ved varig ikkje bruk av eigedomen.

Glas og hermetikk:
Returpunkt for glas og hermetikk, med gratis innlevering, er utplassert på sentrale stader rundt om i kommunen.

Plast:
Rein plastemballasjeplast, som plastflasker/-kanner, plastfolie/-posar, plastboksar/-beger og blomsterpotter skal leverast i spesialsekker som kan delast ut ved alle SIM sine miljøsentralar. Sekkane må leverast på miljøsentralen.

Miljøsentralar:
Avfall som ein ikkje har lov å kaste i dei tre dunktypane bio, papir og rest, eller som ein ikkje har plass til der, kan leverast på ein av SIM sine miljøsentralar, eller på returpunkt for glas/ hermetikk.

Fritak kjeldesortering:
Det kan søkjast om fritak for kjeldesortering ved spesielle tilhøve, t.d. sjukdom/funksjonshemming. Det kan då gjevast løyve til å levera usortert avfall, med innlevering kvar 14. dag.

Mykje avfall i periodar:
Ekstra sekker kan kjøpast hos kommunen til ei kvar tid gjeldande pris. Henting på dei dagane som er reservert for restavfall.

Deling av dunkar / fakturering:
Det er høve til å dela dunkar med nabo eller andre for å få ei lågare avgift pr. husstand.

Abonnementsgebyr:
Det vert rekna eit abonnementsgebyr for kvar abonnementseining, d.v.s. kvar sjølvstendig hus/ husvære/ bueining/ hytte/ fritidshus m.m., med eige eller felles kjøkken/kantine. Bedrifts-/næringsverksemder inngår ikkje i denne ordninga.

TØMING SLAMAVSKILJAR

Årsavgift		2017	2018	Red. kr
Heilårsbustad (tøming annakvart år)		576	576	0
Hytte/fritidshus (tøming kvart 4. år)		296	300	4
Minireinseanlegg skal ha tøming kvart år
	Tankstorleik
Heilårsbustad	0 – 4,0 m3 (ein husstand)	576	576	0
	4,1 – 9,5 m3 (ein husstand)	708	708	0
	9,6 – 16,5 m3 (ein husstand)	1545	1545	0
Felles tank uavhengig av volum, avgift per husstand		459	459	0
Fritidshus	0 – 4,0 m3	296	300	4
Felles tank uavhengig av volum, avgift per husstand		226	230	4

Ekstra tøming/tilleggsarbeid vert fakturert direkte frå SIM. MVA kjem i tillegg.

Det er ikkje utarbeidd særskilt avgiftsgrunnlag for avfallsavgift og slamtøming, då dette vert utført som leigd teneste av Sunnhordland Interkommunale Miljøverk (SIM).

Kommunal kostnad går fram av driftsbudsjettet.

GEBYRREGULATIV FOR REGULERING, BYGGESAK OG OPPMÅLING

GENERELT

5 Indeksregulering

Kommunestyret kan indeksregulera gebyret.

§6 Søknader som vert trekt eller returnert

Ved skriftleg tilbaketrekking av eit planforslag før førstegongshandsaming er utført, vert det fastsett 50 prosent av fullt gebyr. Det same gjeld når ei sak vert oppfatta som uaktuell, som følgje av manglande oppfølging av saka frå forslagsstillar.

	2017	2018	Auke kr
For bygge- eller delessaker som vert returnert eller trekt, vert det fastsett eit minimumsgebyr, unnateke der det går fram i dette regulativ at det ikkje skal betalast gebyr.	3 445	3 445	0

3. For byggesøknader, som vert trekt eller returnert før rammeløyve er gjeve, vert byggesaksgebyret fastsett til 10 prosent av ordinært gebyr, justert for minimumsgebyret.

4. For byggesøknader, som vert trekt etter at rammeløyve er gjeve men før løyve til igangsetting er gjeve, vert byggesaksgebyret fastsett til 70 prosent av ordinært gebyr, justert for minimumsgebyret.

5. Vert ein byggesøknad etter plan- og bygningslova §20-3 og 20-4 der løyve vert rekna for gitt etter tre veker, trekt innan tre veker etter at den er motteke i kommunen, vert det fastsett byggesaksgebyr lik minimumsgebyret. Dersom saka allereie er handsama, vert det ilagt fullt gebyr

	2017	2018	Auke kr
For bygge- eller delesaker, som vert returnert utan handsaming, og etterspurd dokumentasjon i mangelbrev ikkje er motteke innan nærare fastsett frist, vert det fastsett eit minimumsgebyr	3 445	3 445	0

7. Dersom ein byggesøknad vert trekt etter at løyve/igangsettingsløyve/samtykke er gjeve eller ved bortfall av løyve i samsvar med § 96 1.ledd, vil det ikkje verta refundert gebyr.

8. Gebyr for godkjenning av føretak/ansvarsrettar/dispensasjonar vert ikkje refundert.

9. For seksjoneringssøknader, som vert trekt før vedtaket vert fatta, vert det rekna eit gebyr på 50 prosent av handsamingsgebyret

§7 Søknader som fører til avslag

2017 2018 Auke kr

Ved avslag på bygge- eller delesaker vert det fastsett eit gebyr 80 prosent av ordinært gebyr avgrensa nedover til minimumsgebyret. 3 445 3 445 0

2. Gebyr for godkjenning av ansvarleg søkjar vert fakturert uavhengig av avslag eller godkjenning.

3. Ved avslag på seksjoneringssøknader vert det rekna eit gebyr på 50 prosent av handsamingsgebyret.

4. Ved avslag etter plan- og bygningslova kap. 19 (dispensasjon) skal det betalast fullt gebyr. Gebyr for handsaming av dispensasjonssøknad vert fakturert uavhengig av avslag eller godkjenning.

§8 Urimeleg gebyr

Dersom gebyret openbart er urimeleg i høve til dei prinsipp som er lagt til grunn og det arbeidet og kostnadane kommunen har hatt, kan kommunen etter grunngjeven søknad redusera gebyret.
Søknaden om nedsetting av gebyret utset ikkje betalingsfristen.

Tilsvarande kan kommunen auke gebyret etter prinsippet om fakturering etter medgått tid dersom ei sak er særleg tidkrevjande å handsame utover det som er lagt til grunn i fastsett gebyrregulativ.

§9 Fakturering etter medgått tid

Saker som skal fakturerast etter medgått tid, eller handsaming av saker som ikkje naturleg let seg fakturere etter satsane i dette gebyrregulativet, kan fakturerast etter medgått tid. Timesats er kr. 800,- for kontorarbeid; kr. 1050,- for feltarbeid. Minstegebyr er sett til to -2- timar.

§10 Klagerett

Gebyrregulativet er ei forskrift fastsett av kommunestyret med heimel i § 32-8, §33 -1 i plan- og bygningslova, §32 i Lov om eigedomsregistrering (matrikkellova), §7 i Lov om eigarseksjonar/§ 15 i Lov om eierseksjoner (eierseksjonsloven) LOV-2017-06-16-65, §8 i Offentleglova og kan ikkje påklagast. Etter forvaltningslova kan bruken av regulativet påklagast til Fylkesmannen i Hordaland.

REGULERINGSGEBYR

Regulativ for handsaming av private framlegg til regulerings- og delingssøknader inkl. tomtedelingsplanar og plan for utbygging, søknader om dispensasjon og liknande

§1 Etter dette regulativet vert det kravd gebyr for handsaming av:

Framlegg til reguleringsplanar og endring av desse, pbl § 4-1, 4-2, 12-8, 12-9, 12-10, 12-11, 12-12 og 12-14.
Framlegg om endring av reguleringsplanar, pbl § 12-14.

§2 Gebyrsatsar:

§2-1 Oppstartsmøte	2017	2018	Auke kr
Oppstartsmøte: For endringar av reguleringsplan og utarbeiding av ny reguleringsplan	12 000	16 800	4 800

§2-2 Handsamingsgebyr for reguleringsplanar: grunngebyr + arealgebyr	2017	2018	Auke kr
Grunngebyr:
For framlegg til reguleringsplanar og endring av slike skal det betalast eit handsamingsgebyr . Der planframlegget er særleg krevjande å sakshandsame/ krev fleire gongar sakshandsaming eller utlegg til off. ettersyn, kan det krevjast gebyrbetaling etter medgått tid	35 400	49 500	14 100
Arealgebyr: Planframlegg i samsvar med overordna planar
a. For reguleringsplanar opptil 5 daa og maks 5 bueiningar		39 500	ny
b. For reguleringsplanar opp til 10 daa	56 700	79 380	22 680
c. For reguleringsplanar 10 daa – 50 daa	113 400	136 080	22 680
d. For reguleringsplanar over 50 daa	0	169 000	ny

For planar som ikkje er i samsvar med gjeldande overordna planar, medfører krav om KU og for planar som omfattar 100-metersbeltet langs sjø og vassdrag kjem eit tilleggsgebyr til arealgebyr i § 2-2 a.- d. på 15 %.

Grunngebyret etter § 2-2 skal vera betalt før planframlegget vert lagt fram for 1. gongshandsaming i Forvaltningsstyret.

§2-3 For planar med krav om planprogram og konsekvensutgreiing skal det i tillegg til satsane i §2.1 og §2.2 betalast eit	2017	2018	Auke kr
Handsamingsgebyr	36 600	47 500	10 900

§2-4 For endringar av reguleringsplanar som vert førelagt berørte myndigheiter, eigarar, festarar og andre berørte, Handsama administrativt eller politisk	2017	2018	Auke kr
Mindre endringar som i liten grad vil påverke gjennomføringa av planen for øvrig, ikkje går utover hovudrammene i planen og heller ikkje berører omsynet til viktige natur- og friluftsområde jf. § 12-14 andre ledd. Føresetnad for vedtak med delegert mynde er at saka er kurant og ikkje av prinsipiell politisk art.
Handsamingsgebyr:
a. Endringar – politisk handsaming	17 000	29 500	12 500
b. Mindre justering av t.d. føremålsgrensar – administrativ hansaming		14 000

§2-5 For handsaming av prinsippsøknader og søknader om å få starta arbeid med privat reguleringsplan	2017	2018	Auke kr
Handsamingsgebyr	17 000	20 400	3 400

§ 2.6 Planframlegg som berre omfattar spesialområde vern eller offentlege fri-områder vert friteke for å betala gebyr.

GEBYRREGULATIV FOR BYGGE- OG DELESAKER

§1 Generelt

§1.1 Grunnlag

Der det ikkje går fram anna, utgjer bruksareal, BRA, utrekningsgrunnlaget for gebyret i samsvar med NS 3940, avrunda nedover til næraste m². Det vert rekna bruksareal av alle etasjar.

For søknader etter Pbl kap. 20 vert bruksareal (BRA) i samsvar med NS 3940 lagt til grunn for arealutrekninga.

For overdekka areal (bygg eller deler av bygg som manglar vegger), vert bygd areal (BYA) lagt til grunn for arealutrekninga

I tillegg til byggesaksgebyret vert det rekna gebyr for andre tenester som er knytt til søknaden, slik det går fram av dette gebyret.

Når søknad om løyve også inneheld søknad om riving for oppføring av erstatningsbygg, vert det normalt ikkje fastsett gebyr for riving.

Ved tilbygg/påbygg som takoverbygg, karnapp, terrassar, takterrassar, utviding av eksisterande terrassar og andre tiltak som fører til utviding av arealet, vert samla tilleggsareal lagt til grunn for gebyret.

§1.2 Dispensasjon etter plan- og bygningslova kap. 19.	2017	2018	Auke kr
For separate søknader om dispensasjon og/eller søknad om dispensasjon i samband med søknad etter §20-1 og 20-2 vert det fastsett eit gebyr etter fylgjande satsar:
For mellombels dispensasjon etter § 19-3	3 356	3 356	0
For dispensasjon frå gjeldande planar og/eller lover og forskrifter som ikkje krev høyring og vert avgjort etter delegert fullmakt. T.d. takvinkel, utnyttingsgrad o.l	3 356	3 356	0
For dispensasjon frå gjeldande planar og/eller lover og forskrifter som krev avgrensa høyring hos t.d. naboar og lokale mynde, men kan avgjerast etter delegert fullmakt	5 369	6 400	1 031
For dispensasjon frå gjeldande planar og/eller lover og forskrifter som krev full høyring til m.a. naboar og overordna og lokale mynde og/eller må leggjast fram for politisk handsaming	12 000	12 600	600
For dispensasjon frå § 1-8 byggeforbodet langs sjø og vassdrag. Krev full høyring og politisk handsaming		16 000

Gebyr for dispensasjon kjem i tillegg til gebyr i bygge- og delesaker etter §2-14, 16 og 20 i gebyrregulativet.

§1.3 Stegvis handsaming etter § 21-2.	2017	2018	Auke kr
Søknader kan delast opp i søknad om rammeløyve og søknad om løyve til igangsetting utan at det medfører ekstra gebyr. Men dersom det er ønskje å dela løyve til igangsetting opp i meir enn 2 trinn, vert det for kvart ekstra trinn rekna gebyr på	2 014	2 014	0

§1.4 Redusert gebyr

Når særlige grunnar tilseier det, kan kommunen etter søknad heilt eller delvis gje fritak for betaling av gebyr til kommunen i ei konkret sak.
Dette kan vera aktuelt i samband med t.d. mindre rehabiliteringsprosjekt som fører til betring av miljøet (tilbakeføring av fasade og liknande). Personlege/sosiale forhold som økonomi og helsetilstand reknast ikkje som særlege grunnar.

§1.5 Igangsetting og teke i bruk utan løyve

Arbeid med oppfølging av ulovlege tiltak/bruk av tiltak vert fakturert etter medgått tid. Evt. utgifter til sakkyndige vert også vidarefakturert tiltakshavar. Dette gebyret kjem i tillegg til evt. sakshandsamingsgebyr for eventuell etterfylgjande søkand om løyve.

§1.6 Endring av tiltak (revisjon)	2017	2018	Auke kr
Dersom endring av tiltak fører til vesentleg endring av gebyrgrunnlaget, vert det fastsett nytt gebyr for heile tiltaket, med eventuell refusjon, som går fram av § 1.10 i gebyrregulativet.Til dømes: endring av areal, tal på bueiningar og liknande.
Ved mindre revisjon som krev nabovarsling, vert det eit gebyr på	4 730	4 730	0
Ved mindre revisjon som ikkje krev nabovarsling, eller det ligg føre aktiv nabovarsling, vert det eit gebyr på.Gebyr for mindre revisjon skal ikkje overstiga gebyr for ny søknad/melding.	3 579	3 579	0

§1.7 Fornying av søknad

Ved fornya søknad etter bortfall av løyve i samsvar med Plan- og bygningslova §21 -9, betalast fullt gebyr som for ny sak.

§1.8 Ferdigattest på eldre saker	2017	2018	Auke kr
For utferding av ferdigattest for tiltak der det er gått meir enn 6 år etter at byggeløyve/løyve til igangsetting er gjeve, eller meir enn 2 år etter at det er gjeve mellombels bruksløyve for heile tiltaket, betalast eit gebyr på	2 477	2 477	0

§1.9 Tillegg p.g.a. mangelfull søknad (gjeld og endring)	2017	2018	Auke kr
Sakshandsamingsgebyra under §2-20 vert auka med 20 prosent i saker der det vert meirarbeid på grunn av mangelfull søknad. Det vil seia saker der det må skrivast brev til ansvarleg søkjar/tiltakshavar/heimelshavar om tilleggsdokumentasjon.
Dette gjeld også saker der det vil vera naudsynt med synfaring eller særskilde møter før søknaden kan handsamast.
Ved manglar i førespurnad om mellombels bruksløyve/ferdigattest der det må skrivast brev vert det fastsett eit gebyr på	2 477	2 477	0

§1.10 Førehandskonferanse	2017	2018	Auke kr
Førehandskonferanse etter Pbl § 21-1 kan krevjast av tiltakshavar eller plan- og bygningsmynde. Det vert fastsett eit gebyr på kr	2 400	2 400	0
50 prosent av dette gebyret vert refundert dersom sak som omtalt i førehandskonferansen vert fremja innan 2 år

§2 Søknader etter §20-4

§2.1 Tiltak etter §20 -4b, driftsbygningar i landbruket.	2017	2018	Auke kr
Driftsbygningar 0-1000 m²(j.f. næringsbygg §6.1).	14 004	14 004	0
Driftsbygningar over 1000 m² (j.f. næringsbygg §6.6).	60 537	60 537	0

§2.2 Tiltak etter §20 -4c.	2017	2018	Auke kr
Mellombels eller transportable bygningar, konstruksjonar og anlegg, til dette høyrer campingvogner, telt, tivoli, sirkus m.m. og innretningar for uteservering.	4 730	4 730	0
Ved gjentatt handsaming (t.d. årlege tivoli, uteservering m.m.)	2 477	2 477	0
Mellombels brakkerigg, lager-/industrihaller inkl. tilbygg til desse med areal over 100 m² reknast 50 prosent av gebyr for næringsbygg (§6).

§2.3 Tiltak etter § 20-4a; Mindre byggjearbeid/tiltak på bebygd eigedom (jf. §3-1 i SAK)	2017	2018	Auke kr
Gebyrsatsane under § 2.3 vert redusert med 25 prosent der søknaden er godt dokumentert og ikkje krev ekstra opplysningar. Det vil seie saker der det ikkje er naudsynt å skrive brev til tiltakshavar om tilleggsdokumentasjon.
0-15 m²	3 957	3 957	0
16-30 m²	5 987	5 987	0
31-50 m²	8 011	8 011	0
51-70 m²	10 046	10 046	0
Bruksendring frå tilleggsdel til hovuddel	4 730	4 730	0
Silt, reklameinnretning og liknande	5 987	5 987	0
Antennesystem med høgde inntil 5 m	5 987	5 987	0

§2.4 Manglande tilbakemelding	2017	2018	Auke kr
For tiltak godkjent i samsvar med Pbl. §20-4 (mindre byggearbeid), som krev oppdatering av offentlege kart, skal tiltakshavar gje tilbakemelding seinast 4 veker etter at tiltaket er teke i bruk. Oppfølging vedk. manglande tilbakemelding fører til eit tilleggsgebyr på	1 151	1 151	0

§3 Nye bueiningar (søknadspliktig tiltak etter §20-3 jf. §20 -1a)

	2017	2018	Auke kr
§3.1 For 1. bueining	17 966	17 966	0
§3.2 Deretter pr. bueining over 50 m²	8 011	8 011	0
§3.3 Deretter pr. bueiningar under 50 m²	5 987	5 987	0
§3.4 Hyblar (enkeltrom m/felles bad, etc.), campinghytter pr. eining.	5 987	5 987	0
§3.5Fritidsbustader/hytte	17 966	17 966	0
§3.6 For institusjonar/omsorgsbustader m.m. med eigne bueiningar, vert fellesareal rekna som for næringsbygg og bueiningane som bustad
§3.7 Mellombels bruksløyve, for 1. bueining	1 600	1 600	0
§3.8 (mellombels bruksløyve) deretter pr. bueining	800	800	0

§4 Søknadspliktige tilbygg/påbygg til bustader, fritidsbustader/hytte (§20-3 og 20-4 jf §20-1a)

	2017	2018	Auke kr
§4.1 0-15 m²	3 957	3 957	0
§4.2 16-30 m²	5 987	5 987	0
§4.3 31-50 m²	8 011	8 011	0
§4.4 51-70 m²	10 046	10 046	0
§4.5 71-100 m²	11 969	11 969	0
§4.6 Over 100 m²	15 996	15 996	0
§4.7 Innreiing av loft/kjellar som tilleggsrom til eksisterande bueining	7 128	7 128	0
§4.8 Mellombels bruksløyve	1 600	1 600	0

§5 Garasjar/naust/uthus (§20-3 jf §20-1a)

Der garasje inngår som eigen del av bygning(ar) (bustad/kontor m.m.) vert det fastsett separat gebyr etter denne paragraf.	2017	2018	Auke kr
§5.1 0-15 m²	3 957	3 957	0
§5.2 16-30 m²	5 987	5 987	0
§5.3 31-50 m²	8 011	8 011	0
§5.4 51-70 m²	10 046	10 046	0
§5.5 Over 70 m² – som for næringsbygg

§6 Næringsbygg (erverv) (§20-3 jf §20-1a)

	2017	2018	Auke kr
§6.1 0-70 m²	14 004	14 004	0
§6.2 71-150 m²	20 023	20 023	0
§6.3 151-300 m²	29 978	29 978	0
§6.4 301-500 m²	40 099	40 099	0
§6.5 500-800 m²	49 943	49 943	0
§6.6 801-1000 m²	60 537	60 537	0
§6.7 For areal over 1000 m² vert det rekna eit gebyr på pr. m²	55.90	55.90
Gebyret må likevel ikkje overstiga kr.	671 158	671 158
§6.8 For stativhallar, overtrykkshallar, skur og veksthus, reknast 50 prosent av gebyr som for næringslivsbygg (erverv).
§6.9 For innreiing av råbygg reknast 25 prosent av gebyr for næringsbygg (erverv).
§6.10 Innretning for uteservering	10 109	10 109	0
§6.11 Mellombels bruksløyve for 1.eining	0	1 600	1 600

§7 Konstruksjonar eller anlegg (§20-3 jf §20-1a)

	2017	2018	Auke kr
§7.1 Mindre anlegg (sjå og §16.1)	5 987	5 987	0
§7.2 Større anlegg	11 969	11 969	0
§7.3 Kommunaltekniske anlegg i grunnen (VA-anlegg)	11 969	11 969	0
§7.4 Idretts-/sportsanlegg utan bygning/tribune t.d. fotball-, skeisebane og liknande.	14 041	14 041	0

Nærmiljøanlegg m/offentleg støtte er unnateke for gebyr.
Forstøttingsmur går under §12.

§8 Fasadeendring – vesentlege reparasjonar og liknande (§20-3 jf §20-1c).

Fasadeendring omfattar m.a. endring av vindauge, kledningsmateriale og taktekking, takoverbygg, karnapp, ark, takterrasse m.m.

	2017	2018	Auke kr
§8.1 Fasadeendring småhus(frittliggjande einebustader, tomannsbustader, rekkehus, småhus i grupper)	3 957	3 957	0
Innsetjing av dør/vindauge inntil 2 m2 og minimum 4 meter frå nabogrense vert friteke for gebyr
§8.2 Fasadeendring større bygg	8 011	8 011	0
§8.3 Ved vesentleg endringar av planløysing, til dette høyrer og hovudombygging vert det eit gebyr på 50 prosent av byggegebyr som for nybygg.

§9 Bruksendring (§20-3 jf §20-1d).

§9.1 For bruksendring betalast 25 prosent av byggegebyr som gjeld for næringsbygg (§6).

§9.2 For bruksendring frå anna føremål til bustad betalast etter §3.

§9.4 Fører bruksendring og til søknadspliktig arbeid, som handsamast i same søknad, vert gebyret rekna ut i samsvar med §8.3 i regulativet.

§10 Rivingssaker (§20-3 jf §20-1e).

	2017	2018	Auke kr
§ 10.1 0-50 m²	2 024	2 024	0
§ 10.2 51- 200 m²	6 006	6 006	0
§ 10.3 201- 1000 m²	8 858	8 858	0
§ 10.4 over 1000 m²	12 933	12 933	0

Når søknad om tiltak også inneheld søknad om riving for oppføring av erstatningsbygg på same staden, vert det ikkje teke gebyr for riving.

§ 11 Oppdeling/samanføying av brukseining i bustad m.m. (§20-3 jf §20-1g).

	2017	2018	Auke kr
§ 11 Oppdeling/samanføying av brukseining i bustad m.m. (§ 20 – 1g)	11 857	11 857	0

§ 12 Innhegning mot veg/skilt og reklame og liknande(§ 20 -1h)

	2017	2018	Auke kr
§ 12.1 Innhegning mot veg/skjermvegg/levegg	3 957	3 957	0
§ 12.2 Forstøttingsmur under 2,0m høgde. (ny høgdegrense)	4 118	4 118	0
§ 12.4 Forstøttingsmur over 2,0m høgde (ny høgdegrense)	7 830	7 830	0
§ 12.5 Skilt/reklame	5 987	5 987	0

§ 13 Vesentlege terrenginngrep/utfylling (§20-3 jf §20-1k).

	2017	2018	Auke kr
§ 13 Vesentlege terrenginngrep/utfylling (§ 20 1k)	11 969	11 969	0

§ 14 Anlegg av veg eller parkeringsplass (§20-3 jf §20-1l).

	2017	2018	Auke kr
§ 14.1 Mindre parkeringsplassar på planert terreng (inntil 10 bilar)	5 987	5 987	0
§ 14.2 Større parkeringsplassar	11 969	11 969	0
§ 14.3 Parkering på eller i bygning, parkeringshus/anlegg som § 6 i regulativet
§ 14.4 Gangbru/kulvert og liknande	8 011	8 011	0
§ 14.5 Køyrebru/kulvert og liknande	16 028	16 028	0
§ 14.6 Veganlegg, til dette høyrer og gangveg/kulvert og liknande	11 969	11 969	0
§ 14.7 For tiltak som ikkje er avklart i plan vedk. § 14.6 betalast 50 prosent i tillegg.
§ 14.8 Ny avkjørsel	5 987	5 987	0

§ 15 Separate søknader om bygningstekniske installasjonar (§20-3 jf §20-1f).

	2017	2018	Auke kr
§ 15.1 Sanitæranlegg, innreiing av våtrom	2 024	2 024	0
§ 15.2 Varmeanlegg	2 807	2 807	0
§ 15.3 Ventilasjonsanlegg	5 987	5 987	0
§ 15.4 Kuldeanlegg og varmepumper	2 807	2 807	0
§ 15.5 Automatisk brannvarslingsanlegg	2 807	2 807	0
§ 15.6 Automatisk brannsløkkingsanlegg	2 807	2 807	0
§ 15.7 Felles VA-anlegg i grunnen	10 046	10 046	0
§ 15.8 Heis, rulletrapper, rullande fortau, rulleband o. l. som er søknadpliktig etter pbl.	3 957	3 957	0

§ 16 Diverse tiltak

	2017	2018	Auke kr
§ 16.1 For arbeid som ikkje kan bereknast etter ovannemnde satsar, her medrekna mellom anna innreiing av loft/kjellar i småhus, antenneanlegg, mobilstasjon, basseng, busskur, rømmingstrapper, lekeplassar, ballbingar, fotballplassar, brettrampar, sykkelbanar, endring av takkonstruksjon (som ikkje fører til auke i målverdig areal),mindre kaiar, flytebrygger m.m., betalast	5 987	5 987	0

§ 17 Godkjenning av føretak/ansvarsrett

	2017	2018	Auke kr
§ 17.1 Lokal godkjenning av føretak som ikkje kan erklære ansvarsrett/ sjølvbyggjaransvar (er berre aktuelt i tiltaksklasse 1)	2 999	2 999	0

§ 18 Søknad om utslepp og tilknyting til privat avløpsanlegg

	2017	2018	Auke kr
Søknad om nye utslepp eller vesentleg auke av eksisterande utslepp. Utsleppsløyve under 50 pe Handsaming av søknad i samband med byggesaka 50 % av gebyr, i tillegg til byggesaksgebyr	3 677	3 677	0

§ 18.2 Søknad om tilknyting til privat avløpsanlegg jf.§ 27-3		5 987	5 987

§ 19 Avvikshandsaming

	2017	2018	Auke kr
Ved avdekking av avvik i byggeprosjekt ved kommunen sitt byggetilsyn, vert det for kvart einskild avvik der det vert utarbeidd avviksrapport fastsett eit gebyr på	1 678	1 678	0

§ 20 Delingssøknader (§20-3 jf §20-1m).

	2017	2018	Auke kr
§ 20.1 For søknad om frådeling av første parsellen der grensene er i samsvar med fastsette føremålsliner/ eigedomsgrenser i reguleringsplan, utbyggingsplan eller tomtedelingsplanplan	4 810	4906	96
§ 20.2 Frådeling av kvar av dei påfølgjande parsellane innanfor krav i § 20.1	826	843	17
§ 20.3 For søknad om deling av første parsellen i regulert/ uregulert område der føremålsliner/eigedomsgrenser ikkje framgår av fastsett plan	7 575	7726	151
§ 20.4 Frådeling av kvar av dei påfølgjande parsellane innanfor krav i § 20.3	2 338	2385	47
§ 20.5 For søknad som arealoverføring av små tilleggsareal til eksisterande eigedomar (opptil 250 m2).	2 754	2 809	55
Søknad om større areal for arealoverføring vert rekna etter satsane i §20.1/ §20.3.

Dersom delingssøknaden inneheld søknad om dispensasjon, skal det i tillegg til satsane over fakturerast for handsaming av dispensasjonsspørsmålet etter § 1.2.

GEBYRREGULATIV FOR ARBEID ETTER MATRIKKELOVA (LOVA §32, FORSKRIFT §16)

§ 1 Oppretting av matrikkeleining

§ 1.1 Oppretting av grunneigedom og festegrunn

	2017	2018	Auke kr
Areal frå 0 – 100 m²	26 465	26 994	529
Areal frå 101 – 999 m²	31 200	31 824	624
Areal frå 1000 m²: +auke pr. påbegynt daa.tilsvarande	4 215	4 299	84
Areal over 10 da. etter medgått tid. Minstegebyr	69 135	70 518	1 383

Ved samstundes oppmåling av tomter som grensar til kvarandre og/eller er «gjenbuarar», er vert gebyret redusert med 20 prosent frå og med tomt nr 4.

Gebyret kan reduserast ytterlegare med 10 prosent frå og med tomt nr 4 ved oppmåling i felt der grensepunkta på førehand er markert i marka i samsvar med løyve til frådeling.

I saker der alle grensene er merka og koordinatfesta ved tidlegare kartforretning eller oppmålingsforretning og der feltarbeid ikkje er naudsynt skal gebyret reduserast med 35 %.

§ 1.2 Matrikulering av eksisterande umatrikulert grunn

	2017	2018	Auke kr
Gebyr pr ny matrikkeleining	5 500	5 610	110

I tillegg kjem ev utlegg til kunngjeringar. Ev undersøkingar i marka vert fakturert etter medgått tid.

§ 1.3 Oppmåling av uteareal på eigarseksjon

	2017	2018	Auke kr
Gebyr for oppmåling av uteareal pr. eigarseksjon	15 270	15 575	305

§ 1.4 Oppretting av anleggseigedom

Gebyr som for oppretting av grunneigedom.

	2017	2018	Auke kr
volum frå 0 – 5000 m³	31 200	31 824	624
volum frå 5001 m³ – auke pr. påbegynt 1000m³. Avgrensa oppover til kr 100 000	4 215	4 299	84
Ved full oppmåling av anleggseigedom	betalast eit tillegg på 40%

§ 1.5 Registrering av jordsameige

Gebyr for registrering av eksisterande jordsameige vert fakturert etter medgått tid, jf. §9.

§ 1.6 Oppretting av grunneigedom, heil teig

	2017	2018	Auke kr
Oppretting av grunneigedom, heil teig	5 500	5 610	110

§ 1.7 Oppmålingsforretning over areal regulert til offentleg vegformål

Gebyr for oppmålingsforretning over areal regulert til offentleg vegformål vert fakturert etter medgått tid jamfør satsar i §9. Grensemerke kr. 60,- pr stk., kjem i tillegg. Gjeld berre søknader/ rekvisisjonar frå offentlege vegmynde.

§ 2 Oppretting av matrikkeleining utan fullført oppmålingsforretning

§ 2.1	2017	2018	Auke kr
Etter grunngjeven søknad kan ny matrikkeleining opprettast før oppmålingsforretning er fullført, jfr. forskrift § 25. Det vert fakturert gebyr etter pkt. 1.1, 1.2, 1.4 eller 1.5, samt tilleggsgebyr pr. matrikkeleining	4 070	4 151	81

§ 2.2 Avbrot i oppmålingsforretning eller matrikulering

Gebyr for utført arbeid når saka vert trekt før ho er fullført, må avvisast, ikkje lar seg matrikkelføra på grunn av endra heimelstilhøve eller av andre grunnar ikkje kan fullførast, vert satt til 1/3 av gebyrsatsane etter 1.1 og 1.2

§ 3 Grensejustering

§ 3.1 Grunneigedom, festegrunn og jordsameige

Ved grensejustering kan arealet for involverte eigedomar justerast med inntil 5 prosent av eigedomen sitt areal (maksimalgrensa er satt til 500 m²). Ein eigedom kan ikkje avgje areal som i sum overstiger 20 prosent av eigedomen sitt areal før justeringa. For grensejustering til veg- eller jernbaneformål kan andre arealklassar gjelde.

Grensejustering krev klarlagde grenser. For klarlegging etter § 6 som må utførast samstundes med grensejusteringa vert det å betale 50% av gebyret i § 6 i tillegg til gebyret i § 3.

	2017	2018	Auke kr
areal frå 0 – 250 m²	7 640	7793	153
areal frå 251 – 500 m²	15 270	15575	305
Dersom mindre areal avgrensa oppover til 50 m2, etter frådeling i medhald av skylddelingslova av 1909 eller bygningslova av 1965, har blitt liggjande igjen som restareal, kan slike etter søknad grensejusterast til til-liggjande eigedom. Gebyret for slik justering vert pr. mottakande eigedom kr:	4 020	4100	80

§ 3.2 Anleggseigedom

For anleggseigedom kan volumet justerast med inntil 5 prosent av anleggseigedomen sitt volum. (maksimalgrensa er satt til 1000 m³)

	2017	2018	Auke kr
volum frå 0 – 250 m³	7 640	7793	153
volum frå 251 – 1000 m³	15 270	15575	305

§ 4 Arealoverføring

§ 4.1 Grunneigedom, festegrunn og jordsameige

Ved arealoverføring skal oppmålingsforretning og tinglysing gjennomførast. Arealoverføring utløyser dokumentavgift. Dette gjeld ikkje arealoverføring til veg- og jernbaneformål.

	2017	2018	Auke kr
areal frå 0 – 100 m²	10 000	10200	200
areal frå 101 – 250 m²	15 270	15575	305
areal frå 251 – 999 m²	31 196	31820	624
arealoverføring pr. nytt påbegynt 500 m² fører til auke av gebyret på .	2 105	2 105	0

Arealoverføring over 10 daa vert fakturert etter satsane i § 1.1

§ 4.2 Anleggseigedom

For anleggseigedom kan volum som skal overførast frå ei matrikkeleining til ei anna – ikkje vere registrert på en tredje matrikkeleining. Volum kan berre overførast til ei matrikkeleining dersom vilkåra for samanføying er til stades. Matrikkeleininga skal utgjera eit samanhengande volum.

	2017	2018	Auke kr
volum frå 0 – 250 m³	26 465	26994	529
volum frå 251 – 5000 m³	31 200	31824	624
volumoverføring pr. nytt påbegynt 1000 m³ fører til auke av gebyret på	4 215	4299	84
Ved full oppmåling av anleggseigedom Betalast eit tillegg på 40%

§ 5 Klarlegging av eksisterande grense der grensa tidlegare er koordinatbestemt ved oppmålingsforretning

	2017	2018	Auke kr
For inntil 2 punkt	4 510	4 600	90
For overskytande grensepunkt, pr. punkt	1 095	1 117	22

For klarlegging som vert utført i samband med grensejustering vert gebyret redusert med 50%.

§ 6 Klarlegging av eksisterande grense der grensa ikkje tidligare er koordinatbestemt / eller klarlegging av rettar

	2017	2018	Auke kr
For inntil 2 punkt	7 640	7 793	153
For overskytande grensepunkt, pr. punkt	1 095	1 117	22

Der klarlegginga fører til ynskje om grensejustering og dette kan utførast i same oppmålingsforretninga, vert det å betale 50 % av gebyret i § 3 i tillegg til gebyret i § 6.

Klarlegging av eksisterande grense skal ikkje overstiga gebyret for frådeling av tilsvarande ny matrikkeleining

Klarlegging av rettar vert fakturert etter medgått tid, jf. §9.

§ 7 Privat grenseavtale

Vert fakturert etter medgått tid, jf. § 9.

§ 8 Tilleggsgebyr

§ 8.1 Endring i forhold til godkjent frådelingsvedtak

	2017	2018	Auke kr
Gjeld ynskje om endring som rekvirent legg fram i forkant av oppmålingsforretninga eller på denne og som må godkjennast av planavdelinga munnleg eller skriftleg	2 910	2 968	58

§ 8.2 Ekstra oppmålingsforretning i eksisterande sak

	2017	2018	Auke kr
Gjeld når det er naudsynt med ekstra oppmålingsforretning i marka p.g.a. usemje mellom partane, eller når det er ynskje om endring, eller andre forhold som skuldast partane og som vert lagt fram etter at den første oppmålingsforretninga er halden	4 565	4 656	91

§ 9 Timesatsar

	2017	2018	Auke kr
Kontorarbeid	800	800	0
Markarbeid inkl. transport og materiell	1 050	1 050	0
Minstegebyr: to timar arbeid

§ 10 Endringar i grunnlaget for matrikkelføring av saka

Gjer rekvirenten under saka sin gang endringar i grunnlaget for matrikkelføring av saka, vert likevel gebyret oppretthalde.

§ 11 Utsteding av matrikkelbrev (Maksimalsats vedteken i matrikkelforskrifta)

	2017	2018	Auke kr
Matrikkelbrev inntil 10 sider	175*	175*	0
Matrikkelbrev over 10 sider	350*	350*	0

*Maksimalsatsane fylgjer matrikkelforskrifta § 16 pkt. 4.

§ 12 Tinglysingsgebyr og gebyr for grunnboksutskrifter mm

For alt som skal tinglysast etter Matrikkellova § 24 kjem tinglysingsgebyr i tillegg, for tida kr.525,-.

Det vert også sendt faktura på naudsynte utskrifter av skylddelingsdokument mm.

§ 13 Utsett tidsfrist for gjennomføring av oppmålingsarbeid om vinteren

Tidsfrist fastsett i forskrifta §18.1.ledd gjeld ikkje i perioden 15. desember til 1.mars. (Med heimel i Matrikkelforskrifta 26. juni 2009 § 18.3.ledd).

§ 14 Betalingsreglar

Det vert ikkje rekna meirverdiavgift av oppmålingsgebyra.

SEKSJONERING

§1 Krav om seksjonering /reseksjonering

	2017	2018	Auke kr
Gebyr for seksjonering/reseksjonering der det ikkje vert gjennomført synfaring	3 147	4 500	1 353
Gebyr for seksjonering/reseksjonering der det vert gjennomført synfaring	5 245	6 000	755
Ved avslag på søknad om seksjonering/reseksjonering vert rekna 50 prosent gebyr

§ 2 Betalingsreglar

Det vert ikkje rekna meirverdiavgift av seksjoneringsgebyra.

SAL AV KART-, PLAN- OG EIGEDOMSDATA (Off.lov §8, forskrift §4)

§ 1 Plan-, bygnings- og eigedomsinformasjon

Fylgjande produkt vert levert til sjølvbetente nettportalar administrert av ulike forhandlarar, (f.eks. Ambita, Proconet eller Norkart). Desse bestemmer sjølv prisane ut i marknaden.

Ved leveranse frå kommunen utanom dei sjølvbetente nettportalane tilkjem eit administrasjonsgebyr kr. 80,- pr. leveranse.

Produkt	2018
Søknadspakke for byggje- og delesaker (Inneheld basiskart, naboliste, planopplysningar og naudsynte skjema)	520
Basiskart og naboliste – enkelttomt	160
Naboliste spesial for ansvarleg søkjar (Til reguleringsplan, langs vegtrase o.l.)	200
Planopplysningar (Inneheld plankart, føresegner og planinfo som pdf)	360
Ferdigattest/mellombels bruksløyve	200
Bygningsteikningar	320
Matrikkel kart med grenseskildring (Uttrekk frå matrikkelbrev med koordinatar)	160
Historisk målebrev	160
Pålegg frå bygningsvesenet	160
Brannvern pålegg	160
Vedtekter seksjonssameige	200
Oppmålingsstatus	160
Tilknyting veg, vatn, avlaup	160
Kommunale avgifter og eigedomsskatt	200
Restansar og legalpant	160

§ 2 Utskrift og kopiering/skanning på storformat (A2, A1, A0)

For første utskrift eller kopi/Skanning:	2018
A2/A1/A0	250
Pr utskrift eller kopi utover første, uansett størrelse	50

§ 3 Digitale kartdata

Grunnkart med detaljert høgde, inklusive eigedomskart vert prisa etter Statens Kartverk sin priskalkulator basert på areal og befolkning. Minimumspris kr 1000,-

Data vert levert på SOSI-format. Kommunen kan også levere på DXF/DWG-format mot eit tilretteleggingsgebyr kr. 100,- pr. tinging.

§ 4 Digitale plandata

SOSI-, DXF-, eller DWG-format av eksisterande digitale planar, inkl. tilhøyrande føresegner i word-format.

Digitale plandata	2018
Digitale planar i Euref-koordinatar – pr. plan	400
Digitale planar i NGO-koordinatar – vert tilrettelagt for transformasjon til Euref. Vert fakturert etter medgått tid, jf. pkt. 1.2.1 §9. Minstegebyr: 2 timer	*

§ 5 Betalingsreglar

Det vert rekna meirverdiavgift av alle gebyr under punkt 1.2.6

ANDRE TENESTER

§ 1 Teknisk grensepåvising

Ved teknisk grensepåvising vert eksisterande, koordinatfesta grenser merka i terrenget med spraymaling og påvist for rekvirent. Grensene vert ikkje justert eller endra, og nabo vert ikkje innkalla.

Teknisk grensepåvising	2018
Vert fakturert etter medgått tid, jf. pkt. 1.2.1 §9	*
Minstegebyr: 1 t kontorarbeid + 1 time markarbeid	*

§ 2 Betalingsreglar

Det vert rekna meirverdiavgift av alle gebyr under punkt 1.2.7

BETALINGSSATSAR FOR FEIING OG TILSYN

Betalingssatsar for feiing og tilsyn	2017	2018	Auke kr
Bustadar:
Feieavgift og tilsyn pr. hus (maks 2 piper) per år	666	666	0
Industri/forretningsbygg:
Feieavgift	833	833	0
Anna arbeid/feiing etter medgått tid pr. time ex. mva	649	649	0

Feiing og tilsyn er eit sjølvkostområde. Kommunen skal ta seg betalt det det kostar å utføra tenesta.

GEBYR FOR SAKSHANDSAMING, ADMINISTRASJON, FORFALL OG KONTROLL OG GRAVEARBEID

Gebyr for sakshandsaming, administrasjon, forfall og kontroll av gravearbeid	2017	2018	Auke kr
Handsamingsgebyr	1 690	1 740	50
Kontroll for gravearbeid inntil 10 m²	450	463	13
Tillegg arbeid kontroll for gravearbeid større enn 10 m²	46 pr m²	47 pr m²	1
Forfall av vegen	46 pr m²*	47 pr m²*	1

*Gebyr som skal dekke forfall av vegen vert ikkje kravd der det vert lagd nytt vegdekke i full bredde, til dømes på fortau og veg store gravearbeid.

Kommunen kan krevje å få dekt dei utgiftene ein har i samband med handsaming og oppfølging av gravearbeidet, dette inkluderer også garantisynfaringar. Størrelsen på gebyr vert fastlagt av kommunestyret.

AVGIFTER SOM ER VEDTEKNE AV KOMITÉ FOR OPPVEKST OG UTDANNING

BETALINGSSATSAR FOR STORD KULTURSKULE

Betalingssatsar for Stord kulturskule	2017	2018	Auke kr
Elevavgift:
Instrumental-vokalundervisning, individuelt og i mindre grupper	3 620	3 715	95
Undervisning i større grupper(dans, bildande kunst, drama m.m.)	3 290	3 375	85
Instrumentleige	540	560	20
Dirigenttimar:
Dirigenttimar til skulekor- og korps	21 050	21 550	500
Dirigent-/instruksjonstenester til andre	28 860	29 670	810

Søskenmoderarsjon: (reduksjon i elevavgifta)
Barn/aktivitet 2	20%
Barn/aktivitet 3	40%
Barn/aktivitet 4	60%
Barn/aktivitet 5	70%
Barn/aktivitet 6	80%

Bakgrunn:

Ved inngangen til skuleåret 2017/2018 er det 820 elevplassar.

Musikk-, visuelle kunstfag- og drama/teaterundervisninga er lagt til kulturskulen sine lokale i Stord Kulturhus. Danse- og parkorundervisinga er lagt til dei kulturskulen sine lokale i Osen 6 (Liverødbygget). I tillegg får nokre elevar undervisning i fiolin på Tjødnalio skule.

Kulturskulen sel dirigenttenester til Sagvåg skulekorps, Rommetveit skulekorps, Langeland skulekorps, Stord skulekorps og Sunnhordland kammerorkester. Elles sel kulturskulen musikkterapitenester og andre lærartenester til andre kommunale einingar og nabokommunar.

BETALINGSSATSAR FOR PLASS I SKULEFRITIDSORDNINGA

Betalingssatsar for plass i skulefritidsordninga	2017	2018	Auke kr
Opphaldsbetaling:
Full plass 100 prosent eks. leksehjelp	2 952	2 952	0
Deltidsplass 80 prosent eks. leksehjelp	2 440	2 440	0
Deltidsplass 60 prosent eks. leksehjelp	1 855	1 855	0
Deltidsplass 50 prosent eks. leksehjelp	1 599	1 599	0
Full plass skulefrie dagar, Tjødnalio SFO	3 352	3 352	0
Full plass sumarope juni 2017, Tjødnalio SFO	1 379	1 379	0
Full plass sumarope august 2017, Tjødnalio SFO	2 071	2 071	0

Satsane over gjeld funksjonsfriske born samt funksjonshemma barn på 1-4 årssteget. Funksjonshemma born på 5-7 årssteget har gratis SFO.

Bakgrunn:

Skulefritidsordninga (SFO) er eit tiltak for born som går i grunnskulen.
Lovmessig er SFO heimla i opplæringslova.
Målgruppa er born i småskulen (1-4 årssteget) samt born med spesielle behov på alle trinn i barneskulen.

Skulane v/rektor administrerer ordninga og borna oppheld seg på skulen sitt område før og etter ordinær dagleg skuletid med tilsyn frå vaksne.

Ved inngangen til skuleåret 2016/2017 nyttar 389 born seg av ordninga.

I medhald av opplæringslova kan kommunane få dekka det det kostar å driva skulefritidsordninga gjennom opphaldsbetaling frå foreldra.
Stord kommune innførte frå 1. august 2015 sjølvkost i SFO-ordninga for funksjonsfriske born samstundes som vedtektene for SFO vart endra. M.a. med endring av vaksentettleiken.

Sommaren 2012 starta ein opp SFO på skulefrie dagar og i sommarferien på Tjødnalio skule. Alle born i Stord kommune kan søkja på plass.

BETALINGSSATSAR FOR PLASS I KOMMUNALE BARNEHAGAR

Betalingssatsar for plass i kommunale barnehagar 1/1 – 31/12 – 2018	2017	2018	Auke kr
Full plass – makssats fastsatt av kunnskapsdept.	2 730	2 910	180
3 dagar i veka (60 prosent plass)	1 974	2 104	130

Det vert gitt 30 prosent søskenmoderasjon for barn nummer to og 50 prosent frå og med barn nummer tre.

Vedtak om timar med spesialpedagogisk hjelp etter Barnehagelova § 19E er gratis. Føresette til barn med vedtak om spesialpedagogisk hjelp etter barnehagelova § 19 E betalar for barnehageplassen på lik linje med andre.

Frå 2004 har satsane for opphaldsbetaling i barnehage vore regulert med ein sentral makspris for full barnehageplass. Regjeringa har fastsatt ny makspris frå 01.01. 2018. Den er kr. 2 910. Stord kommune har justert satsane for dei andre tilboda i tråd med kommunen sine kostnader.

Rådmannen rår til at Stord kommune nyttar makssats for full barnehageplass og at kommunen justerer den andre satsen med same prosentsats som makssatsen.

Frå 1. mai 2015 er det forskriftsbestemt at opphaldsbetalinga i barnehage ikkje skal kosta meir enn 6 prosent av ei hushaldning si inntekt. Det betyr at dei som tenar mindre enn kr. 500 500 vil få reduksjon i satsane.

Ordninga med gratis kjernetid vert vidareført for alle 3-, 4- og 5-åringar frå familiar med lav inntekt.

LEIGESATSAR FOR UTLEIGE AV SKULEBYGG I HELGAR/OVERNATTING

Leigesatsar for utleige av skulebygg i helgar/overnatting	2017 Ideell	2017 Privat/kommers	2018 Ideell	2018 Privat/kommers	Auke Ideell	Auke Privat/kommers
Pris per person per overnattingsdøgn ved antall opp til og med 100	62*	62	64*	64	2	2
Pris per person per overnattingsdøgn ved antall opp til og med 300	49*	62	50*	64	1	2
Pris per person per overnattingsdøgn ved antall opp til og med 500	37*	62	38*	64	1	2
Pris per person per overnattingsdøgn ved antall over 500	21*	51*	22*	52*	1	1

*Prisen vert redusert med 20 prosent ved meir enn to samanhengande overnattingar.
*Prisen er justert opp med kommunal deflator, 2,6 prosent.

Av den totale utgiftsdekninga skal:

20 prosent disponerast av einingsleiar til administrasjonskostnadar
60 prosent gå til eininga for dekking av ymse utgifter som gjeld straum, slitasje på utstyr m.m.
20 prosent disponerast av Stord kommunale eigedom og gå til dekking av vedlikehald av bygg

Ved brot på ordensreglane for det aktuelle bygget eller ved uforsvarleg bruk av bygget, kan avtale om leigetid avsluttast utan oppseiingstid og leigetakar kan bli fakturert for eventuelle ekstrakostnader.

AVGIFTER SOM ER VEDTEKNE AV KOMITÉ FOR REHABILITERING, HELSE OG OMSORG

BETALINGSSATSAR FOR OMSORGSTENESTER

Stord kommune sine betalingssatsar skal til ei kvar tid vera i samsvar med:

Forskrift til lov om kommunale helse- og omsorgstenester

Rundskriv – presisering av regelverk for eigenbetaling for helse- og omsorgstenester
Gjeldand rundskriv om fribeløp og eigendelar for kommunale pleie- og omsorgstenester

Det er ingen eigenbetaling for følgjande tenester:

Personretta tenester (heimesjukepleie)
Avlasting
Støttekontakt

Brukarbetaling for omsorgstenester skal vera med å bidra til finansiering av tenestene i kommunen. Noko eigenbetaling vert regulert i rundskriv frå Helse og omsorgsdepartementet som vert sendt ut årleg, medio desember. Dette gjeld:

Eigenbetaling praktisk bistand for dei med inntekter inntil 2G
Korttidsopphald i institusjon
Langtidsopphald i institusjon
Dag- og nattopphald i institusjon

Administrasjonen har vurdert nivå for eigenbetaling opp mot nivå i andre kommunar, samt behov for å bidra til finansiering av tenestene, slik det er lagt opp til frå styresmaktene. Det er ulik måte å byggje opp eigenbetalinga på, slik at ein ikkje kan gjere direkte samanlikningar med andre kommunar. Ein må sjå på heilskapen. Særleg i høve etablering og drift av tryggleiksalarm har Stord kommune låg eigenbetaling. Det er viktig å byggje tryggleiksalarm og velferdsteknologi opp på eit berekraftig måte, fordi dette vil få stadig større vekt i framtida.

Eigenbetaling praktisk bistand:

Minstesats vert regulert i rundskriv frå Helse- og omsorgsdepartementet og er f.t. kr. 200,- per mnd for praktisk bistand. Forskrifta seier at kommunen kan ta seg betalt det det kostar å driva tenesta pluss eit administrasjonspåslag på 10%. Timepris vert regulert med 2,3%. Abonnementspris vert uendra.

Satsane vert rekna ut på grunnlag av husstanden si samla skattbare nettoinntekt før særfrådrag. Dette betyr at sjølv om det berre er ein person i husstanden som mottek hjelp, vil inntekta til ein evt. ektefelle eller sambuar verta lagt til brukaren si inntekt. Inntekt til barn under 18 år skal også reknast med, dersom det er barnet som mottek hjelpa.

Timepris eigenbetaling vert heretter sett lik kostnad med å produsere ein time teneste. Abonnementspris vert ikkje auka i 2018. For inntekter over 6G, skal det betalast timepris. Tidsforbruket vert runda opp til næraste halve time. Ingen tenester skal koste over 440 kr pr time.

Eigenbetaling praktisk bistand pr. mnd/time f.o.m. 01.01.2018

Husstanden si nettoinntekt	2017 Abonnement	2017 Timepris	2018 Abonnement	2018 Timepris	Auke Abonnement	Auke Timepris
Inntil 2 G	200	0	200*		0
2G-3G	1 720	430	1 720	440	0	10
3G-4G	2 580	430	2 580	440	0	10
4G-5G	3 440	430	3 440	440	0	10
5 G-6G	4 300	430	4 300	440	0	10
Over 6 G		430		440		10

*satsen vil verte justert i januar 2018, etter nytt rundskriv frå Helse- og omsorgsdepartementet. Justeringane finn de på Stord kommune si nettside under «Kommunale avgifter og gebyr – Helse, omsorg og rehabilitering».

Eigenbetaling tryggleiksalarm, nøkkelboks og velferdsteknologi:

Tryggleiksalarm er i Stord kommune eit lågterskeltilbod, som vert innvilga som ei kommunal teneste til alle som har søkt, utan behovsprøving. Tryggleiksalarmen er eit basisprodukt, der standard utstyr er ein sendar og ein utløysar, oftast ein alarmknapp til å ha rundt handleddet. Tryggleiksalarm blir etter kvart erstatta med tryggleikspakkar. Den vanlege trykknappen kan supplerast med fallalarm, dørsensor, røykvarslar og andre hjelpemiddel inkludert sporingsteknologi. Dersom slike tryggleikspakkar blir tildelt som helsehjelp vil brukarane få dekka kostnadene med tilleggsutstyret som er i bruk.

Levering av tryggleiksalarm og velferdsteknologi går ut på anbod i løpet av september 2017. Velferdsteknologiske løysingar vert i nytt anbod ein leasingavtale. Det vil derfor vere naudsynt å leggje inn to satsar for tryggleiksalarm. Dersom utstyret ikkje vert tildelt som helsehjelp, vert brukar fakturert for høgare sats pr mnd.

Ved overgang til nye digitale alarmar, skal det SIM kort inn i alarmeininga. Det er meir praktisk at kommunen eig SIM korta, og fakturerer brukar for kostnaden. Det vil derfor i ein overgangsperiode vere to satsar for eigenbetaling.

Når det gjeld lokaliseringsteknologi/GPS, ser ein det som naturleg at brukarar som bur åleine, har ordinære heimetenester av betydeleg omfang, og heimetenestene som har ansvar for evt sporing, får tilbod om GPS som helseteneste. Men når det er familie som har ansvar for sporing, så vil det vere ei kommunal teneste. Dette vil kunne dreie seg om brukarar i tidleg fase av sjukdommen, då det her er viktig å lære seg å bruke GPS før utviklinga er komen for langt. GPS er tilgjengeleg i vanlege butikkar.

Kameratilsyn (i startfasen hovudsakleg på natt), og elektroniske medisindispensarar vil vere ei erstatning for kommunale helsetenester, då desse delvis vil erstatte helsetenester. Nye hjelpemiddel som kjem til, må ein vurdere når dei vert tekne i bruk.

Dersom det skjer endringar i regelverket i høve kva som skal dekkast av brukar, NAV og kommune, kan satsane verte endra.

Eigenbetaling tryggleiksalarm, nøkkelboks og velferdsteknologi – pr mnd, eller pr etablering

Tryggleiksalarm , nøkkelboks og velferdsteknologi	2017	2018	Auke kr
Tryggleiksalarm pr mnd	240	240	0
Tryggleiksalarm pr mnd med SIM kort	240 + SIM-kort	240 + SIM-kort	0
Tryggleikspakke med utstyr som ikkje er tildelt som helsehjelp		350
Etableringskostnad for tryggleiksalarm	500	500	0
Etableringsgebyr nøkkelboks	750	750	0

Eigenbetaling andre tenester

For dagaktivitetstilbod til eldre prisen i 2018 kr 168. Dvs auke med 2%. Betalinga skal skje ut frå vedtak. Det kan gjerast frådrag for fråvær utover ei veke.

Ved Knutsaåsen Omsorgssenter og Backertunet HDO betalar brukarane for måltid til frukost, middag, kaffi, kvelds og eit mellommåltid. I 2018 vert satsen kr. 3 890,- pr. mnd.

Bebuarane på Knutsaåsen omsorgssenter og Backertunet HDO, har inngått avtale med dagleg vask og leige av sengetøy, frotté samt vask av bebuartøy. Dette er gjort ut frå smitterisiko. Satsane vert heva til kr 940,- i 2018 og kompenserer for kostnadane Stord kommune har.

Husleigesatsen for Knutsaåsen Omsorgssenter vil verta prisjustert med auken i KPI – indeksen (konsumprisindeksen). Melding vil verta sendt bebuarane.

Andre tenester:	2017	2018	Auke kr
Dagtilbod for personar med demenssjukdom per dag	165	168	3
Knutsaåsen omsorgssenter og Backertunet HDO – mat pr. mnd	3 820	3 890	70
Knutsaåsen omsorgssenter og Backertunet HDO – vask av tøy pr. mnd.	925	940	15
Korttidsopphald/rehabiliteringsopphald per døgn; etter 60 døgn betaling som for langtidsopphald	155	160	5
Langtidsopphald :75 prosent av grunnpensjon og 85 prosent av andre inntekter

Eigenbetaling for førebyggjande tenester og lågterskeltilbod.

I budsjett 2017 var det lagt opp til eigenbetaling for førebyggjande tenester og lågterskeltilbod. Desse tilboda har til no vore gratis. Betalingssatsane vart vedteke i møte i Komite for rehabilitering, helse og omsorg 23. februar 2017.

Eigenandel for førebyggjande tenester og lågterskeltilbod:	2017	2018	Auke kr
Utlån av kommunale hjelpemiddel,	100	100	0
Tak ved lån av fleire hjelpemiddel i same utlånsperiode			0
	500	500	0
Frisklivtenester – frisklivsresept pr semester	300	300	0
Fallførebyggande kurs	300	300	0
Servicemedarbeidertenester pr. time	300	300	0
Transport av hjelpemiddel	300	300	0
Me vil ikkje ta eigenandel for utkjøring av dei største og mest kompliserte hjelpemiddel der me ikkje kan forvente at ein kan flytte sjølv. Det er også gratis å få montert utstyr ein søkjer om til Nav, som til dømes støttestenger, tekniske anlegg som hørselshjelpemidlar osv.	300	300	0
Manglande oppmøte til avtalt time til fysio- og ergoterapi	250	250	0
For gruppetreninga som einingane driv, semesteravgift	300	300	0

AVGIFTER SOM ER VEDTEKNE AV KOMITÉ FOR NÆRING, MILJØ OG KULTUR

BETALINGSSATSAR FOR KOMMUNALE PARKERINGSPLASSAR

Betalingssatsar for kommunale parkeringsplassar	2017	2018	Auke kr
Bytunet og i underetasjen på Bachertunet
Måndag-fredag kl. 07.00-19.00 (anna tidsrom – gratis)	12	12	0
Laurdag kl. 07.00 – 17.00 (anna tidsrom – gratis)	12	12	0
2 timar gratis ved bruk av parkeringsskive
Torget	Avgiftsfri*
SKE-bygg	Avgiftsfri*
Osen	Avgiftsfri*
Vidsteenstunet/Sorenskrivareigedomen	Avgiftsfri*
Borggata/Borggarden	Avgiftsfri*
Øvre Borggata	Avgiftsfri*
Jens Hystadveg	Avgiftsfri*
Stord kommunale rehab. senter	Avgiftsfri*
Snøggbåtterminalen	Avgiftsfri*
Torgbakken	Avgiftsfri*
P-dekke v/ NAV.Maksimum parkeringstid 2 timar gjeld også for El- bilar og personar med HC- kort	Avgiftsfri*
12 timar gratis ved bruk av parkeringsskive
Sæ	Avgiftsfri*
Vabakkjen	Avgiftsfri*
Parkeringsskive	20	20	0

* med maksimum opphaldstid ved bruk av parkeringsskive

Pris er uendra for 2018.

Kommunestyret i Stord gjorde 30.04.2015, sak 14/15 vedtak om endring i parkeringsordninga frå 01.06.2015. Innfører parkeringsskive.

For at　trafikkbetjenten vår skal veta kva tid　du parkerte, skal　du nytte　parkeringsskive som du festar i frontruta på bilen. På parkeringsskiva markerer du klokkeslett for tidspunktet du parkerte bilen.

Parkeringsskive er for sal i Kundetorget til kr 20,-

Følgjande kommunale parkeringsplassar får avgiftsfri parkering med maksimum opphaldstid 2 timar ved bruk av parkeringsskive:

Torget, SKE-bygget, Osen, Vidsteenstunet/Sorenskrivareigedomen, Borggata/Borggarden, Øvre Borggata, Jens Hystadveg, Stord kommunale rehab. senter, Snøggbåtterminalen, Torgbakken, P-dekke v/ NAV. Maksimum parkeringstid 2 timar gjeld også for El- bilar og personar med HC- kort.

Parkeringsplassen i Sæ og Vabakkjen er det maksimum 12 timar parkering med parkeringsskive.

Tidsavgrensinga er 07.00 – 19.00 på kvardagar og til 17.00 på laurdagar.

Det er vidare vedteke at parkeringsplassen bak rådhuset skal vera privat dvs for besøkjande i nemnde bygg.

Parkeringsplassane ved Bytunet og i underetasjen på Bachertunet er fortsatt avgiftsbelagt.

BETALINGSSATSAR FOR LANDBRUKS- OG HAVBRUKSSAKER

Betalingssatsar for landbruks- og havbrukssaker	2017	2018	Auke kr
Landbrukssaker:
Søknad om konsesjon (ervervsløyve) etter lov av 28.nov. 2003 om konsesjon ved erverv av fast eigedom (konsesjonslova) mv. §2 og §3..	5 000	5 000	0
Søknader om delingssamtykje etter lov om jord av 12. mai 1995 nr. 23 §12.	2 000	2 000	0
Havbrukssaker:
Gebyr vert rekna pr. påløpt time for handsamar	1 150	1 150	0
Minstegebyr for havbrukssaker	4 600	4 600	0

BETALINGSSATSAR FOR LEIGE AV TORGPLASS

Betalingssatsar for leige av torgplass	2017	2018	Auke kr
Pris pr. rute på 15 m2 (minstepris) pr. i dag	136	140	4
Fast torghandlar for 60 m2 pr. år.	24 460	25 195	735
Nattoppstilling pr. månad	1 235	1 272	37
Nattoppstilling pr. natt	44	46	2
Straum – tilfeldige torghandlarar pr. dag	13	15	2

Faste torghandlarar betalar straum etter eigen målar.

Avgifta skal betalast forskotsvis pr. dag eller månad til kundetorget. Forskotsbetalt avgift kan ikkje krevjast refundert. Avgiftene for torghandel er fritekne for meirverdiavgift.

Bakgrunn:

For lag/organisasjonar og næringsdrivande utan fast utsalsstad er det mogeleg å leiga plass på Leirvik Torg for sal av varer.
Det kan leigast plass for kortare eller lengre tidsrom.

Plass kan tingast på førehand og dei som ikkje gjer det kan visast bort.

Kundetorget tildeler plass.

UTLEIGESATSAR FOR STORD KULTURHUS

Utleigesatsar for Stord kulturhus	2017 Pris 1	2017 Pris 2	2018 Pris 1	2018 Pris 2	Auke Pris 1	Auke Pris 2
Symjehallen -timeleige
Symjegrupper trening per time	Barn 110	Vaksne 330	Barn 110	Vaksne 330	Barn 0	Vaksne 0
Symjegrupper stemne per time			550
Andre leigetakarar per time	Ideelle/skular 800	Privat/kommers 1 100	Ideelle/skular 800	Privat/kommers 1 100	Ideelle/skular 0	Privat/kommers 0
Symjehallen-badevakt
Utleige av symjehallen må inkludera 2 badevakter med godkjent kompetanse. Nedre aldersgrense er 5. klasse.
Tillegg 2 badevaktar vekedagar	1-2 timar 1200	+Per time over 2t. 660	1-2 timar 1200	+Per time over 2t. 660	1-2 timar 0	+Per time over 2t. 0
Tillegg 2 badevaktar helg	1-2 timar 1 400	+Per time over 2t. 770	1-2 timar 1 400	+Per time over 2t. 770	1-2 timar 0	+Per time over 2t. 0

Leigesatsar møterom – utleige inntil 3 timar	Ideell	Privat/kommers	Ideell	Privat/kommers	Auke Ideell	Auke Privat/kommers
Kultursenteret/ Speglsalen (same leigepris). Større lokale i kjellaretasje med plass for inntil 35 personar. (Inkluderer kjøken).	440	600	440	600	0	0 Kommers 0
Tillegg per time utover 3 timar	100	200	100	200	0	0
Møterom 1, 3 og 5	100	250	100	250	0	0
Tillegg per time utover 3 timar	50	100	50	100	0	0
Kunsthallen	600	1 100	600	1 100	0	0
Møte/ konsert e.l. (opp- og nedrigging av stolar må gjerast av leigetakar)
Konsert/ liknande m. inntekt over 7.000+ Prosentsats av inntekt	+10% av inntekt	+10% av inntekt	+10% av inntekt	+10% av inntekt	–	–
Utstilling (per dag)	Etter avtale	250	Etter avtale	250	0	0
+ Prosentsats av inntekt		+ 10% av inntekt over kr 7 000		+ 10% av inntekt over kr 7 000	–	–
Storsalen	3 000	5 500	3 000	5 500	0	0
Konferanse/ liknande verksemd (inkl. videokanon og 1 mikrofon – må tingast på førehand)
Kinoprojektor pr time	500	500	500	500	0	0
Tilskiping kveld/dag med billettsal eller anna inntekt (inkl. kjøp av framsyningar)	3 000	5 000	3 000	5 000	0	0
+ Prosentsats av inntekt	+ 15% av inntekt over kr 10 000	+ 15% av inntekt over kr 10 000	+ 15% av inntekt over kr 10 000	+ 15% av inntekt over kr 10 000	–	–
+ Billettavgift	10	10	10	10	0	0
Øving (inntil 3 timar)	250 barnegrupper	600 vaksne	250 barnegrupper	600 vaksne	0	0
Tillegg pr time	250 barnegrupper	600 vaksne	250 barnegrupper	600 vaksne	0	0
Husets lysutstyr (per framsyning)*	750	1 500	750	1 500	0	0
Husets lydutstyr ( per farmsyning)	750	1 500	750	1 500	0	0
Piano (stemming)	1 000	1 000	1 000	1 000	0	0
Småsalen	1 500	3 000	1 500	3 000	0	0
Konferanse/ liknande verksemd (inkl. videokanon og 1 trådlaus mikrofon – må tingast på førehand)
Kinoprojektor pr time	500	500	500	500	0	0
Tilskiping kveld/dag med inntekt	1 500	2 500	1 500	2 500	0	0
+ Prosentsats av inntekt	+ 15% av inntekt over kr 10 000	+ 15% av inntekt over kr 10 000	+ 15% av inntekt over kr 10 000	+ 15% av inntekt over kr 10 000	–	–
Vestibyle/Festarrangement	3 000	6 000	3 000	6 000	0	0
Vestibylar, kultursenter, kjøken inkl. bord og stolar (leigetakar må sjølv rigga til og rydda)
Festarrangement som krev ekstra reinhald (til dømes laurdagskveld)	2 000	2 000	2 000	2 000	0	0
+ Prosentsats av inntekt	+ 15% av inntekt over kr 10 000	+ 15% av inntekt over kr 10 000	+ 15% av inntekt over kr 10 000	+ 15% av inntekt over kr 10 000	–	–
Vestibyle Konsert/utstilling utan inntekt	Gratis	Gratis	Gratis	Gratis	–	–
Personale Kulturhusvert utanom ordinær opningstid (per time)	650 + mva	650 + mva	650 + mva	650 + mva	0	0
Lysteknikar (per dag inntil 10 timar) deretter kr 650 pr/t	3 500	3 500	3 500	3 500	0	0

*teknikar kjem i tillegg, sjå eigne satsar

MERK: Fakturagebyr på alle ordrar under kr 500. All utleige kan betalast kontant eller　med kort i kiosk/resepsjon.

NB! All bruk av teknisk utstyr eller teknikarar må avtalast i god tid før arrangement

Prisar for badebillettar	2017	2018	Auke kr
Pris Vaksne	55	55	0
Pris Barn	35	35	0
Pris Studentar	45	45	0
Pris Honnør	45	45	0

Vedlegg

Kontrollutvalet

Partsbrev – Budsjett 2018 for kontroll og tilsynsarbeidet i Stord kommune

Kontrollutvalet handsama i sitt møte 30.08.17 sak vedr. Framlegg til budsjett for kontroll- og

tilsynsarbeidet i Stord kommune for 2018. Saka vert med dette oversendt for vidare handsaming.

Budsjettforslaget skal følgja sak med budsjettarbeid i kommunen, fram til handsaming i kommunestyret.

Det er kommunestyret som skal gjera endeleg vedtak om budsjett for kontroll- og tilsynsarbeidet.

Med helsing

Hogne Haktorson

kontrollsjef

Dokumentet er elektronisk godkjent og har derfor ikkje underskrift.

Arkivsak: 151 Arkivnr: 2015/179-26 Sakshandsamar: Hogne Haktorson
Saksframlegg Saksgang

Utval	Saknr.	Møtedato
Kontrollutvalet i Stord kommune	38/17	30.08.2017

Budsjett 2018 for kontroll og tilsynsarbeidet i Stord kommune

Bakgrunn

«Forskrift om kontrollutvalg i kommuner og fylkeskommuner» vart endra med verknad frå 1.7.2004. Etter forskriftas § 18 skal kontrollutvalet i Stord kommune utarbeide framlegg til budsjett for kontroll- og tilsynsarbeidet i kommunen. Omtala § i forskrifta lyder slik:

«§ 18. Budsjettbehandlingen

Kontrollutvalget utarbeider forslag til budsjett for kontroll- og tilsynsarbeidet i kommunen eller fylkeskommunen. Kontrollutvalgets forslag til budsjettramme for kontroll- og revisjonsarbeidet skal følge formannskapets/kommunerådets eller fylkesutvalgets/fylkesrådets innstilling til kommunestyret eller fylkestinget.

Der kommunen eller fylkeskommunen har en egen revisjon avgir revisjonen innstilling til kontrollutvalget om budsjett for revisjonen.

Departementets merknader til § 18:

Bestemmelsen fastsetter fremgangsmåten ved behandling av budsjett for kontrollutvalgets og revisjonens samlede virksomhet.

Når kommunen/fylkeskommunen har egne ansatte revisorer, skal revisjonen ved ansvarlig revisor avgi innstilling til kontrollutvalget om budsjett for sin virksomhet i budsjettåret.

I interkommunale revisjonsselskaper organisert som interkommunale selskaper, er det representantskapet som vedtar budsjettet, jf. lov om interkommunale selskaper § 18, noe som forutsetter at deltakerkommunenes/fylkeskommunenes budsjetter må være vedtatt før slikt budsjett kan vedtas.»

Vidare går det fram av «Veiledning for regnskapsrapporteringen i KOSTRA» m.a. dette når det gjeld 110 Kontroll og revisjon:

«Utgifter og inntekter knyttet til kommunens kontrollutvalg etter kommuneloven § 77 og revisjon etter kommuneloven § 78. Herunder møtegodtgjørelser og andre utgifter knyttet til møteavvikling i kontrollutvalget, utgifter knyttet til kontrollutvalgssekretariatet, og utgifter knyttet til regnskapsrevisjon og forvaltningsrevisjon.

Funksjonen omfatter ikke administrative internkontrollsystemer som er underlagt administrasjonssjefen.»

Drøfting:

Kontrollutvalet har ansvar for å utarbeide budsjettforslag for kontroll- og tilsynsarbeidet i kommunen. Det som er særskilt med kontrollarbeidet er at det eigentleg er administrasjonen som vert revidert. Såleis skal kontrollutvalet innstilla direkte overfor politisk organ.

For revisjonstenestene er det teke utgangspunkt i avtale som vart inngått med KPMG fom. 1.7.2017. Budsjettert kostnad med revisjon skal dekka både arbeid med rekneskapsrevisjon og anna revisjonsarbeid, t.d. prosjekt innan forvaltningsrevisjon og selskapskontroll.

Vidare er det lagt til grunn at det er 5 møter i året, slik det var i 2014-15 og slik det er planlagt for 2017. Det er også lagt inn møtegodtgjersle og tapt arbeidsforteneste for medlemene i kontrollutvalet, kostnader til at medlemer i kontrollutvalet kan delta på ein nasjonal fagleg kontrollkonferanse, medlemskap i Forum for Kontroll og Tilsyn (FKT), abonnement på «Kommunerevisoren» og ein diverse post. Det er og lagt inn ein sum til folkevaldopplæring på Solstrand for heile utvalet i januar 2018. Det følgjer av interessa utvalet synte då det var drøfta i kontrollutvalssak PS 10/17.

Det er som vanleg også forslag om pengar til ekstra tiltaksmidlar. Dette er midlar som er tenkt til ev. ad-hoc oppgåver, t.d. øvrig forvaltningsrevisjon, selskapskontroll og utgreiing, som måtte koma undervegs i året, samt evnt. tilleggsarbeid med evaluering av planar. Bakgrunnen for slike ekstra oppgåver kan t.d. vera medieoppslag eller bestillingar frå kommunestyret som ikkje står i godkjend plan.

I forskrift om kontrollutval i kommunar og fylkeskommunar står det dette i § 10:

«§ 10 Plan for gjennomføring av forvaltningsrevisjon

Kontrollutvalget skal minst én gang i valgperioden og senest innen utgangen av året etter at kommunestyret eller fylkestinget er konstituert, utarbeide en plan for gjennomføring av forvaltningsrevisjon. Planen vedtas av kommunestyret eller fylkestinget selv som kan delegere til kontrollutvalget å foreta endringer i planperioden.

Planen skal baseres på en overordnet analyse av kommunens eller fylkeskommunens virksomhet ut fra risiko- og vesentlighetsvurderinger, med sikte på å identifisere behovet for forvaltningsrevisjon på de ulike sektorer og virksomheter.»

«§ 13. Selskapskontroll

«Kontrollutvalget skal påse at det føres kontroll med forvaltningen av kommunens eller fylkeskommunens interesser i selskaper m.m.

Kontrollutvalget skal minst én gang i valgperioden og senest innen utgangen av året etter at kommunestyret eller fylkestinget er konstituert, utarbeide en plan for gjennomføring av selskapskontroll. Planen skal baseres på en overordnet analyse av kommunens eller fylkeskommunens eierskap ut fra risiko- og vesentlighetsvurderinger, med sikte på å identifisere behovet for selskapskontroll på de ulike sektorer og med de ulike selskapene. Planen skal vedtas av kommunestyret eller fylkestinget selv som kan delegere til kontrollutvalget å foreta endringer i planperioden.

Kontrollutvalget avgjør selv hvem som på dets vegne skal gjennomføre selskapskontroll.»

Formuleringane i desse paragrafane viser at hovedoppgåver til kontrollutvalet er å gjennomføra prosjektarbeid ut frå dei planar som kommunestyret har vedteke.

I kontrollutvalet sitt budsjett bør det leggast inn midlar til å gjennomføra prosjekt innan forvaltningsrevisjon og selskapskontroll i tråd med planane. I ein kommune av Stord kommune sin storleik vil prosjektarbeid normalt krevja ei ramme på om lag 400 timar / år.

Prisen for tenestene sekretariatet gjer bygger på gjeldande avtale fom. 01.01.2017. Avtalen inkl. konsumprisreg. i tråd med kostnadsutviklinga som går fram av Statistisk Sentralbyrå sin indeks for andre tenester med arbeidsløn som dominerande prisfaktor.

Konklusjon:

På bakgrunn av dette tilrår sekretariatet at kontrollutvalet innstiller overfor kommunestyret om godkjenning for det budsjettforslaget som ligg føre.

Forslag til vedtak

Kontrollutvalet godkjenner budsjettforslaget slik det ligg føre. Budsjettforslaget skal følgja sak med budsjettarbeid fram til handsaming i kommunestyret. Kommunestyret gjer endeleg vedtak om budsjett for kontroll- og tilsynsarbeidet for 2018.

Saksprotokoll i Kontrollutvalet i Stord kommune – 30.08.2017

Handsaming i møtet:

Gjennomgang av budsjettforslaget.

Forslag til vedtak vart samrøystes vedteke.

Vedtak:

Hogne Haktorson

kontrollsjef

Dokumentet er elektronisk godkjent og har derfor ikkje underskrift.

Vedlegg
1	Utkast til talbudsjett 2018 for kontroll og tilsynsarbeidet i Stord kommune

Kontrollutvalet – Taldel

Budsjettforslag for kontrollutvalet i Stord kommune for 2018

Konto	Tekst	Rekneskap 2016	Budsjett 2017	Budsjett 2018	Merknad
10802	Utval / leiargodtgjersle	32 968	36 616	37 144	Utvalsleiar 4% av løn stortingsrepr.
10803	Møtegodtgjersle	25 801	17 685	18 386	Timesats 0,02% av stortingsrepr.
10804	Tapt arbeidsforteneste	8 773	10 527	10 500
10803	Feriepenger tapt arbeidsforteneste			1 260
	Delsum	67 542	64 828	67 290
10990	Arbeidgiveravgift (AGA)	9 531	8 995	9 488
	Delsum	77 073	73 823	76 778
11400	Annonse	0	5 263	5 300
		0	0	0
11008	Faglitteratur og abbonement	2 000	2 105	2 400
11151	Servering på møta	0	0	5 000
		0	0	0
11500	Kurs og etterutdanning	0	15 790	16 000
11500	Folkevaldopplæring for kontrollutvalet	0	0	15 000
11600	Skyss og kostgodtgjersle	718	0	0
11709	Andre reiseutgifter utlegg	446	21 054	25 000
11951	Kontingentar	4 200	4 105	8 000	FKT årsmøtevedtak 2017
13300	Kjøp av sekretariatstenester	231 375	181 060	205 535	Avtale fom. 1/1-17 konsumprisjust.
		0	0	0
12702	Konsulent/rådgj.ten. (Revisjon)	526 897	663 185	617 400	Avtale fom. 1/7-17.
13750	Ekstra tiltaksmidlar	0	0	40 000
	Delsum	765 635	892 562	939 635
14290	Meirverdiavgift	189 568	212 905	234 409
17290	Moms-kompensasjon	-189 568	-212 905	-234 409
		0	0	0
15001	Renteutgifter	143	0	0

	Total budsjettramme	842 851	966 385	1 016 413

Stord Kyrkjelege fellesråd – innspel til driftsbudsjettet

Stord kyrkjelege fellesråd- taldel drift

2018 BUDSJETT		8.353.366 TILSKOT FRÅ KOMMUNEN i 2018									2018	2017
Art	Tekst	0410	0421	0422	0430	0441	0442	0443	0444	Sum	Budsjett	Budsjett	Avvik
		Admin.	Kyrkje Stord og Huglo	Kyrkje Nysæter	Gravplass	Felles dåp, ungdoms-arbeid	Undervisn.	Diakoni	Krk.musikk		2018	2017
UTGIFTER
0100	Løn i faste stillingar (inkl.faste till..)	1 600 000	960 000	521 000	2 200 000	667 000	516 400	520 000		6 984 400	6 984 400	6 945 000	39 400
0200	Sjukevikarar									–		–	–
0201	Ferievikarar									–			–
0202	Løn vikar fødselspermisjon									–	–		–
0204	Anna vikarløn									–
0300	*Vikarløn og ekstrahjelp*		50 000	56 000	90 000					196 000	196 000	232 000	-36 000
0301	Engasjement og prosjektstillingar									–			–
0303	Sesonghjelp (sommarhjelp o.l.)									–			–
0400	Overtid				2 000					2 000	2 000	5 000	-3 000
0506	Tillegg ubekvem arbeidstid	10 000	40 500	30 700		13 000	10 000	–		104 200	104 200	168 000	-63 800
0507	Køyregodtgjersle trekkpl		22 000							22 000	22 000	20 000	2 000
0509	Anna løn		20 000	20 000						40 000	40 000		40 000
0600	Honorar til ikkje sjølvst. næringsdriv.		10 000	10 000						20 000	20 000		20 000
0802	Leiargodtgjersle									–
0803	Møtegodtgjersle		26 500	18 500						45 000	45 000	45 000	–
0900	Pensjon (KLP o.l.) (16,1%)	257 600	154 560	83 881	354 200	107 387	83 140	83 720	–	1 124 488	1 124 488	1 111 200	13 288
0908	Gruppeliv-/ulukkes-/yrkesskadefors.	4 800	2 880	1 563	6 600	2 001	1 549	1 560	–	20 953	20 953	20 835	118
0990	Arbeidsgjevaravgift (14,1%)	264 008	181 388	104 572	374 045	111 304	86 164	85 344	–	1 206 825	1 206 825	1 205 132	1 693
0991	Arbeidsgjevaravg. avsette feriepengar									–			–
	Sum løn	2 136 408	1 467 828	846 216	3 026 845	900 692	697 253	690 624	–	9 765 866	9 765 866	9 752 167	13 699
													–
1000	Kontorrekvisita	6 000	2 000	2 000		6 000	2 000			18 000	18 000	14 000	4 000
1001	Abonnement avis, tidsskrift	2 500			7 100			400		10 000	10 000	10 000	–
1002	Kopieringsmateriell (Papir, toner ++)	1 000				7 500	3 000	500		12 000	12 000	12 000	–
1003	EDB-utgifter variabelt									–			–
1100	Lærebøker, underv.-, dåpsmatr. m.v.					90 000	1 000			90 000	90 000	91 000	-1 000
1101	Konf.arb.(biblar, underv.matr., forbr.matr)						55 000			55 000	55 000	50 000	5 000
1102	Leir *og reiser med konfirmantar*						240 000			240 000	240 000	210 000	30 000
1103	Andre turar/reiser med konfirmantar									–			–
1104	Brudebiblar	10 000								10 000	10 000	10 000	–
1105	Ungdomsarbeid, forbr.matr. og utstyr									–	–		–
1106	Barnearbeid, forbr.matr. og utstyr									–			–
1200	Vin, oblatar, alterdekorasjonar og lys		17 500	12 500						30 000	30 000	30 000	–
1201	Velferdstiltak, gåver o.l. (internt)	6 000								6 000	6 000	4 000	2 000
1202	Mat og serveringsutgifter	5 000	4 000	4 000	1 000	30 000	7 000	4 000		55 000	55 000	40 000	15 000
1203	Arbeids- og verneklær				12 000					12 000	12 000	14 000	-2 000
1206	Reinhaldsmateriell	2 000	4 000	4 000	1 000		5 000			16 000	16 000	16 000	–
1207	Forbruksmateriell	8 000	8 000	8 000						24 000	24 000	30 000	-6 000
1300	Porto	5 000	500	500		25 000	12 000	1 000		44 000	44 000	47 000	-3 000
1301	Gebyr bank	2 000								2 000	2 000	1 000	1 000
1302	Telefon og datakommunikasjon	40 000	3 000	4 000	3 000	5 000	5 000			60 000	60 000	60 000	–
1400	Lysingar		9 000	6 000		25 000	3 000	3 000		46 000	46 000	42 000	4 000
1401	Informasjonstiltak, PR									–			–
1403	Representasjon, gåver o.l. (eksternt)	5 000								5 000	5 000	2 000	3 000
1500	Kurs og etterutdanning	50 000	5 000	5 000	10 000	8 000	4 000	4 000		86 000	86 000	64 000	22 000
1507	Leiarkurs									–			–
1550	Transportutgifter til/frå kurs									–			–
1551	Andre utlegg (parkering,bomp.o.l.)									–
1600	Skyss-/kostgodtgjering	4 000	20 000	15 000	1 000	1 000	1 000	2 000		44 000	44 000	44 000	–
1605	Skyss-/kostgodtgjering – Kurs									–
1650	Telefongodtgjersle									–		–	–
1655	Personalforsikring	4 600	1 700	1 000	3 500	1 000	600	600		13 000	13 000	13 000	–
1656	Oppg.pl. Kons.tenester(musikar m.fl.)									–			–
1701	Vedlikehald transportmiddel (bil)				40 000					40 000	40 000	40 000	–
1702	Drift av transportmidlar (drivstoff til bil ++)				35 000					35 000	35 000	35 000	–
1703	Årsavgift / forsikring (bil, traktor o.l.)				20 000					20 000	20 000	20 000	–
1704	Ferjekort o.a. transportutgifter				4 000					4 000	4 000	4 000	–
1709	Andre reiseutgifter, utlegg	4 000	500	500	1 000	2 000	1 000	1 000		10 000	10 000	10 000	–
1800	Straum	25 000	65 000	65 000	50 000	0 000				215 000	215 000	192 000	23 000
1801	Straum – tilfeldig kraft (Kjelkraft Nysæter)			60 000						60 000	60 000	40 000	20 000
1803	Propan									–		20 000	-20 000
1850	Forsikring av bygg, anlegg, utstyr		20 000	39 000	3 000					62 000	62 000	62 000	–
1900	Husleige, leige av lokale	460 000					5 000			465 000	465 000	465 000	–
1950	Eigedomsavgifter (+Renovasjon)	3 500	4 300	37 000	77 600					122 400	122 400	122 400	–
1951	Kontingentar	67 000								67 000	67 000	67 000	–
1952	Driftsavtalar EDB program (fast utgift)	32 000								32 000	32 000	32 000	–
1953	Kopieringsavtale (Kopinor)	36 500								36 500	36 500	32 000	4 500
1955	TV-lisens									–			–
	Sum varer og tenester	779 100	164 500	263 500	269 200	210 500	344 600	16 500	–	2 046 900	2 046 900	1 945 400	101 500
													–
2000	Innbu, utstyr (notar, konf.kapper,møbl.)	12 000	8 000	8 000	2 000		6 000			36 000	36 000	40 000	-4 000
2001	Kontorinventar og -utstyr	2 000	1 000	1 000		2 000	2 000			8 000	8 000	9 000	-1 000
2002	Teknisk utstyr, verktøy, kommunik.utstyr	6 000	3 000	3 000	20 000	1 000	2 000			35 000	35 000	20 000	15 000
2003	EDB-utstyr og program	35 000								35 000	35 000	35 000	–
2004	Bøker og andre media. *Faglitteratur*	1 000								1 000	1 000	1 000	–
2005	Kunst, utsmykk., kyrkjetekstil, liturg.utst.		6 000	6 000						12 000	12 000	15 000	-3 000
2007	Musikkinstrument									–			–
2008	Leige/leasing av innbu og utstyr	69 000		31 000						100 000	100 000	100 000	–
2200	Kjøp av maskinar				6 000					6 000	6 000	5 343	657
2300	*Vedlikehald bygningar*	1 000	20 000	19 000	10 000					50 000	50 000	50 000	–
2301	*Vedlikehald uteareal / gravplass (SIM)*				80 000					80 000	80 000	80 000	–
2302	*Vedlikehald tekn.utstyr / maskinar*				30 000					30 000	30 000	20 000	10 000
2304	Vedl.innbu/utstyr (piano,orgel, EDB,tlf..)	3 000	6 000	6 000						15 000	15 000	15 000	–
2400	Årskontrollavtale for el.anlegg og alarm		8 000	8 000						16 000	16 000	16 000	–
2401	Årskontrollavtale for brannsløkkjeutstyr		7 000	7 000						14 000	14 000	10 000	4 000
2402	Andre service-/vedlikeh.avt. (t.d.kopidrift)									–		–	–
2403	Reparasjonar etter årskontroll									–
2500	Matr. til vedlikehald bygningar									–
2501	Matr. til vedlikehald uteareal/kyrkjegard									–			–
2502	Matr. til vedlikehald tekn.utstyr/maskinar									–			–
2503	Matr. til gravstell/legatgraver				55 000					55 000	55 000	51 666	3 334
2504	Matr. til vedlikehald av innbu/utstyr									–
2600	Kjøp/leige reinhald og vaktmeister									–			–
2650	Utgifter vedr. alarmar (fast+utrykking o.l.)	–			10 000					10 000	10 000	10 000	–
2701	Revisjon (FR+2xSR)	80 000								90 000	90 000	80 000	10 000
2703	Andre konsulenttenester									–
2704	Bedriftshelseteneste/hjelpetiltak kontor	20 000								20 000	20 000	10 000
	Sum utstyr, matr., vedlikehald	229 000	59 000	89 000	213 000	3 000	10 000	–	–	613 000	613 000	568 009	44 991
3700	Refusjon til andre												–
3900	Kalkulatorisk utg. v. komm. ten.yting	164 000		166 000						330 000	330 000	330 000	–
	Sum refusjonar (utgift)	164 000	–	166 000	–	–	–	–	–	330 000	330 000	330 000	–
4290	Moms generell kompensasjonsordning	85 000	85 000	82 000	70 000	20 000	20 000	4 000		366 000	366 000	366 000	–
4700	Kremasjonsordning				90 000					90 000	90 000	90 000	–
4701	Huglo bed.hus. (Straum,vedlikeh.,reinhald)		25 000							25 000	25 000	25 000	–
4703	Tapsføring									–
	Sum tilskot og gåver til andre	85 000	110 000	82 000	160 000	20 000	20 000	4 000	–	481 000	481 000	481 000	–

5000	Renteutgifter									–
5500	Avsetning til ungdomsarb. Nysæter sokn									–			–
5501	Avsetning til tekstilar Nysæter kyrkje									–			–
5503	Avsetning til andre bundne fond									–			–
5600	Avsetning til likviditetsreserven									–
5700	Overføring til investeringsrekneskapet
5800	Rekneskapsmessig overskot									–			–
5900	Avskrivingar									–
	Sum finansutgifter	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–		–

	Sum alle utgifter	3 393 508	1 801 328	1 446 716	3 669 045	1 134 192	1 071 853	711 124	–	3 236 766	13 236 766	13 076 576	160 190
													–
INNTEKTER													–
6000	Inntekter ved vigsel og gravferd									–			–
6100	Konfirmantundervisning eigenbetaling									–			–
6101	Konfirmantleir eigenbetaling									–			–
6102	*Konfirmantar eigenbetaling*						370 000			370 000	370 000	370 000	–
6106	*Inntekt frå kopiering*	1 000								1 000	1 000	1 000	–
6109	*Div inntekter*	20 000								20 000	20 000	20 000	–
6200	Billettinntekter		–	–						–		–	–
6201	Stell av graver / legat				120 000					150 000	150 000	120 000	30 000
6202	Sal av tenester frå kyrkjegarden				25 000					25 000	25 000	25 000	–
6300	Utleige av kyrkjer		3 000	2 000						5 000	5 000	5 000	–
6301	Gravfesteavgift				520 000					520 000	520 000	500 000	20 000
6302	Gravlegging utanbygds person				40 000					40 000	40 000	50 000	-10 000
6303	*Leigeinntekter kyrkjene*		40 000		4 000					44 000	44 000	60 000	-16 000
6600	Sal av ikkje aktivert driftm.									–
	Sum salg, eigenbetaling, avgifter	21 000	43 000	2 000	709 000	–	370 000	–	–	1 175 000	1 175 000	1 151 000	24 000
	Sparte lønsutg. (ledig st./sjukm.)									–			–
7000	Refusjon frå stat (Nav)				140 000					200 000	200 000	140 000	60 000
7001	Refusjon løn til adm.hjelp for prosten	165 000								165 000	165 000	165 000	–
7100	Refusjon sjukepengar og berre det									–			–
7102	Refusjon feriepengar sjukepengar									–			–
7280	Refusjon for MVA påløpt i invest.rekn..	–								–	–		–
7290	Refusjon for MVA påløpt i driftsrekn.	85 000	85 000	82 000	70 000	20 000	20 000	4 000		366 000	366 000	366 000	–
7301	Refusj.straum/vassavg. frå Nys.bhg.			125 000						130 000	130 000	125 000
7500	Refusjon frå Nysæter sokneråd	45 000								45 000	45 000	40 000	5 000
7502	Refusjon frå Stord sokneråd	45 000								45 000	45 000	40 000	5 000
7503	Lønsrefusjon frå Stord sokneråd									–			–
7700	Refusjon frå andre									–			–
7702	Trekk OU-midlar	700	600	600	600	300	300	300		3 400	3 400	3 400	–
7900	Kalkulatorisk innt. v. komm. ten.yt.	164 000		166 000						330 000	330 000	330 000	–
	Sum refusjonar (inntekt)	504 700	85 600	373 600	210 600	20 300	20 300	4 300	–	1 284 400	1 284 400	1 209 400	75 000
													–
8000	Statstilskot									–
8001	Tilskot frå bisped.råd diakonløn							325 000		325 000	325 000	325 000	–
8002	Tilskot frå bisped.råd kateketløn						662 000			662 000	662 000	662 000	–
8003	Tilskot frå Opplysningsvesenets fond									–
8004	Trusopplæringsmidlar. Prosjekt 203					1 240 000				1 240 000	1 240 000	1 240 000	–
8005	Trusopplæringsmidlar prostiet. Prosj 226					47 000				47 000	47 000	47 000
8300	Rammetilskot frå kommunen (KL §15)	2 171 875	1 336 539	1 085 938	2 004 808	584 736	668 269	417 668	83 534	8 353 366	8 353 366	8 179 176	174 190
8301	Andre tilskot frå kommunen (ref.kremasjonstilskot)				90 000					90 000	90 000	90 000	–
8500	Ubundne tilskot frå soknerådet									–			–
8501	Øyremerkt tilskot frå soknerådet									–			–
8602	Offer/innsaml. til undervisning/dåpsarb.									–			–
8603	Offer/innsaml. til ungdomsarbeid									–			–
8604	Offer/innsaml. til barnearbeid									–			–
8605	Offer/innsaml. til utsmykk/inventar/krk.									–			–
8606	Andre offer/innsaml. til eiga verksemd									–	–		–
8700	Tilskot/gåver frå andre									–
	Sum tilskot og gåver frå andre	2 171 875	1 336 539	1 085 938	2 094 808	1 871 736	1 330 269	742 668	83 534	10 717 366	10 717 366	10 543 176	174 190
9000	Renteinntekter	60 000								60 000	60 000	58 609	1 391
9200	Utbytte									–
9300	Bruk av tidl.års rekn.messig overskot									–
9400	Bruk av ubundne fond									–
9500	Bruk av bundne fond									–
9600	Bruk av likviditetsreserve									–
9900	Motpost avskrivingar									–
	Sum finansinntekter	60 000	–	–	–	–	–	–	–	60 000	60 000	58 609

	Sum alle inntekter	2 757 575	1 465 139	1 461 538	3 014 408	1 892 036	1 720 569	746 968	83 534	13 236 766	13 236 766	12 962 185	273 190
	Utgifter minus inntekter	635 933	336 189	-14 822	654 637	-757 844	-648 716	-35 844	-83 534	0	–	114 391	-113 000

Innspel til investeringsbudsjett for kyrkja 2018-2021

Stord kyrkjelege fellesråd har handsama plan for investering for perioden 2018-2021.

Framlegg til investeringsbudsjett tek utgangspunkt i det som vart spelt inn i 2017.

Me meiner framleis me budsjetterer svært nøkternt.

Investeringsbudsjettet gir etter vår meining eit greit oversyn over investeringar det er stor trong for dei næraste åra.

KYRKJENE:

STORD:

Me har dette året eit svært godt samarbeid med Frode Hatlevik (Stord kommunale eigedom) om prosjektleiing for rehabilitering av Stord kyrkje.

Før Hatlevik starta opp ferdigstilte me i 2016 eit større arbeidet med å byggja «nytt» toalettrom i det gamle herretoalettet. Dette vart eit moderne unisextoalett med to toalettbåsar, flislagt golv med varmekablar og plater på vegger og i tak, handvask og ny varmtvannsberedar.

I 2017 fekk me ein liten del av tiltakspakken som vart tildelt Stord kommune. Desse midlane, samt ordinære investeringsmidlar har i 2017 vorte nytta slik:

Utbetring av sideinngangen/rullestolinngangen. Ny dør.
Installering av 3 varmepumper i kyrkjerommet.
Fjerning av det gamle gassovnsystemet (rørsystem, gasstank og stråleomnar i tak).
Ferdigstilling av teknisk rom. Ny dør.
Fullstendig rehabilitering av våpenhus, trapper og tårn. Installering av vifte i tårnet og varmekablar i golvet i våpenhuset. Ny dør.

Det er fortsatt mange store oppgåver som gjenstår før Stord kyrkje framstår slik me ynskjer den skal vera.

Me berre nemner:

Prestesakristiet.

Her held taket på å ramla ned. Det er i tilleg lekkasjar rundt/i døra – noko som fører til forvitring/nedsmuldring av veggane i prestesakristiet.

Prestesakristiet treng fullstendig rehabilitering.

Orgelet.

Orgelet i Stord kyrkje er i dårleg stand. Nytt orgel vil kosta ca. 7,5 millionar.

Me har hatt orgelkonsulent Stein Johannes Kolnes på synfaring. Han seier at orgelet kan setjast i stand slik at det fungerer betre enn i dag. Her snakkar ein om grundig reingjering, stemming, justering av klang og mekanikk samt ein del reparasjon av det elektriske.

Kostnadane er estimert til ca. 600.000 + mva.

Me vil ettersenda rapporten frå Kolnes når den kjem.

Resterande rehabilitering og vedlikehald.

Noko av det som elles gjenstår er utvendig maling av kyrkja, nye takrenner og nedløpsrøyr, vedlikehald/maling av kyrkjebenkar, reparasjon og maling av innvendige veggar samt nytt golv i kyrkjerommet.

Utskifting av resterande dører: Dåpssakristi, prestesakristi, kapell, toalett = 4 dører.

NYSÆTER:

I 2016 avslutta me arbeidet med takreparasjonar samt fullstendig rehabilitering av varme & ventilasjonsanlegget i Nysæter.

Nysæter sokneråd har gjennomført eit storstilt dugnadsarbeid og gjennomført oppgradering av kjøkkenet i Nysæter kyrkje. Kostnadane er for det aller meste dekka gjennom soknerådet sine midlar og har ikkje gått over fellesrådet sine budsjett.

Det er pr. idag ingen akutte eller langsiktige rehabiliteringsprosjekt i vente i Nysæter.

Me treng å gå vidare med oppgradering/rehabilitering/oppussing/reparering av Stord kyrkje. Her er det svært mykje å ta fatt på.

GRAVPLASSANE:

UTSTYR OG MASKINER TIL GRAVPLASSANE:

Utstyret på gravplassane er generelt gammalt og ber preg av stor slitasje. Som me tidlegare har nemnt er det grenser for kor lenge ein kan halda liv i dette gjennom reparasjonar og nødvendig vedlikehald.

Me har store kostnadar med «å halda liv i» sidan me ikkje har nok midlar til å investera.

I 2016 fekk me endeleg skifta ut den gamle carawellen. Den «nye» bilen er frå 2009.

I år har me brukt investeringsmidlane til ein frontgrasklyppar, – noko det har vore stort behov for i fleire år.

Nytt senkeapparat er òg på plass etter at det gamle (som ikkje var så veldig gammalt) havarerte.

Den gamle gravemaskina MÅ bytast ut i 2018.

NYSÆTER GRAVPLASS:

Utvidinga er ferdig og vart vigsla i februar 2017. Første del vart teken i bruk i mai i år.

Den nye gravplassen framstår som ein vakker park – ein god kvilestad både for levande og døde.

Lysarmaturet på den gamle delen av Nysæter gravplass vart skifta ut i sommar. Dermed er gravplassen endeleg opplyst igjen no når ettermiddagane vert mørkare.

FRUGARDEN GRAVPLASS, BYGGETRINN II

I fjor skreiv eg at me ville ha ledig plass på Frugarden gravplass, byggetrinn I, i minst 10 år til. Dette var svært optimistisk av meg, og eg må endra den påstanden.

Pr. i dag er 180 kistegraver tekne i bruk eller festa på Frugarden sidan den første grava vart graven i januar 2015. I tillegg kjem 17 urnegraver samt 2 graver på feltet tilpassa muslimsk tradisjon.

Det er total 682 kistegraver på Frugarden + det muslimske feltet.

Me har rikeleg tilgang på urnegraver.

Pr. i dag har me altså 502 ledige kistegraver på Frugarden i tillegg til det muslimske feltet.

Sjølv om det er nokre år fram bør kostnadane med Frugarden gravplass byggetrinn II snart inn i investeringsbudsjettet til Stord kommune.

Det er svært få ledige graver på dei andre gravplassane i Stord sokn.

KREMASJONSSTØNAD

Det gledelege er at det aldri før har vore så mange i Stord som velgjer kremasjon når dei skal ta endeleg avskil med sine nære og kjære.

Så langt i år har me hatt 59 kistegravferder og 26 bisetjingar. I 2016 sette me ned 17 urner.

Dersom Stord kommune opprettheld vedtaket om å dekka pårørande sine kostnadar til kremasjon må budsjettalet på 90.000 justerast. Utgiftene til kremasjon er dessutan høgare enn når saka var oppe sist.

Fakturaen frå krematoriet er pr. i dag kr.5116,- . I tillegg kjem transportkostnadar.

Meirkostnadar ved kremasjon i forhold til kistegravferd er no ca. kr. 7000 pr gravferd.

Det positive ved at fleire velgjer kremasjon er at me får betre plass på gravplassane våre.

Lukke til med budsjettarbeidet !

Stord 15. september 2017

mvh Stord kyrkjelege fellesråd

Liv Kari Bru

Kyrkjeverje/dagleg leiar.

Investeringsbudsjett 2018-2021. Stord kyrkjelege fellesråd

TILTAK

KYRKJENE & UTVIDING AV GRAVPLASSAREALET		2018	2019	2020	2021	SUM
Stord	Framhald av rehabilitering av Stord kyrkje	1 850 000	1 850 000	2 000 000	2 000 000	7 700 000
	Rehabilitering av orgelet i Stord kyrkje	600 000				600 000
Nysæter
Huglo	Drenering og anna forsømt vedlikehald		500 000	500 000		1 000 000
UTSTYR GRAVPLASSANE, MASKINPARK
Gravemaskin		350 000				350 000
Kombimaskin			400 000			400 000
Stor grasklyppar (raider)				100 000		100 000
Brøyteskjær				80 000		80 000
					100 000	100 000
SUM		2 800 000	2 750 000	2 680 000	2 100 000	10 330 000

Låneopptaket er fordelt slik:
Startlån til vidare utlån	kr 30 000 000
Lån til investering i vatn og avlaup	kr 162 420 000
Andre lån	kr 178 221 000


Ordinære private barnehagar
Små born/full plass	Kr 199 049
Store born/full plass	Kr 95 249